| Hồi
|
Chữ Hán[4]
|
Phiên âm Hán-Việt
|
Tiếng Việt[1]
|
| 1
|
陳子孫恃強失國
胡父子肆虐専君
|
Trần tử tôn thị cường thất quốc
Hồ phụ tử tứ ngược chuyên quân
|
Con cháu nhà Trần cậy mạnh, mất nước;
Cha con nhà Hồ ngang ngược chuyên quyền.
|
| 2
|
陳天平乞憐上國
裴伯耆告急中朝
|
Trần Thiên Bình khất liên Thượng quốc
Bùi Bá Kỳ cáo cấp Trung triều
|
Trần Thiên Bình van nài Thượng quốc;
Bùi Bá Kỳ cáo cấp Trung triều.
|
| 3
|
明御史賚敕問罪
胡侍郎上表請歸
|
Minh ngự sử lãi sắc vấn tội
Hồ thị lang thướng biểu thỉnh quy
|
Ngự sử nhà Minh đưa sắc hỏi tội;
Thị lang nhà Hồ dâng biểu thuận theo.
|
| 4
|
段侍講為國進賢
黎太祖堅心辭聘
|
Đoàn thị giảng vi quốc tiến hiền
Lê Thái Tổ kiên tâm từ sính
|
Đoàn thị giảng tiến cử nhân tài;
Lê Thái Tổ khước từ cộng sự.
|
| 5
|
胡季犛設計行凶
陳天平當途遇害
|
Hồ Quý Ly thiết kế hành hung
Trần Thiên Bình đương đồ ngộ hại
|
Hồ Quý Ly lập kế hành hung;
Trần Thiên Bình giữa đường bị hại.
|
| 6
|
巡南海季犛遇鬼
伏嵬山陳暠復讎
|
Tuần Nam Hải Quý Ly ngộ quỷ
Phục Nguy sơn Trần Cảo phục thù
|
Du Nam Hải, Quý Ly gặp quỷ;
Nấp Nguy sơn, Trần Cảo báo thù.
|
| 7
|
議征南明朝選將
分禦北胡主屯兵
|
Nghị chinh Nam Minh triều tuyển tướng
Phân ngữ Bắc Hồ chủ đồn binh
|
Đánh phương Nam, triều Minh chọn tướng;
Ngừa giặc Bắc, họ Hồ dàn quân.
|
| 8
|
張總兵遣拔二關
丁元帥退伏五將
|
Trương tổng binh khiển bạt nhị quan
Đinh nguyên soái thoái phục ngũ tướng
|
Trương tổng binh nhổ hai ải quan;
Đinh nguyên soái giấu năm chiến tướng.
|
| 9
|
沐晟敗賊華橗關
張輔移營昌江市
|
Mộc Thạnh bại tặc Hoa Manh quan
Trương Phụ di doanh Xương Giang thị
|
Ải Hoa Manh, Mộc Thạnh thắng địch;
Chợ Xương Giang, Trương Phụ dời dinh.
|
| 10
|
黎兄弟起兵討賊
明將佐遣使聘賢
|
Lê huynh đệ khởi binh thảo tặc
Minh tướng tá khiển sứ sính hiền
|
Anh em Lê Lợi dấy binh dẹp giặc;
Tướng tá nhà Minh sai sứ cầu hiền.
|
| 11
|
黎善使人行反間
太監遣僕投勸書
|
Lê Thiện sử nhân hành phản gián
Thái giám khiển bộc đầu khuyến thư
|
Lê Thiện cho người làm nội ứng;
Thái giám sai tớ gửi thư khuyên.
|
| 12
|
黎將軍尋弟定計
范從事回帥問謀
|
Lê tướng quân tầm đệ định kế
Phạm tòng sự hồi soái vấn mưu
|
Lê tướng quân tìm em định kế;
Phạm tòng sự về trại hỏi mưu.
|
| 13
|
排陣法善設五屯
論兵書旦賺二將
|
Bài trận pháp Thiện thiết ngũ đồn
Luận binh thư Đán trám nhị tướng
|
Bày trận pháp, Thiện lập năm đồn;
Luận binh thư, Đán dìm hai tướng.
|
| 14
|
范旦竊印走豐州
張韶奪壺擊王友
|
Phạm Đán thiết ấn tẩu Phong châu
Trương Thiều đoạt hồ kích Vương Hữu
|
Phạm Đán cướp ấn tếch Phong Châu;
Trương Thiều chộp be choảng Vương Hữu.
|
| 15
|
黎欽飛馬刺文丘
段發伏兵擊沐晟
|
Lê Khâm phi mã thích Văn Khâu
Đoàn Phát phục binh kích Mộc Thạnh
|
Lê Khâm phi ngựa đâm Văn Khâu;
Đoàn Phát phục binh đánh Mộc Thạnh.
|
| 16
|
問村夫民獻中計
遇義兵段發解圍
|
Vấn thôn phu Dân Hiến trúng kế
Ngộ nghĩa binh Đoàn Phát giải vi
|
Hỏi người làng, Dân Hiến mắc kế;
Gặp nghĩa quân, Đoàn Phát giải vây.
|
| 17
|
胡參軍降黎軍師
明督戰殺胡元帥
|
Hồ tham quân hàng Lê quân sư
Minh đốc chiến sát Hồ nguyên soái
|
Hồ tham quân hàng Lê quân sư;
Minh đốc chiến giết Hồ nguyên soái.
|
| 18
|
沐右將起擊段發
黎上將賺襲東都
|
Mộc hữu tướng khởi kích Đoàn Phát
Lê thượng tướng trám tập Đông Đô
|
Mộc hữu tướng tiến công Đoàn Phát;
Lê tướng quân tập kích Đông Đô.
|
| 19
|
向西都彬中賊計
漁碧湖利得神劎
|
Hướng Tây Đô Bân trúng tặc kế
Ngư Bích Hồ Lợi đắc thần kiếm
|
Trẩy Tây Đô, Bân trúng mưu thâm;
Chài Bích Hồ, Lợi được gươm báu.
|
| 20
|
木丸江胡折二將
悶海口明覆三軍
|
Mộc Hoàn giang Hồ chiết nhị tướng
Muộn Hải khẩu Minh phúc tam quân
|
Sông Mộc Hoàn, Hồ tong hai tướng;
Cửa Muộn Hải, Minh nướng ba quân.
|
| 21
|
善用火胡氏鏖軍
利得雨季犛失御
|
Thiện dụng hoả Hồ thị ao quân
Lợi đắc vũ Quý Ly thất ngự
|
Thiện dùng lửa, Hồ thị nướng quân;
Lợi được mưa, Quý Ly mất nước.
|
| 22
|
據安南張輔獻圖
平交趾黎祖行賞
|
Cứ An Nam Trương Phụ hiến đồ
Bình Giao Chỉ Lê Tổ hành thưởng
|
Chiếm An Nam, Phụ hiến bản đồ;
Bình Giao Chỉ, Minh ban chức tước.
|
| 23
|
扶正統黎利尋主
奮中興簡定為王
|
Phù chính thống Lê Lợi tầm chủ
Phấn trung hưng Giản Định vi vương
|
Phò chính thống, Lê Lợi tìm chúa;
Gắng trung hưng, Giản Định lên ngôi.
|
| 24
|
下戰書呂毅恃雄
逞奇謀黎善決勝
|
Hạ chiến thư Lã Nghị thị hùng
Sính kì mưu Lê Thiện quyết thắng
|
Viết chiến thư, Lã Nghị thị hùng;
Dùng kế lạ, Lê Thiện quyết thắng.
|
| 25
|
鄧公歸殯感三軍
陳王西巡煩百姓
|
Đặng công quy tấn cảm tam quân
Trần vương tây tuần phiền bách tính
|
Đặng công quy táng não ba quân;
Trần vương tây tuần phiền trăm họ.
|
| 26
|
宴江中季擴遇妖
登臺上簡定禪位
|
Yến giang trung Quý Khoáng ngộ yêu
Đăng đài thượng Giản Định thiện vị
|
Giữa sông Quý Khoáng gặp yêu tinh;
Lên đài Giản Định nhường ngôi báu.
|
| 27
|
功盤灘阮異用計
聽仲東徐政中謀
|
Công Bàn Than Nguyễn Dị dụng kế
Thính Trọng Đông Từ Chính trúng mưu
|
Đánh Bàn Than Nguyễn Dị dùng mưu;
Nghe Trọng Đông, Từ Chính trúng kế.
|
| 28
|
阮美失守鹹子關
潘抵被執太平屯
|
Nguyễn Mỹ thất thủ Hàm Tử quan
Phan Để bị chấp Thái Bình đồn
|
Cửa Hàm Tử, Nguyễn Mỹ bại vong;
Đồn Thái Bình, Phan Để bị bắt.
|
| 29
|
入橫林張輔被困
走吉利簡定成擒
|
Nhập Hoành Lâm Trương Phụ bị khốn
Tẩu Cát Lợi Giản Định thành cầm
|
Vào Hoành Lâm, Trương Phụ khốn nguy;
Lên Cát Lợi, Giản Định bị bắt.
|
| 30
|
築京觀張輔肆虐
上表書陳帝詐降
|
Trúc kinh quán Trương Phụ tứ ngược
Thướng biểu thư Trần đế trá hàng
|
Đắp kinh quán, Trương Phụ tàn ngược;
Dâng biểu thư, Trần đế trá hàng.
|
| 31
|
黎蕊得利慈廉縣
韓觀折糧西江心
|
Lê Nhị đắc lợi Từ Liêm huyện
Hàn Quan chiết lương Tây Giang tâm
|
Đến Từ Liêm, Lê Nhị được lợi;
Tại Tây Giang, Hàn Quan mất lương.
|
| 32
|
逞驕兵張輔敗績
討強虜黎利成功
|
Sính kiêu binh Trương Phụ bại tích
Thảo cường lỗ Lê Lợi thành công
|
Sinh quân kiêu, Trương Phụ thất bại;
Dẹp giặc mạnh, Lê Lợi thành công.
|
| 33
|
謁王城黎朝拓始
走南麽陳祚告終
|
Yết vương thành Lê triều thác thủy
Tẩu Nam Mô Trần tộ cáo chung
|
Yết vương thành, nhà Lê dấy nghiệp;
Tẩu Nam Mô họ Trần cáo chung.
|
| 34
|
張國公三次獻俘
段參將一番用計
|
Trương quốc công tam thứ hiến phu
Đoàn tham tướng nhất phiên dụng kế
|
Trương quốc công ba bận dâng tù;
Đoàn tham tướng một phen dụng kế.
|
| 35
|
季祐獻謀擒故老
段發討賊救慈親
|
Quý Hựu hiến mưu cầm cố lão
Đoàn Phát thảo tặc cứu từ thân
|
Quý Hựu bày mưu bắt nguyên lão;
Đoàn Phát dẹp giặc cứu mẫu thân.
|
| 36
|
設書驛黃張定制
貢扇翠馬李殘民
|
Thiết thư dịch Hoàng Trương định chế
Cống phiến thuý Mã Lý tàn dân
|
Lập trạm dịch, Hoàng, Trương đặt lệ;
Cống lông chả, Mã, Lý hại dân.
|
| 37
|
阮廌決志尋明主
黎利清夜得智臣
|
Nguyễn Trãi quyết chí tầm minh chủ
Lê Lợi thanh dạ đắc trí thần
|
Nguyễn Trãi quyết chí tìm minh chủ;
Lê Lợi đêm thanh được mưu thần.
|
| 38
|
設學舍山神報兆
討北寇黎衆乞憐
|
Thiết học xá sơn thần báo triệu
Thảo Bắc khấu Lê chúng khất liên
|
Làm trường trại, sơn thần báo mộng;
Dẹp giặc Minh, dân chúng kêu cầu.
|
| 39
|
阮進士設謀立主
黎太祖即位為王
|
Nguyễn tiến sĩ thiết mưu lập chủ
Lê Thái Tổ tức vị vi vương
|
Nguyễn tiến sĩ bày mưu lập chúa;
Lê Thái Tổ tức vị làm vua.
|
| 40
|
阮將軍設計下城
蔡降將獻謀傳檄
|
Nguyễn tướng quân thiết kế hạ thành
Thái hàng tướng hiến mưu truyền hịch
|
Nguyễn quân sư lập kế hạ thành;
Thái hàng tướng bay mưu truyền hịch.
|
| 41
|
功琴彭軍師勝績
封朱榮太祖敗軍
|
Công Cầm Bành quân sư thắng tích
Phong Chu Vinh Thái Tổ bại quân
|
Đánh Cầm Bành quân sư đắc thắng;
Dẹp Chu Vinh Thái Tổ bị thua.
|
| 42
|
阮廌謀襲臨洮城
農曆智取端雄府
|
Nguyễn Trãi mưu tập Lâm Thao thành
Nông Lịch trí thủ Đoan Hùng phủ
|
Đánh Lâm Thao, Nguyễn Trãi lập mưu;
Lấy Đoan Hùng, Nông Lịch dùng trí.
|
| 43
|
王守將交還宣化
段侍郎功下國威
|
Vương thủ tướng giao hoàn Tuyên Hoá
Đoàn thị lang công hạ Quốc Oai
|
Vương thủ tướng giao hoàn Tuyên Hoá;
Đoàn thị lang công phá Quốc Oai.
|
| 44
|
驅多邦馮貴殞命
守三帶侯保捐身
|
Khu Đa Bang Phùng Quý vẫn mệnh
Thủ Tam Đái Hầu Bảo quyên thân
|
Xua Đa Bang, Phùng Quý tự vẫn;
Giữ Tam Đới, Hầu Bảo quên mình.
|
| 45
|
國威軍艾麥成功
諒山戍採薪失守
|
Quốc Oai quân nghệ mạch thành công
Lạng Sơn thú thái tân thất thủ
|
Quân Quốc Oai gặt hái thành công;
Lính Lạng Sơn củi rơm thất thủ.
