Şafak, Türkçe "tan" kelimesinin Arapça karşılığı olan (İngilizce: Dawn), gün doğumundan önce görülen alacakaranlığın(gün ağarması) başlangıç aşamasıdır. Bu vakitte Güneş ışınları zayıftır, Güneş henüz doğmamıştır ve ufkun altındadır. Şafak, güneş ışınlarının ufukta belirdiği zaman anlamına gelen gün doğumundan farklıdır.
Şafak vakti günün en soğuk zamanıdır.
Şafak ile gün doğumu arasındaki alacakaranlığın süresi, bölgenin enlemine bağlı olarak değişir. Örneğin bu fark tropikal kuşakta birkaç dakika iken kutuplarda saatleri bulur.
Adının kökeni
Fecir ve eşanlamlısı olan tan kelimeleri, şafak ile aynı anlama gelir.
