Cừu Kerry (tiếng Wales: Dafad Bryniau Ceri) là một giống cừu nhà có nguồn gốc ở hạt Powys thuộc xứ Wales. Nó có nguồn gốc tên từ làng Kerry (Ceri), gần Newtown. Cừu Kerry có một màu sắc đặc biệt và độc đáo, với một khuôn mặt trắng mang đốm đen quanh miệng, tai và mắt. Cả hai giới con đực và con cái đều khuyết sừng, len của chúng là màu trắng, và chân có màu trắng với những mảng màu đen.
Những ghi chú đầu tiên đề cập đến chúng trong những ngày giống trở lại vào đầu thế kỷ 19, và ngày nay nó được phân phối trên khắp Vương quốc Anh, Ireland, Hà Lan, Đức và Đan Mạch. Mặc dù vẫn còn không phải là rất nhiều, giống này đã được gỡ bỏ từ các hồ sơ giống cừu hiếm vào năm 2006. Giống này chủ yếu được nuôi để lấy thịt cừu.
Đặc điểm
Cừu Kerry đang gặm cỏ
Cừu Kerry là một giống cừu có kích thước trung bình với một cấu trúc cơ thể mạnh mẽ, một con cừu trung bình nặng khoảng 55–65 kg (121-143 lb) và con đực thì to hơn một chút. Mặt của chúng là màu trắng với những mảng màu đen trên mũi và xung quanh mắt, với màu đen, tai len-ít và mọc cao trên đầu. Các chân có màu trắng với những mảng màu đen.
Các loại lông cừu là tốt và trắng, với một số 54-56 và chiều dài chủ yếu của 10 cm. Một lông cừu trung bình nặng khoảng 2,75 kg (6.1 lb). Tỷ lệ trừu cái đẻ thường là 175% và một con đực hậu bị có thể được sử dụng cho một thân thịt lớn hơn. Các con cừu cái cho sữa tốt và cừu phát triển nhanh. Chúng có thể sản xuất 16 kg (35 lb) thân thịt ở 12-14 tuần, hoặc từ 20 đến 25 kg (44-55 lb) thân thịt mùa xuân năm sau.
Trán chúng phẳng, xương mũi lồi ra, chúng có hố nước mắt, mõm của chúng mỏng, môi hoạt động, răng cửa sắc, nhờ đó chúng có thể gặm được cỏ mọc thấp và bứt được những lá thân cây mềm mại, hợp khẩu vị trên cao để ăn. Chúng có thói quen đi kiếm ăn theo bầy đàn, tạo thành nhóm lớn trên đồng cỏ. Trong da chúng có nhiều tuyến mồ hôi và tuyến mỡ hơn dê. Bởi thế chúng bài tiết mồ hôi nhiều hơn và các cơ quan hô hấp tham gia tích cực hơn vào quá trình điều tiết nhiệt. Mô mỡ dưới da của chúng phát triển tốt hơn dê và ngược lại ở các cơ bên trong của chúng có ít tích lũy mỡ hơn dê.
Chăn nuôi
Chúng có tính bầy đàn cao nên dễ quản lý, chúng thường đi kiếm ăn theo đàn nên việc chăm sóc và quản lý rất thuận lợi. Chúng cũng là loài dễ nuôi, mau lớn, ít tốn công chăm sóc. So với chăn nuôi bò thì chúng là vật nuôi dễ tính hơn, thức ăn của chúng rất đa dạng, thức ăn của chúng là những loại không cạnh tranh với lương thực của người. Chúng là động vật có vú ăn rất nhiều cỏ.
Hầu hết chúng gặm cỏ và ăn các loại cỏ khô khác, tránh các phần thực vật có gỗ nhiều. Chúng có chế độ hoạt động ban ngày, ăn từ sáng đến tối, thỉnh thoảng dừng lại để nghỉ ngơi và nhai lại. Đồng cỏ lý tưởng cho chúng như cỏ và cây họ Đậu. Khác với thức ăn gia súc, thức ăn chính của chúng trong mùa đông là cỏ khô.