|
| 46
|
李彬上疏欺成祖
范旦決水浸北兵
|
Lý Bân thướng sớ khi Thành Tổ
Phạm Đán quyết thủy tẩm Bắc binh
|
Lý Bân dâng sớ lừa Thành Tổ;
Phạm Đán ngăn sông đắm giặc Minh.
|
| 47
|
報父讎五虎起兵
討國賊一龍命駕
|
Báo phụ thù ngũ hổ khởi binh
Thảo quốc tặc nhất long mệnh giá
|
Báo thù cha, năm hổ dấy binh;
Trừ nạn nước, một rồng hộ giá.
|
| 48
|
隱白藤黎兵神助
背冷水明將天亡
|
Ẩn Bạch Đằng Lê binh thần trợ
Bối Lãnh Thủy Minh tướng thiên vong
|
Náu Bạch Đằng vua Lê thoát hiểm;
Dựa Lãnh Thủy tướng giặc mệnh vong.
|
| 49
|
黃尚書承詔還北
山招撫奉命如南
|
Hoàng thượng thư thừa chiếu hoàn Bắc
Sơn chiêu phủ phụng mệnh như Nam
|
Hoàng thượng thư vâng chiếu về Bắc;
Sơn chiêu phủ phụng mệnh sang Nam.
|
| 50
|
論天文善廌同見
操兵柄智政無功
|
Luận thiên văn Thiện Trãi đồng kiến
Thao binh bính Trí Chính vô công
|
Luận thiên văn, Thiện, Trãi nhất trí;
Cầm quân đội, Trí Chính vô công.
|
| 51
|
宣宗大論交趾國
馬暎小勝廣威城
|
Tuyên Tông đại luận Giao Chỉ quốc
Mã Ánh tiểu thắng Quảng Oai thành
|
Tuyên Tông bàn sâu về Giao Chỉ;
Mã Ánh thắng nhỏ ở Quảng Oai.
|
| 52
|
敗淅江王通死魄
顯黃山黃必生魂
|
Bại Tích Giang Vương Thông tử phách
Hiển Hoàng sơn Hoàng Tất sinh hồn
|
Bên Tích Giang, Vương Thông mất mật;
Tại Hoàng Phổ, Hoàng Tất hiện hồn.
|
| 53
|
破東關重寄受首
襲清化何忠喪身
|
Phá Đông Quan Trọng Ký thụ thủ
Tập Thanh Hoá Hà Trung táng thân
|
Phá Đông Quan, Trọng Kỳ mất mạng;
Đánh Thanh Hoá, Hà Trung rơi đầu.
|
| 54
|
迤南韋均懸頭
功建昌馬書失守
|
Bình Di Nam Vi Quân huyền đầu
Công Kiến Xương Mã Thư thất thủ
|
Bình Di Nam, Cách Quân bêu đầu;
Phá Kiến Xương, Mã Thư bỏ mạng.
|
| 55
|
宣宗遣將征安南
太祖忿心功交趾
|
Tuyên Tông khiển tướng chinh An Nam
Thái Tổ phẫn tâm công Giao Chỉ
|
Tuyên Tông tuyển tướng đánh An Nam;
Thái Tổ bầm gan công Giao Chỉ.
|
| 56
|
黎謀將緩兵交趾
馬忠臣死節昌江
|
Lê mưu tướng hoãn binh Giao Chỉ
Mã trung thần tử tiết Xương Giang
|
Tướng vua Lê hoãn binh Giao Chỉ;
Tôi nhà Minh tử tiết Xương Giang.
|
| 57
|
功隘留產斬北將
伏彝鎮廌設南兵
|
Công Ải Lưu, Sản trảm Bắc tướng
Phục Di Trấn, Trãi thiết Nam binh
|
Đánh Ải Lưu, Sản chém tướng Bắc;
Phục Trấn Di, Trãi ém quân Nam.
|
| 58
|
破七屯柳昇縱敵
發一鏢太祖神威
|
Phá thất đồn Liễu Thăng túng địch
Phát nhất tiêu Thái Tổ thần oai
|
Phá bảy đồn, Liễu Thăng được thể;
Bắn một phát, Thái Tổ oai thần.
|
| 59
|
救黃福少礙得代
立陳暠太祖求封
|
Cứu Hoàng Phúc Thiếu Ngại đắc đại
Lập Trần Cảo Thái Tổ cầu phong
|
Cứu Hoàng Phúc, Thiếu Ngại xin chết;
Lập Trần Cảo, Thái Tổ cầu phong.
|
| 60
|
陳暠歸神南宮裏
黎利即位東閣中
|
Trần Cảo quy thần Nam Cung lý
Lê Lợi tức vị Đông Các trung
|
Trần Cảo tạ thế ở Nam Cung;
Lê Lợi lên ngôi tại Đông Các.
|
