Chi Đay

Chi Đay
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Eudicots
(không phân hạng)Rosids
Bộ (ordo)Malvales
Họ (familia)Malvaceae
Phân họ (subfamilia)Grewioideae[1]
Chi (genus)Corchorus
L.
Các loài
Khoảng 40-100 loài

Chi Đay (danh pháp khoa học: Corchorus) là một chi của khoảng 40-100 loài thực vật có hoa trong họ Cẩm quỳ (Malvaceae), có nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới khắp thế giới. Tại Việt Nam, các tên gọi khác nhau được sử dụng trong các ngữ cảnh khác nhau, với đay là tên gọi phổ biến tại miền bắc và bố, đai phổ biến tại miền nam.

Chúng là các cây thân thảo sống một năm, cao tối đa trong khoảng 2–4 m, không tạo cành hoặc với một vài cành. Lá đơn hình mũi mác mọc so le, dài 5–15 cm, nhọn mũi và khía răng cưa mịn hoặc xẻ thùy. Hoa nhỏ, đường kính 2–3 cm, 5 cánh hoa màu vàng; quả là dạng quả nang chứa nhiều hạt. Chúng mọc tốt trên nhiều loại đất và có thể gieo trồng quanh năm.

Chi Oceanopapaver chỉ có một loài (Oceanopapaver neocaledonicum), trước đây có vị trí không chắc chắn, nhưng gần đây đã được coi là từ đồng nghĩa của Corchorus.

Tên gọi trong ngôn ngữ khác

Trong tiếng Anh, người ta gọi các loài trong chi này là "jute", "bush okra", "Nalta jute", "jute mallow", "Jew's mallow" hay "melokhia". Từ melokhia được coi là có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập malek (ملك). Người ta cho rằng vương triều Fatimid đã cho làm món rau từ Corchorus như là món ăn chỉ dành cho chính họ vbà cấm những người khác không được ăn. Từ "melokhia" là tương tự như "melokia" ("hoàng gia"). Tại Nhật Bản rau từ lá của một số loài trong chi này được gọi là moroheiya. Được gọi là saluyot trong tiếng Ilocano, nó là loài rau ăn lá trong khu vực người Ilocos của Philippines.

Danh sách loài

Sử dụng

Lấy sợi

Xem bài chính Sợi đay

Các loài trong chi Corchorus thỏa mãn một lượng lớn nhu cầu của thế giới về sợi. Sợi từ các loài đay là sợi thực vật phổ biến hàng thứ hai sau sợi bông.

Thực phẩm

Lá non của một vài loài đay cũng được sử dụng làm rau ăn; đay quả dài (Corchorus olitorius) được sử dụng chủ yếu tại miền nam châu Á, Ai Cập và Cộng hòa Síp, đay quả tròn (Corchorus capsularis) tại Nhật Bản và Trung Quốc. Chúng có kết cấu nhầy (nhớt), tương tự như ở đậu bắp, khi nấu ăn. Hạt được sử dụng làm hương liệu, và một loại trà thảo mộc được sản xuất từ lá đay khô. Rau đay cũng được sử dụng tại Ai Cập; một số người còn cho rằng nó là món ăn quốc gia trong ẩm thực Ai Cập. Nó cũng là món ăn đặc trưng trong ẩm thực Liban, Palestine, Syria và Jordan. Một món ăn điển hình của khu vực này là rau đay hầm ăn cùng cơm và thịt gà luộc. Tại Việt Nam, rau đay chủ yếu dùng nấu canh (với cua, tôm tép), đôi khi với mồng tơi hoặc mướp.

Tháng 9 năm 2007, Sizzler's, một chuỗi nhà hàng Mỹ, bán Molokhiya cookies (bánh bích quy ngọt) với rau đay là thành phần đặc trưng, tại khu vực Shinjuku ở Tokyo, Nhật Bản.

Lá đay giàu betacaroten, sắt, calci, vitamin C. Các loài đay có tính hoạt hóa chống oxy hóa với một lượng đáng kể tương đương α-tocopherol (vitamin E).

