Çukur Han; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Atpazarı mevkiinde bulunan tarihi bir handır. Ankara Kalesi’nin ana giriş kapısının yakınlarında, Çengel Han'ın kuzeybatısında bulunmaktadır. Dönemin şeyhülislamı Ankaravi Mehmet Emin Efendi tarafından, Suluhan gibi birkaç diğer yapıyla beraber vakfedildiği bilinmektedir. Yapım yılı 16.-17. yüzyıllar arasına tarihlenen Çukur Han, 1791 ve 1801 tarihlerinde iki büyük onarım geçirmiştir.[1] 2000'li yıllara gelindiğinde hem uzun süredir kullanılmıyor oluşundan hem de kayda değer bir sağlamlaştırma çalışması geçirmediğinden dolayı Dünya Anıtlar Fonu tarafından "acilen kurtarılması gereken" yapılar listesinde gösterilmiştir.[2]
Tarihçe
İnşa edildiği ilk yüzyılda, etrafındaki diğer ticari yapılarla beraber Ankara'daki ticaretin merkezlerinden bir haline gelmiş olan Çukur Han; sof ticaretinin gerilemeye başlamasıyla beraber zaman içerisinde eski önemini ve değerini yitirmiştir. Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında bir dönem askeri karargah olarak kullanılmış ve Cumhuriyet'in ilanından sonra cezaevi olarak işlev görmüştür.[3]
Cezaevinin kapatılmasından sonra bir süre tekrar dükkânların bulunduğu bir iş merkezi olarak kullanılmış; 1950 yılında yaşanan yangın felaketinden sonra yaklaşık 50 yıl süreyle atıl ve harap vaziyette kalmıştır. 2006'da Koç Holding tarafından restore edilmek şartıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden kiralanmış, 2007-2010 yılları arasında yenileme işlemi tamamlanarak otel olarak hizmete açılmıştır.[4][5]
Mimari
Aslında iki katlı olarak inşa edilen Çukur Han'a, yapının batı tarafındaki arazinin eğimli olmasından yararlanılarak bir bodrum ilave edilmesiyle bina kısmen üç katlı duruma gelmiştir. Klasik Osmanlı mimarisinin izlerini taşımakta olup, taş temel üzerine tuğla örülerek inşa edilmiştir. Üst katlarda kullanılan ahşap desteklerle de estetik bir güzellik yakalanmak istenmiştir.[1]
Kuzey tarafındaki kapıdan içeriye giriş çıkışlar sağlanan hanın ortasında dikdörtgen planlı bir avlu bulunmaktadır. Binanın içerideki avluya bakan tarafları, odalara açılan revaklarla çevrilidir. Yapının geçirdiği tadilatlardan sonra üst katın kuzey kanadıyla, alt katın kuzey-güney ve batı kanadındaki revaklar kapatılmıştır.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça