Çek valf, çek vana veya tek yönlü valf, normalde sıvı veya gaz gibi akışkanların tek yönlü geçişine izin veren mekaniksel bir kontrol valfidir. Bazı yerlerde gaz akışkanı için de kullanılır. İşletme emniyeti yüksektir ve duruma göre komplike armatürlerin yerine geçebilirler.
Çek valflerle ilgili önemli bir durum, valfin çalışabileceği azami giriş basıncı
Çalışma prensibi
Çek valflerin çalışan parçası menteşeli bir disktir. Bu disk, tek yönde menteşe pimi üzerinde serbestçe hareket edebilir. Otomatik olarak akışkan hareketi ile çalışır. Akışkan bir yönde akarken, disk açılarak geçişe müsaade eder. Ters yönde akış halinde ise disk kapanır. Böylece çek valfin takıldığı hat üzerinde akış tek yönlü olur.
Kullanım alanları
Pompalar
Çek valfler bazı pompa türleri ile birlikte kullanılır. Kromatografide kullanılan pompaların giriş ve çıkışlarında genellikle küresel çek valf kullanılır. Bu valfler pompaya bağlanan küçük silindir gibidir. Pompaya benzer çoğu mekanizmalarda sıvının akışını kontrol etmek için çek valf kullanılır.
Endüstriyel alanlar
Çek valfler kimyasal ve elektrik santralleri gibi endüstriyel alanlarda kullanılır
Ev kullanımı
Sulama, fıskiye, damlama sulama emitörlerinin bazılarında küçük çek valf bulunur. Bunlar suyun sistemden tazyikli çıkmasını sağlar.
Çek valfler ayrıca ev ısıtma sistemlerinde düşey aktarımı engellemek için kullanılır. Ayrıca güneş enerjisi sistemlerinde de kullanılır.