Khác

Một vài loài khác cũng có tên gọi là đay, nhưng không thuộc chi này như đay cách (Hibiscus cannabinus), đay vông vang hay đay Nhật (Hibiscus sabdariffa) cũng được dùng để lấy sợi.

Chú thích

  1. ^ “Corchorus L.”. GRIN. USDA. ngày 5 tháng 6 năm 2003. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2009.

Tham khảo

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chi Đay.

Read other articles:

2023 National Hockey League All-Star Game

Professional ice hockey exhibition game 2023 NHL All-Star GameFLA Live Arena, SunriseFebruary 4, 2023Game oneCentral 6 – Pacific 4Game twoAtlantic 10 – Metropolitan 6Game threeAtlantic 7 – Central 5MVPMatthew Tkachuk ← 2022 2024 → The 2023 National Hockey League All-Star Game was held on February 4, 2023, at FLA Live Arena in Sunrise, Florida, the home of the Florida Panthers.[1] For the seventh consecutive All-Star Game, a three-on-three format was used, w...

 

Aerotermodinamika

Aerotermodinamika bekerja pada pesawat Aerotermodinamika adalah ilmu yang mempelajari mengenai aliran gas yang di dalamnya berlangsung proses pertukaran energi panas.[1] Aktivitas ini dapat menimbulkan beberapa efek pada alirannya.[1] Ada beberapa tahap dalam mempelajari aerotermodinamika.[1] Pada tahap pertama dipelajari gas terutama udara dalam kondisi atmosfer standar di permukaan air laut. Lalu dipelajari aliran udara pada suhu dan kecepatan yang tinggi.[1]...

 

Strategic Defense Initiative

Untuk kegunaan lain, lihat SDI. Strategic Defense Initiative OrganizationSDIOInformasi lembagaDibentuk1984Dibubarkan1993 (ganti nama)Lembaga penggantiBallistic Missile Defense OrganizationMissile Defense AgencyWilayah hukumPemerintah federal Amerika Serikat Strategic Defense Initiative (SDI) adalah usulan Presiden Amerika Serikat Ronald Reagan[1] berupa penggunaan sistem darat dan luar angkasa untuk melindungi Amerika Serikat dari senjata nuklir strategis balistik (rudal balistik anta...

Erriapus (satelit)

Diagram ini menunjukkan orbit satelit iregular Saturnus. Di tengah, orbit Titan, sebuah satelit yang regular, ditandai dengan warna merah sebagai perbandingan. Erriapus (satelit) adalah satelit alami dari planet Saturnus. Saturnus memiliki 62 satelit, dengan 53 di antaranya telah dinamai dan hanya 13 di antaranya memiliki diameter lebih besar dari 50 kilometer. Referensi http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Display=Sats&Object=Saturn Diarsipkan 2014-04-16 di Wayback Machine.

 

Harry Gibson

For other people named Harry Gibson, see Harry Gibson (disambiguation). Harry GibsonGibson (middle) in New York, c. 1948Background informationBirth nameHarry RaabBorn(1915-06-27)June 27, 1915New York City, U.S.DiedMay 3, 1991(1991-05-03) (aged 75)Brawley, California, U.S.GenresJazzOccupation(s)Musician, singer, songwriterInstrument(s)Piano, vocalsYears active1944–1980sLabelsMusicraft, V-DiscMusical artist Harry The Hipster Gibson (June 27, 1915 – May 3, 1991),[1] born Harry R...

 

John Lundstram

Questa voce sull'argomento calciatori inglesi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. John Lundstram Lundstram con l'Inghilterra U-19 nel 2012 Nazionalità  Inghilterra Altezza 181 cm Calcio Ruolo Centrocampista Squadra  Rangers Carriera Giovanili 2002-2011 Everton Squadre di club1 2011-2013 Everton0 (0)2013→  Doncaster14 (0)2013-2014→  Yeovil Town14 (2)2014→...

