Bùi Giảng

Bùi Giảng người Phú Yên, không rõ năm sinh năm mất, trước là Phó soái trong phong trào Cần Vương tỉnh Phú Yên (Việt Nam), sau hàng thực dân Pháp.

Cuộc đời

Hưởng ứng dụ Cần Vương

Tháng Năm năm Ất Dậu (tháng 7 năm 1885), cuộc phản công của phe chủ chiến ở Kinh thành Huế thất bại, Phụ chính Tôn Thất Thuyết buộc phải phò vua Hàm Nghi chạy ra Quảng Trị, xuống dụ Cần vương ngày 13 tháng 7 năm 1885.

Hưởng ứng, Bùi Giảng liền cùng với Lê Thành Phương phát động phong trào Cần Vương ở Phú Yên.

Ngày 15 tháng 8 năm 1885, tại núi Một, thôn Tân An, tổng Xuân Vinh (nay thuộc xã An Hoà, huyện Tuy An) Lê Thành Phương với vai trò chủ tướng đã làm lễ tế cờ và ban bố hịch chiêu quân. Sau đó, Bùi Giảng được cử làm Phó soái phụ trách thứ quân Xuân Đài và Xuân Sơn ở phía Bắc tỉnh.

Tháng 9 năm 1885, lực lượng Cần vương Phú Yên mở chiến dịch tấn công tỉnh thành An Thổ do Án sát Huỳnh Côn đứng đầu. Mặc dù, tỉnh thành trên vừa được tăng viện 800 lính Nam triều và một đại đội lính Pháp, nhưng trước sức tấn công mạnh mẽ của các cánh quân do Lê Thành Phương, Bùi Giảng, Lê Thành Bính chỉ huy... lần lượt các đồn bảo vệ ngoại vi, rồi thành tỉnh đều bị đánh hạ, buộc quân đối phương phải tháo chạy ra Quy Nhơn.

Thừa thắng, nghĩa quân đánh chiếm huyện thành Tuy Hòa, giết chết Tri huyện Lê Đình Mại, đuổi Án sát Đinh Duy Tân chạy vào Khánh Hòa.

Ngày 14 tháng 12 năm 1885, sau khi đánh hỗ trợ cho lực lượng Cần Vương Bình Thuận, Bùi Giảng rút quân về đánh chiếm thành Diên Khánh, bắt sống Bố chính và Án sát tỉnh Khánh Hòa rồi giao cho nghĩa quân Cần vương ở tỉnh này.

Từ tháng 4 đến tháng 6 tháng 1886, lực lượng Bùi Giảng gồm 3.000 người, phối hợp với Cần vương Bình Thuận do Ung Chiếm, Nguyễn Xương chỉ huy đã lần lượt đánh chiếm phủ Ninh Thuận, thành Phan Rí và Phan Thiết, rồi đem quân áp sát địa giới Nam Kỳ.

Trước tình hình đó, Soái phủ Nam Kỳ đã phải cử quân ra đàn áp các cuộc ứng nghĩa đang ngày càng lớn mạnh.

Ngày 4 tháng 2 năm 1887, quân Pháp cử đạo quân Nam Kỳ từ Sài Gòn xuống chiến hạm Nièvre để tiến ra Phú Yên. Đội quân này gồm 1.500 người, trong đó có 500 lính chính quy (200 lính Âu và 300 lính bản xứ) do Thiếu tá Chevreux chỉ huy và 1000 lính tình nguyện mới được tuyển mộ dưới quyền của Tổng đốc Trần Bá Lộc.

Ngày sau, quân Pháp đến vịnh Xuân Đài. Khoảng 5 giờ sáng ngày hôm sau nữa (6 tháng 2), quân Pháp đổ bộ lên cửa biển Tiên Châu (cửa ngõ quan trọng nhất của Phú Yên bấy giờ), mở đầu cuộc tấn công vào quân khu Bắc do Phó tướng Bùi Giảng phụ trách.

Với lực lượng đông đảo và vũ khí hơn hẳn, quân Pháp nhanh chóng đánh chiếm các pháo đài Phú Vĩnh, Mỗi Tra, Tiên Châu... chọc thủng hệ thống phòng thủ tiền duyên tại Vũng Lắm, buộc nghĩa quân phải lùi sâu vào đất liền... Tiếp theo, lần lượt các cứ điểm là Tân Thạnh, Đồi Dương, Xuân Đài và thành An Thổ đều bị đánh hạ.

