Bồng nga truật

Đối với các định nghĩa khác, xem Lưỡi cọp (định hướng).
Boesenbergia rotunda
Hình minh họa trong sách Indian Medicinal Plants and Drugs với danh pháp ghi là Kaempferia Pandurata.
Tình trạng bảo tồn
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Monocots
(không phân hạng)Commelinids
Bộ (ordo)Zingiberales
Họ (familia)Zingiberaceae
Chi (genus)Boesenbergia
Loài (species)B. rotunda
Danh pháp hai phần
Boesenbergia rotunda
(L.) Mansf., 1958
Danh pháp đồng nghĩa[2]
Danh sách
  • Boesenbergia cochinchinensis (Gagnep.) Loes., 1930
  • Boesenbergia pandurata (Roxb.) Schltr., 1913
  • Curcuma rotunda L., 1753
  • Gastrochilus panduratus (Roxb.) Ridl., 1899
  • Gastrochilus rotundus (L.) Alston, 1931
  • Kaempferia cochinchinensis Gagnep., 1907
  • Kaempferia ovata Roscoe, 1807
  • Kaempferia pandurata Roxb., 1810

Bồng nga truật,[3] cam địa la,[4] lưỡi cọp,[5] ngải bún[6] hay củ ngải (danh pháp khoa học: Boesenbergia rotunda) là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng. Loài này được Carl Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1753 dưới danh pháp Curcuma rotunda.[7] Năm 1958, Rudolf Mansfeld chuyển nó sang chi Boesenbergia.[8]

Phân bố

Loài này phân bố rộng trong khu vực như miền nam tỉnh Vân Nam (Tây Song Bản Nạp),[9] Đông Dương, Java, Malaysia, Sumatra, quần đảo Andaman; du nhập vào Ấn Độ lục địa và Sri Lanka.[10] Môi trường sống là rừng rậm, ở cao độ 300-1.000 m.[1][9] Được gieo trồng rộng khắp trong khu vực Đông Dương.[1][9]

Mô tả

Địa thực vật cao tới 50 cm. Thân rễ màu vàng tươi, hình trứng-hình cầu, mùi thơm nồng; rễ mập. Lá 3 hoặc 4; bẹ lá màu đỏ; lưỡi bẹ 2 khe, khoảng 5 mm; cuống lá 7–16 cm, có rãnh; phiến lá màu xanh lục ở cả hai mặt, hình trứng-thuôn dài hoặc hình elip-hình mác, 25-50 × 7–12 cm, nhẵn nhụi ngoại trừ phần gân giữa có ít lông ở mặt xa trục, gốc lá thuôn tròn đến hình nêm, đỉnh nhọn đột ngột. Cụm hoa tận cùng trên các thân giả, xuất hiện từ trong các bẹ lá ở đỉnh, gần như không cuống, 3–7 cm; lá bắc hình mác, 4–5 cm. Hoa thơm. Đài hoa 1,5–2 cm, đỉnh có 2 khe. Tràng hoa màu hồng; ống tràng 4,5-5,5 cm; các thùy thuôn dài, 1,5–2 cm. Các nhị lép ở bên màu hồng nhạt, hình trứng ngược, khoảng 1,5 cm. Môi dưới màu trắng hoặc hồng với sọc tía, dài 2,5-3,5 cm, lõm, mép hơi nhăn, đỉnh nguyên. Chỉ nhị ngắn; phần phụ liên kết đảo ngược, 2 khe, 1–3 mm. Ra hoa tháng 7-8. Nhiễm sắc thể 2n = 36.[9]

Sử dụng

Loài này được sử dụng phổ biến ở Đông Nam Á như một nguyên liệu thực phẩm, một vị thuốc dân gian để điều trị một số bệnh như loét áp-tơ, khô miệng, đau bụng, khí hư và bệnh lỵ.[1]

Theo Phạm Hoàng Hộ, tại Việt Nam nó được sử dụng làm thuốc chữa đau bụng, đau mắt và mắt cườm.[4]

Lưu ý

Trong tiếng Trung thì Boesenbergia rotunda được gọi là "ao thần khương" (凹唇姜).[9][11] Tên gọi "nga truật" (莪朮) hay "bồng nga truật" (蓬莪朮) là để chỉ Curcuma phaeocaulis,[12][13] loài mà trước đây (và ngay cả cho tới gần đây) trong các tài liệu Trung văn thường bị định danh nhầm thành Curcuma zedoaria, nhưng C. zedoaria dường như không có ở Trung Quốc.

Hình ảnh

Chú thích

  1. ^ a b c d Contu, S. (2013). “Boesenbergia rotunda”. Sách đỏ IUCN về các loài bị đe dọa. 2013: e.T44392164A44540996. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-2.RLTS.T44392164A44540996.en. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2021.
  2. ^ “The Plant List: A Working List of All Plant Species”. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2014.
  3. ^ “Bồng nga truật”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2022.
  4. ^ a b Phạm Hoàng Hộ, 1999. Cây cỏ Việt Nam. Quyển III, mục từ 9536, trang 458. Nhà xuất bản Trẻ.
  5. ^ Nguyễn Tiến Bân, Nguyễn Quốc Bình, Vũ Văn Cẩn, Lê Mộng Chân, Nguyễn Ngọc Chính, Vũ Văn Dũng, Nguyễn Văn Dư, Trần Đình Đại, Nguyễn Kim Đào, Nguyễn Thị Đỏ, Nguyễn Hữu Hiến, Nguyễn Đình Hưng, Dương Đức Huyến, Nguyễn Đăng Khôi, Nguyễn Khắc Khôi, Trần Kim Liên, Vũ Xuân Phương, Hoàng Thị Sản, Nguyễn Văn Tập, Nguyễn Nghĩa Thìn; Tên cây rừng Việt Nam; Nhà xuất bản Nông nghiệp - 2000; Trang 211.
  6. ^ Nghiên cứu thành phần các hoạt chất có tác động hỗ trợ điều trị ung thư đường tiêu hóa từ của ngải bún (Boesenbergia pandurata) ở An Giang Lưu trữ 2020-09-28 tại Wayback Machine trên website của Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.
  7. ^ Carl Linnaeus, 1753. Curcuma rotunda. Species Plantarum 1: 2.
  8. ^ The Plant List (2010). “Boesenbergia rotunda”. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013.
  9. ^ a b c d e Boesenbergia rotunda trong Flora of China. Tra cứu ngày 01-12-2020.
  10. ^ Boesenbergia rotunda trong Plants of the World Online. Tra cứu ngày 01-12-2020.
  11. ^ Boesenbergia rotunda trong China Plant Names.
  12. ^ “莪朮”. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2022.
  13. ^ 莪朮

Liên kết ngoài

Read other articles:

Gad Elbaz

Biografi ini memerlukan lebih banyak catatan kaki untuk pemastian. Bantulah untuk menambahkan referensi atau sumber tepercaya. Materi kontroversial atau trivial yang sumbernya tidak memadai atau tidak bisa dipercaya harus segera dihapus, khususnya jika berpotensi memfitnah.Cari sumber: Gad Elbaz – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR (Juni 2017) (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Templat:Expand Hebrew Gad E...

 

Pertapaan Bunda Pemersatu Gedono

Pertapaan GedonoInformasi biaraNama lengkapPertapaan Bunda Pemersatu GedonoOrdoTrapis (OCSO)Didirikan12 April 1987Biara indukPertapaan Santa Maria Rawaseneng, TemanggungDidedikasikan kepadaMaria Bunda PemersatuKeuskupanKeuskupan Agung SemarangTokohPendiriDom Frans Harjawiyata, OCSOAbbasIbu Abdis Martha Elisabeth Driscoll, OCSOTokoh penting yang terkaitIbu Abdis Cristiana Piccardo, OCSORomo Suitbertus Ari Sunardi OCSOArsitekturArsitekRD Y.B. MangunwijayaSitusLokasiDusun Weru,Desa Jetak,Getasan...

 

Chateau Laroche

Curiosity museum located in Loveland, Ohio USA For other uses, see Château de la Roche (disambiguation). Château LarocheChâteau Laroche, The Loveland CastleEstablished1929LocationSymmes Township, Hamilton County, Ohio, USCoordinates39°17′00″N 84°15′58″W / 39.283234°N 84.266225°W / 39.283234; -84.266225TypeCuriosity museumDirectorMaintained by the KOGTWebsitewww.lovelandcastle.com Château Laroche, also known as the Loveland Castle, is a museum on the ban...

Tiszatardos

Place in Borsod-Abaúj-Zemplén, HungaryTiszatardosTiszatardosLocation of TiszatardosCoordinates: 48°02′26″N 21°22′46″E / 48.04043°N 21.37932°E / 48.04043; 21.37932Country HungaryCountyBorsod-Abaúj-ZemplénArea • Total8.93 km2 (3.45 sq mi)Population (2004) • Total247 • Density27.65/km2 (71.6/sq mi)Time zoneUTC+1 (CET) • Summer (DST)UTC+2 (CEST)Postal code3928Area code47 Tiszatard...

 

Fort Worth, Texas

Pemandangan kota Fort Worth Fort Worth merupakan nama kota di Amerika Serikat. Letaknya di bagian selatan. Tepatnya di negara bagian Texas. Pada tahun 2004, kota ini memiliki jumlah penduduk sebanyak 624.067 jiwa dengan memiliki luas wilayah 774,1 km². Kota ini memiliki angka kepadatan penduduk sebesar 705,7 jiwa/km². Kota ini merupakan kota terbesar kelima di negara bagian Texas dan merupakan kota terbesar ke 19 di Amerika Serikat. Kota kembar Mbabane, Eswatini Reggio Emilia, Italia N...

 

Daniel Salinas

Uruguayan neurologist and politician In this Spanish name, the first or paternal surname is Salinas and the second or maternal family name is Grecco.Daniel SalinasDaniel Salinas in 2020.Minister of Public Health of UruguayIn office1 March 2020 – 13 March 2023PresidentLuis Lacalle PouPreceded byJorge BassoSucceeded byKarina Rando Personal detailsBornJulio Daniel Salinas Grecco (1962-02-17) 17 February 1962 (age 62)San José de Mayo, UruguayPolitical partyOpen CabildoAlm...

Kristen F. Bauer

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Anthony Colve

Dutch military officer, governor of New Netherland Anthony ColveDirector of New NetherlandIn office19 September 1673 – 10 November 1674Preceded byFrancis LovelaceJohn BerrySucceeded byEdmund AndrosPhilip Carteret Personal detailsBorn1644VeereDied29 June 1693VeerePolitical partyOrangistSpouseMargarethe de QuadeProfessionmilitary officerSignature Anthony or Anthonij Colve (Veere, 1644 – Veere, 29 June 1693) was a Dutch captain of Marines and the Governor-General of New Netherla...

日本標準時間

日語寫法日語原文日本標準時假名にほんひょうじゅんじ平文式罗马字Nihon Hyōjunji此條目可参照日語維基百科相應條目来扩充。若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。兵庫縣明石市的明石市立天文科學館（...

 

Факультет педагогічної освіти Львівського національного університету імені Івана Франка

Факультет педагогічної освіти Львівського національного університету імені Івана Франка Герб факультету педагогічної освіти Скорочена назва Факультет педагогічної освіти Львівського університету Основні дані Засновано 2015 Приналежність Львівський національний ун�...

 

1965 Rand Grand Prix

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (July 2023) (Learn how and when to remove this message) 1965 Rand Grand Prix Non-championship race in the 1965 Formula One season Race detailsDate 4 December 1965Official name VIII Rand Grand PrixLocation Kyalami, JohannesburgCourse Permanent racing facilityCourse length 4.087 k...