Chúng là loài ăn tạp, có thể ăn được nhiều loại thức ăn bao gồm thức ăn thô xanh các loại như: rơm cỏ tươi, khô, rau, củ quả bầu bí các loại, phế phụ phẩm công nông nghiệp và các loại thức ăn tinh bổ sung như cám gạo ngũ cốc. Mỗi ngày chúng có thể ăn được một lượng thức ăn 15-20% thể trọng. Chúng cần một lượng thức ăn tính theo vật chất khô bằng 3,5% thể trọng. Với nhu cầu 65% vật chất khô từ thức ăn thô xanh (0,91 kg) và 35% vật chất khô từ thức ăn tinh (0,49 kg). Khi cho chúng ăn loại thức ăn thô xanh chứa 20% vật chất khô và thức ăn tinh chứa 90% vật chất khô.
Nguồn nước uống là nhu cầu cơ bản của chúng. Lượng nước cần cho chúng biến động theo mùa và loại và chất lượng thực phẩm mà chúng tiêu thụ. Khi chúng ăn nhiều trong các tháng đầu tiên và có mưa (kể cả sương, khi chúng ăn vào sáng sớm), chúng cần ít nước hơn. Khi chúng ăn nhiều cỏ khô thì chúng cần nhiều nước. Chúng cũng cần uống nước sạch, và có thể không uống nếu nước có tảo hoặc chất cặn. Trong một số khẩu phần ăn của chúng cũng bao gồm các khoáng chất, hoặc trộn với lượng ít.
Chăm sóc
Sau khi cho phối giống 16-17 ngày mà không có biểu hiện động dục lại là có thể cừu đã có chửa, Căn cứ vào ngày phối giống để chuẩn bị đỡ đẻ cho cừu (thời gian mang thai của cừu 146-150 ngày) nhằm hạn chế cừu sơ sinh bị chết; Có thể bồi dưỡng thêm thức ăn tinh và rau cỏ non cho cừu có chửa nhưng tuyệt đối tránh thức ăn hôi mốc; Khi có dấu hiệu sắp đẻ (bầu vú căng, xuống sữa, sụt mông, âm hộ sưng to, dịch nhờn chảy ra, cào bới sàn...) nên nhốt ở chuồng riêng có lót ổ rơm và chăn dắt gần, tránh đồi dốc.
Thông thường cừu mẹ nằm đẻ nhưng cũng có trường hợp đứng đẻ, tốt nhất nên chuẩn bị đỡ đẻ cho cừu; Sau khi đẻ cừu mẹ tự liếm cho con. Tuy nhiên, vẫn phải lấy khăn sạch lau khô cho cừu con, nhất là ở miệng và mũi cho cừu con dễ thở. Lấy chỉ sạch buộc cuống rốn (cách rốn 4–5 cm), cắt cuống rốn cho cừu con và dùng cồn Iod để sát trùng; Giúp cừu con sơ sinh đứng dậy bú sữa đầu càng sớm càng tốt (vì trong sữa đầu có nhiều kháng thể tự nhiên); Đẻ xong cho cừu mẹ uống nước thoải mái (có pha đường 1% hoặc muối 0.5%).
Cừu con trong 10 ngày đầu sau khi đẻ cừu con bú sữa mẹ tự do; Từ 11-21 ngày tuổi cừu con bú mẹ 3 lần/ngày, nên tập cho cừu con ăn thêm thức ăn tinh và cỏ non, ngon; 80-90 ngày tuổi có thể cai sữa. Giai đoạn này phải có cỏ tươi non, ngon cho cừu con để kích thích bộ máy tiêu hóa phát triển (đặc biệt là dạ cỏ) và bù đắp lượng dinh dưỡng thiếu hụt do sữa mẹ cung cấp không đủ; Cừu sinh trưởng và phát triển nhanh, mạnh ở giai đoạn này.
Tham khảo
Williams-Davies J (1981/1987), Welsh Sheep and their Wool. Gomer, Llandysul pp. 39–42.
"Kerry Hill". Breeds of Livestock. Oklahoma State University, Dept. of Animal Science. Truy cập 2015-08-12.
"Kerry Hill". National Sheep Association (U.K.). ngày 16 tháng 3 năm 2007. Truy cập 2009-04-17.
"Rare Breeds 'Watchlist': Good News And Bad". Rare Breeds Survival Trust. 2006-01-09. Truy cập 2009-04-17.
"Kerry Hill/United Kingdom". Breed Data Sheet. Domestic Animal Diversity Information System. Truy cập 2009-09-01.
Budiansky, Stephen (1999). The Covenant of the Wild: Why animals chose domestication. Yale University Press. ISBN0-300-07993-1.