Mặc dù quyết tâm chống trả (tại bến đò Phủ, hơn 100 nghĩa quân đã hy sinh đến người cuối cùng để bảo vệ cứ điểm), nhưng cuối cùng đại đồn Định Trung do Phó soái Bùi Giảng chỉ huy cũng đã phải thất thủ vào ngày 7 tháng 2 năm 1887...[1]

Đầu thú

Đại đồn Định Trung thất thủ, nhưng Phó soái Bùi Giảng chạy thoát được. Đến khi hay tin thủ lĩnh Lê Thành Phương bị bắt (14 tháng 3 năm 1887), và lực lượng Cần Vương Phú Yên gần như đã tan tác hết, ngày 25 tháng 2 năm 1887, Bùi Giảng ra đầu thú. Sử gia Phạm Văn Sơn chép:

Bùi Giảng mang các thuộc hạ ra hàng, mang tiền bạc đã chiếm được khi đánh thành Phú Yên dâng hết cho (Trần Bá) Lộc. Y còn xin làm con nuôi Lộc để được đề bạt với thực dân Pháp và nhận chức Ký lục Sông Cầu. Sáu tháng sau, y được bổ Tri huyện rồi thăng dần lên tới chức Tổng đốc Bình Định...[2]

Năm 1907, Tri huyện Hồ Sĩ Tạo đã lãnh đạo nhân dân đi xin giảm sưu thuế tại toà công sứ Quy Nhơn. Mặc dù bằng thái độ ôn hoà, thực dân Pháp vẫn ra tay đàn áp những người biểu tình. Sau đó, Hồ Sĩ Tạo bị Tổng đốc Bùi Giảng kết án tử hình. Nhưng nhờ cuộc vận động ở Huế, án tử hình của Hồ Sĩ Tạo được giảm còn khổ sai chung thân...

Xem thêm

Chú thích

  1. ^ Ngày hôm sau (8 tháng 2), quân Pháp tập trung lực lượng đánh vào khu trung tâm Xuân Vinh (nơi có các cánh quân chủ lực do thủ lĩnh Lê Thành Phương trực tiếp chỉ huy). Tương tự như mặt trận ở phía Bắc, nghĩa quân không thể ngăn nổi bước tiến của đối phương. Ngày 14 tháng 2 năm 1887, trên đường từ Trà Kê trở về đồng bằng để bàn tính kế hoạch phản công, Lê Thành Phương bị đối phương bắt và sau đó bị giết chết.
  2. ^ Sách dã dẫn, tr. 189-190.

Tham khảo

Read other articles:

DVD

Optical disc format This article is about the disc format in general. For the video recording format based upon DVD, see DVD-Video. For the audio storage format also based upon DVD, see DVD-Audio. For other uses, see DVD (disambiguation). MMCD redirects here. For Sony's proprietary CD-ROM XA-based multimedia software format, see Sony Multimedia CD-ROM Player. DVDThe data side of a DVDmanufactured by Sony DADCMedia typeOptical discEncodingDVD-ROM and DVD-R(W) use one encoding, DVD-RAM and DVD+...

 

Первородный грех

Об экономическом термине см. Первородный грех (экономика). ХристианствоБиблия Ветхий Завет Новый Завет Евангелие Десять заповедей Нагорная проповедь Апокрифы Бог, Троица Бог Отец Иисус Христос Святой Дух История христианства Апостолы Хронология христианства Ран�...

 

SMP Negeri 4 Tambun Selatan

Artikel atau bagian mungkin perlu ditulis ulang agar sesuai dengan standar kualitas Wikipedia. Anda dapat membantu memperbaikinya. Halaman pembicaraan dari artikel ini mungkin berisi beberapa saran. Artikel ini perlu dikembangkan agar dapat memenuhi kriteria sebagai entri Wikipedia.Bantulah untuk mengembangkan artikel ini. Jika tidak dikembangkan, artikel ini akan dihapus. SMP Negeri 4 Tambun SelatanInformasiDidirikan1996; 28 tahun lalu (1996)[1]AkreditasiA[2]Nomor Statis...

