Şazi Sirel

Şazi Sirel (10 Temmuz 1923, İstanbul - 23 Mayıs 2023), Türk yapı fiziği uzmanıdır. Türkiye’ye aydınlatma uzmanlığı ve yapı fiziği kavramlarını ilk getiren kişidir.

Yaşamı

1924 yılında İstanbul'da dünyaya geldi.[1] İlkokulu İstanbul'da Nişantaşı 15. İlkokul'da bitirdi. Liseyi yatılı olarak Galatasaray Lisesi'nde okudu ve bu liseden diploma aldı. Lise yıllarında okul ile birlikte İstanbul Belediye Konservatuvarı’na da gitti ve konservatuvarı bitirdi. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümünden mezun oldu. Yine kendisi gibi yüksek mimar olan Ayten Akman ile evlendi ve Osman adında bir oğulları oldu.

Bir süre serbest mimarlık yaptı. Bu dönemin sonuna doğru uzmanlaşmaya yöneldiği aydınlatma ve akustik konularında kendini daha da geliştirmek üzere yurt dışına gitti. Hollanda ve İsviçre’de bu konuların uzmanları ile çalışmalar yaptı.

Daha sonra Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademileri'ne (Yıldız Teknik Üniversitesi) öğretim üyesi olarak girdi. Türkiye’deki ilk Yapı Fiziği Bilim Dalı’nı burada kurdu ve ilk Aydınlatma Laboratuvarını da bu bilim dalı bünyesinde oluşturdu. Gene bu daldaki ilk yüksek lisans eğitiminin temellerini attı. Emekliliğine[2] kadar burada ders verdi, Profesörler Kurulu ve Üniversite Senatosunda görev aldı. Konusunda uzman birçok eleman yetiştirdi. Döner sermaye aracılığı ile birçok aydınlatma projesi yaptı.

10 yıllık bir dönemde, eniştesi ressam Hüseyin Avni Lifij'in eserlerinin düzenlenmesi ve tanıtılması için uğraşmış, "Avni Lifij Poşatlar" kitabının hazırlanması ve basılmasında eşi ile birlikte bizzat çalışmıştır.[3]

Emeklilik yıllarında ise Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları San. ve Tic. A.Ş. (YFU) şirketini kurdu ve burada yapı fiziği konularındaki etkinliklerine devam etti. YFU bünyesinde de birçok projeye imza attı.[4]

YFU bünyesinde, oğlu Osman Sirel’in de yardımı ile bir fotometri laboratuvarı kurdu. Halen Türkiye’deki tek bağımsız laboratuvar olan bu laboratuvar ile aydınlatma sektörüne önemli hizmetler verdi.

Üyelikleri

  • Fransız Aydınlatma Birliği AFE üyeliği (1963 - 1996)
  • Fransız Dili Akustikçiler Grubu üyeliği (1967-1975)
  • Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (CIE) özel üyeliği (1981-1994)
  • Aydınlatma Türk Milli Komitesi Onur üyeliği[5]
  • Türk Akustik Derneği Onur üyeliği

Eserleri

Kitaplar

  • Aydınlatma Sözlüğü, 1997
  • Mesleki ve bilimsel konularda kitaplar[6]
  • YFU bünyesinde karşılıksız dağıtılmak üzere on tane kitapçık[4]

Makaleler

Aydınlatma ve akustik konularında çok sayıda makale.[7]

Projeler

Aydınlatma ve akustik konularında 100 ü aşkın uygulanmış proje.

Kaynakça

  1. ^ "Şazi Sirel Resmi WEB Sitesi". Şazi Sirel. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  2. ^ "YTÜ Emekli Personel Bilgi Sistemi". Yıldız Teknik Üniversitesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  3. ^ "Avni Lifij". Avni Lifij resmi sitesi. avnilifij.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  4. ^ a b "YFU Firma Bilgileri". Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları A.Ş. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  5. ^ "ATMK Onur Üye Listesi". Aydınlatma Türk Milli Komitesi. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  6. ^ "Aydınlatma Konusunda Şazi Sirel'den Altı Kitap" (PDF). MİMARLIK. 1 (135). Ocak 1975. ss. 29-32. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  7. ^ "Dergi Makaleleri". Dergi Yazıları Listesi. Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları San. ve Tic. A.Ş. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013.