Sarcoptes scabiei

Sarcoptes scabiei Sarcoptes scabiei yang dilihat dengan mikroskopRekaman Penyakitfox mange TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumArthropodaKelasArachnidaOrdoSarcoptiformesFamiliSarcoptidaeGenusSarcoptesSpesiesSarcoptes scabiei De Geer, 1778 lbs Sarcoptes scabiei adalah tungau parasitik yang hidup dengan bersembunyi dalam kulit dan menyebabkan penyakit skabies atau kudis. Hewan ini ditemukan di seluruh dunia. Selain manusia, mamalia lain seperti anjing, kucing, sapi, hingga kera besar dapat terinfeksi...

 

Roland Barthes

Pour les articles homonymes, voir Barthes. Roland Barthes Biographie Naissance 12 novembre 1915Cherbourg (Manche, France) Décès 26 mars 198013e arrondissement de Paris et Paris Sépulture Urt Nationalité Française Thématique Formation Lettres classiques Profession Philosophe, critique littéraire (d), professeur d'université (d), sémiologue (d), sociologue, mythographe, théoricien de la littérature (d), essayiste (en), écrivain et ontologiste (d) Employeur Collège de France, Écol...

 

Navonda Moore

Questa voce sull'argomento cestisti statunitensi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Navonda Moore Nazionalità  Stati Uniti Altezza 178 cm Peso 65 kg Pallacanestro Ruolo Guardia / ala piccola Termine carriera 2010 CarrieraGiovanili Murrah High School2003-2007 Alabama Crim. TideSquadre di club 2007-2008 Minnesota Lynx352010 Hapoel Tel Aviv Il simbolo → indica un trasfe...

Giacomo Puccini

Giacomo Puccini Giacomo Puccini (Full name: Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (UK /ˈdʒækəmoʊ pʊˈtʃiːni/ jak-Ə-moh-_-puu-CHEE-nee, US /ˈdʒɑːkəmoʊ puːˈtʃiːni/ jah-KƏ-moh-_-poo-CHEE-nee, Italia: [ˈdʒaːkomo putˈtʃiːni])) (22 Desember 1858 – 29 November 1924) adalah seorang komponis Italia. Giacomo Puccini berasal dari keluarga yang sangat miskin. Pamannya yang mengajarkannya bermain piano. Pada usia 19 tahun ia mendapat peker...

 

La Roche-en-Ardenne

Questa voce sull'argomento centri abitati del Belgio è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. La Roche-en-Ardennecomune La Roche-en-Ardenne – VedutaVeduta LocalizzazioneStato Belgio Regione Vallonia Provincia Lussemburgo ArrondissementMarche-en-Famenne AmministrazioneSindacoJean-Pierre Dardenne TerritorioCoordinate50°10′54″N 5°34′30″E / 50.181667°N 5.575...

 

PragerU

American conservative non-profit media organization PragerUFormation2009; 15 years ago (2009)FoundersDennis PragerAllen EstrinType501(c)(3) nonprofit organizationArea served United StatesCEOMarissa StreitRevenue (2021) $56,600,000Expenses (2021)$32,900,000Staff (2021) 97Websiteprageru.com This article is part of a series onConservatismin the United States Schools Compassionate Fiscal Fusion Libertarian Moderate Movement Neo Paleo Progressive Social Traditionalist Principles ...

Kevin C. Lewis

Kevin Charles LewisKevin Lewis in 2012DeputyIncumbentAssumed office 2011ConstituencySt Saviour No. 2DeputyIn office2008–2011ConstituencySt Saviour No. 2DeputyIn office2005–2008ConstituencySt Saviour No. 2 Personal detailsResidence(s)St Saviour, Jersey[1] Kevin Charles Lewis is a Jersey politician, and Deputy for the island's St Saviour No. 2 district since 2005. He is Jersey's Transport and Technical Services Minister.[2] References ^ Members. Statesassembly.gov.je. R...