IPhone 5s

Smartphone made by Apple (2013–2016) iPhone 5sGold iPhone 5sBrandApple Inc.ManufacturerFoxconn (on contract)SloganSince April 2014: You're more powerful than you think.Until April 2014: Forward thinkingGeneration7thModelA1457 (UK, Europe, Middle East)A1518, A1528 (China)A1530 (Asia Pacific)A1533 (North America, China)A1453 (North America, Japan)[1]Compatible networksGSM, CDMA, 3G, 4G, EVDO, HSPA+, LTEFirst releasedSeptember 20, 2013; 10 years ago (2013-09-20)Availa...

 

Patan, Maharashtra Assembly constituency

Constituency of the Maharashtra legislative assembly in India PatanConstituency No. 261 for the Maharashtra Legislative AssemblyConstituency detailsCountryIndiaRegionWestern IndiaStateMaharashtraDistrictSataraLS constituencySataraReservationNoneMember of Legislative Assembly14th Maharashtra Legislative AssemblyIncumbent Shambhuraj Desai PartyShiv SenaElected year2019 Patan Assembly constituency of Maharashtra Vidhan Sabha is one of the constituencies located in the Satara district. It is a pa...

 

James Dean

Ne doit pas être confondu avec Jimmy Dean ou James Deen. Pour les articles homonymes, voir James Dean (homonymie) et Dean. James Dean James Dean dans le film La Fureur de vivre de 1955. Données clés Nom de naissance James Byron Dean Surnom Jimmy Dean Naissance 8 février 1931Marion, Indiana (États-Unis) Nationalité  Américaine Décès 30 septembre 1955 (à 24 ans)Cholame, Californie (États-Unis) Profession Acteur Films notables À l'est d'Eden (1955)La Fureur de vivre (1955)...

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Bad Roman

Themed restaurant in New York City Bad Roman is a faux-Roman quasi-Italian themed restaurant operated by the Quality Branded restaurant group and located at the Deutsche Bank Center on Columbus Circle in the borough of Manhattan in New York City.[1] Background The eatery opened in the space previously occupied by Landmarc.[2] The executive chef is Nick Gaube.[3] The eatery is known for its unusual and sometimes over the top creations such as, lemon cheesecake served in...

 

Windenergie

Dieser Artikel beschreibt die technische Nutzung der Kraft des Windes; zu der im Wind enthaltenen physikalischen Energie siehe Wind. Typische Windkraftanlage um 2020 (Teil eines Windparks zur Stromerzeugung) Entwicklung der Stromerzeugung aus Windenergie und weiteren modernen erneuerbaren Energien Anteil von Wind- und Solarenergie an der Stromerzeugung in ausgewählten Ländern weltweit Die Windenergie, Wind-Energie oder Windkraft ist die großtechnische Nutzung des Windes als erneuerbare En...

Zac Rosscup

American baseball player (born 1988) Baseball player Zac RosscupRosscup with the Los Angeles Dodgers in 2018Toros de Tijuana – No. 58Relief pitcherBorn: (1988-06-09) June 9, 1988 (age 36)Clackamas, Oregon, U.S.Bats: RightThrows: LeftMLB debutSeptember 3, 2013, for the Chicago CubsMLB statistics (through 2021 season)Win–loss record5–2Earned run average5.09Strikeouts117 Teams Chicago Cubs (2013–2015, 2017) Colorado Rockies (2017) Los Angeles Dodgers (2018) Seattle Ma...

 

Scott Lipsky

Scott Lipsky Scott Lipsky 2013País  Estados UnidosResidencia Irvine, Estados UnidosFecha de nacimiento 14 de agosto de 1981 (43 años)Lugar de nacimiento Merrick, Estados UnidosAltura 1,85 m (6′ 1″)Peso 86 kg (189 lb)Entrenador Scott McCainProfesional desde 2003Brazo hábil Diestro; revés a dos manosDinero ganado 1 695 242 dólares estadounidensesPerfil oficial ATP Perfil ATPIndividualesRécord de su carrera 0–1Títulos de su carrera 0Mejor ranking 315 (2...

 

England in the High Middle Ages

1066–1216 period in English history Depiction of 11th and 12th century English kings in the Chronica Majora by Matthew Paris: (from top to bottom, left to right) Henry II, Richard I, John and Henry III. Henry the Young King appears in the centre of the page. In the history of England, the High Middle Ages spanned the period from the Norman Conquest in 1066 to the death of King John, considered by some historians to be the last Angevin king of England, in 1216. A disputed succ...