Oregon State University

Public university in Corvallis, Oregon, US Oregon State redirects here. For the U.S. state, see Oregon. Oregon State UniversityFormer namesee Early namesMottoOut there[1]TypePublic land-grant research universityEstablishedOctober 27, 1868; 155 years ago (October 27, 1868) (official designated charter day)AccreditationNWCCUAcademic affiliationsHECCORAUSea-grantSpace-grantSun-grantEndowment$819.6 million (2021)[2]Budget$1.1 billion[3]PresidentJayathi Murthy&...

 

Fantastica (2018 film)

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fantastica 2018 film – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2018) (Learn how and when to remove this message) 2018 Filipino filmFantasticaTheatrical release posterDirected byBarry GonzalezScreenplay by Moira Lang Danno Kristoper C. Mariqu...

 

SIGGRAPH

Conference on computer graphics For the Special Interest Group, see ACM SIGGRAPH. SIGGRAPH ConferenceStatusActiveGenreComputer graphics conferenceFrequencyAnnualCountryUS, CanadaAsia: Australia, China, India, Japan, Singapore, South Korea, ThailandInaugurated1974; 50 years ago (1974)Most recent2024 (Denver)Next event2025 (Vancouver)Organized byACM SIGGRAPHWebsitesiggraph.org An exhibitor at SIGGRAPH 2023 demoing a full-body motion capture suit. Hydraulophone, presented at SI...

Comecon

1949–1991 international economic union Not to be confused with Comic book convention. Council for Mutual Economic AssistanceСовет Экономической ВзаимопомощиSovét Ekonomícheskoy Vzaimopómoshchi (BGN/PCGN Russian)Sovet Ekonomičeskoj Vzaimopomošči (GOST Russian)1949–1991 Logo Map of Comecon member states as of November 1986 Comecon as of November 1986:  Members   Members that left the Warsaw Pact (Albania)  Associate memb...

 

Midi-Pyrénées

Former administrative region of France This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Midi-Pyrénées – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2008) (Learn how and when to remove this message) Region of FranceMidi-PyrénéesRegion of France FlagCoat of armsCountry FranceDissolved1 January ...

 

Masumi Kuwata

Japanese baseball player (born 1968) Baseball player Masumi KuwataKuwata with the Pittsburgh PiratesYomiuri Giants – No. 73Pitcher / CoachBorn: (1968-04-01) April 1, 1968 (age 56)Osaka, JapanBatted: RightThrew: RightProfessional debutNPB: May 25, 1986, for the Yomiuri GiantsMLB: June 10, 2007, for the Pittsburgh PiratesLast appearanceNPB: April 27, 2006, for the Yomiuri GiantsMLB: August 13, 2007, for the Pittsburgh PiratesNPB...

Petar Zrinski

Petar ZrinskiPeter IV ZrinskiZrínyi PéterBan of CroatiaBan of CroatiaReign24 January 1665 – 29 March 1670PredecessorNikola ZrinskiSuccessorMiklós Erdődy Born(1621-06-06)6 June 1621Vrbovec, Kingdom of Croatia, (today Croatia)Died30 April 1671(1671-04-30) (aged 49)Wiener Neustadt, Archduchy of Austria, (today Austria)BuriedZagreb Cathedral, CroatiaNoble familyHouse of ZrinskiSpouse(s)Katarina ZrinskaIssueJelena ZrinskaIvan Antun ZrinskiJudita PetronilaZora VeronikaFatherJuraj V ...

 

برايان كير (لاعب كرة قدم)

برايان كير معلومات شخصية الميلاد 3 مارس 1953 (العمر 71 سنة)[1]دبلن  الجنسية جمهورية أيرلندا  المدرسة الأم معهد دبلن للتقانة  [لغات أخرى]‏  الفرق التي دربها سنوات فريق 1986 درودا يونايتد (assistant manager) 1986–1996 باتريك أتلتيك 1997–2003 جمهورية أيرلندا تحت 19 2003–2005 جمهورية ...