 

طواف سويسرا 2017

طواف سويسرا 2017 تفاصيل السباقسلسلة81. طواف سويسرامنافسةطواف العالم للدراجات 2017 2.UWT‏مراحل9التواريخ10 – 18 يونيو 2017المسافات1٬166٫3 كمالبلدان سويسرا إيطاليا النمسانقطة البدايةCham, Switzerland [الإنجليزية]‏نقطة النهايةشافهاوزنالفرق22عدد المتسابقين في البداية176عدد المتسابقين �...

 

Viking Line

Finnish shipping company Not to be confused with Royal Viking Line, Viking Cruises, or Viking Airlines. Viking Line AbpCompany typePublicTraded asNasdaq Helsinki: VIK1VIndustryShippingFounded1959FounderGunnar Eklund HeadquartersMariehamn, Åland, FinlandArea servedNorthern EuropeKey peopleJan Hanses (CEO)Andreas Remmer (Executive Vice President)ProductsFerries, port services, passenger transportation, freight transportation, holidays, business travelRevenue 491.4 million euros (2023...

Washington Phillips

American musician Washington PhillipsBackground informationBirth nameGeorge Washington PhillipsBorn(1880-01-11)January 11, 1880Texas, U.S.(probably Freestone County)[1][2]DiedSeptember 20, 1954(1954-09-20) (aged 74)Teague, Texas, U.S.Genres Gospel Gospel blues Occupation(s) Musician Songwriter Preacher Instrument(s) Voice Zither Years active1927–29Musical artist George Washington Wash Phillips (January 11, 1880 – September 20, 1954)[1] was an American gospel a...

 

Mitsuo Fuchida

Mitsuo FuchidaKapten Mitsuo FuchidaLahir3 Desember 1902Prefektur Nara, JepangMeninggal30 Mei 1976(1976-05-30) (umur 73)Kashiwara, dekat Osaka, JepangPengabdianKekaisaran JepangDinas/cabang Angkatan Laut Kekaisaran JepangLama dinas1924–1945PangkatKaptenKesatuanArmada Udara ke-1KomandanAkagi: skuadron udara ke-1 (bendera), ke-2 dan ke-3Perang/pertempuranPerang Dunia II: China Serangan Pearl Harbor Pengeboman Darwin Serangan Samudra Hindia Pertempuran Midway Pekerjaan lain ...

 

Funnelbeaker culture

North-central European culture around 4300–2800 BCE Funnelbeaker cultureGeographical rangeEuropePeriodNeolithic, ChalcolithicDatesc. 4300 BCE – 2800 BCEPreceded by Linear Pottery culture Rössen culture Michelsberg culture Lengyel culture Ertebølle culture Dnieper-Donets culture Followed by Globular Amphora culture Corded Ware culture Bell Beaker culture Baden culture Pitted Ware culture The Funnel(-neck-)beaker culture, in short TRB or TBK (‹See Tfd›German: Trichter(-rand-)bec...

Elizabeth Hurley

Pour les articles homonymes, voir Hurley. Elizabeth Hurley Elizabeth Hurley au TCA Press Tour d'NBC Universal,le 15 janvier 2015. Données clés Nom de naissance Elizabeth Jane Hurley Surnom Liz Hurley Naissance 10 juin 1965 (59 ans)Basingstoke, Hampshire, Angleterre, Royaume-Uni Nationalité Britannique Profession ActriceMannequinProductrice de cinéma Films notables Austin PowersEndiablé Séries notables Gossip Girl The Royals modifier Elizabeth Hurley est une actrice, mannequin et p...

 

English interrogative words

English words that indicate a question is being asked, as a grammatical category whether redirects here. Not to be confused with wether or weather. Part of a series onEnglish grammar MorphologyPluralsPrefixes (in English)Suffixes (frequentative) Word typesAcronymsAdjectivesAdverbs (flat)ArticlesCoordinatorsCompoundsDemonstrativesDeterminers (List here)ExpletivesIntensifierInterjectionsInterrogativesNounsPortmanteausPossessivesPrepositions (List here)Pronouns (case · person)SubordinatorsVerbs...