Cachoeirinha (Río Grande del Sur)

Cachoeirinha Entidad subnacional CachoeirinhaLocalización de Cachoeirinha en Brasil Coordenadas 29°57′03″S 51°05′38″O / -29.950833333333, -51.093888888889Idioma oficial PortuguésEntidad Municipio de Brasil y Gran ciudad • País Brasil • Estado  Río Grande del SurEventos históricos   • Fundación 15 de mayo de 1966Superficie   • Total 44 km²Altitud   • Media 10 m s. n. m. m s. n. m.Población   • ...

 

キセノン

ヨウ素 ← キセノン → セシウム Kr↑Xe↓Rn 54Xe 周期表 外見 無色気体、高電圧電界中で青色を示すキセノンのスペクトル線 一般特性 名称, 記号, 番号 キセノン, Xe, 54 分類 貴ガス 族, 周期, ブロック 18, 5, p 原子量 131.293(6)  電子配置 [Kr] 5s2 4d10 5p6 電子殻 2, 8, 18, 18, 8（画像） 物理特性 相 気体 密度 (0 °C, 101.325 kPa)5.894 g/L 融点 (101.325 kPa)161.4 K, -111.7 °C, -169.1 &...

 

石川寅治

石川寅治 石川 寅治（いしかわ とらじ、明治8年（1875年）4月5日 - 昭和39年（1964年）8月1日）は、明治時代から昭和時代にかけての洋画家、版画家。 来歴 高知県高知市において石川義忠の長男として、明治8年4月5日生まれる。まず旧制中学時代に上村昌訓について洋画を教わった。明治24年（1891年）に上京し、小山正太郎の不同舎という私画塾に学び[1]、明治26年�...

Discussioni utente:Vivasanrocco

Archivio discussioni 2010-2023 come archiviare Indice 1 Proposta di cancellazione 2 Discussioni template:Impianto sportivo 3 Dimeticavo 4 Derby in Piemonte 5 Tifoseria AS Roma 6 Re:Comportamento 7 Modifiche in sezione tifoseria 8 Partite della nazionale di rugby a 15 nelle voci sui comuni 9 Nazionale di rugby a 15 dell'Italia 10 Oggetto 11 Rosa Nazionale di rugby a 15 dell'Italia 12 World Ranking 13 Nazionale 14 Organigramma Inter Proposta di cancellazione Ciao Vivasanrocco, la pagina «Fede...

 

Alfred von Schlieffen

German field marshal This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (January 2024) Generalfeldmarschall GrafAlfred von SchlieffenAlfred von Schlieffen in 1906Chief of the German Great General StaffIn office7 February 1891 – 1 January 1906MonarchWilhelm IIChancellor Leo von Caprivi Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst Bernhard von Bül...

 

Relationship (archaeology)

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (October 2012) (Learn how and when to remove this message) Relationship examples An archaeological relationship is the position in space and by implication, in time, of an object or context with respect to another. This is determined, not by linear measurement but by determining...

Science-fiction humoristique

Ne doit pas être confondu avec Fantasy humoristique. Cosplay au Montreal Comiccon 2016, Cosplay de E.T. the Extra-terrestres. La science-fiction humoristique est un sous-genre de la science-fiction qui exploite les ressorts de l'humour. Jacques Goimard, dans la préface à l'anthologie de science-fiction humoristique Histoires à rebours, relève que l'on classe souvent la production de la science-fiction en fonction de ses thèmes (extraterrestres, robots, voyages dans le temps, utopie et ...

 

Gonville Bromhead

British Army major and recipient of the Victoria Cross For Sir Gonville Bromhead, Baronet, see Bromhead baronets. Gonville BromheadVCGonville Bromhead c.1872Born(1845-08-29)29 August 1845Versailles, FranceDied9 February 1891(1891-02-09) (aged 45)Allahabad, India, British EmpireAllegiance United Kingdom / British EmpireService/branch British ArmyYears of service1867–1891RankMajorUnit24th Regiment of FootBattles/warsNinth Cape Frontier WarAnglo-Zulu War Battle of Rorke's D...