Z Kuşağı jargonu

Z kuşağı jargonu, Z Kuşağı olarak adlandırılan, 1990'ların sonları ile 2010'ların başları arasında doğmuş bireylerin kullandığı dildir.

Yapısı

Z Kuşağı'nın kullandığı dilin karakteristik özellikleri arasında sözcük icat etme, var olan anlamları esnetme, bu anlamların üzerine yeni mecazlı kullanımlar ekleme, sözcüklerin kullanım alanını değiştirme, yeni birleşik sözcükler üretme ve diğer dillerden yeni unsurlar alıntılama yer almaktadır. Z Kuşağı dilinde İnternet kültürü ve mizah önemli bir rol oynar.[1]

Alıntı kelimeler

Z Kuşağı'nın kullandığı dilde İngilizce alıntılar ön plana çıkmaktadır. İngilizce sahip olduğu küresel lingua franca statüsünde ötürü diğer diller üzerinde etki göstermektedir. İngilizce alıntı kelimelerin Türkçenin kelime oluşturma mantığı içerisinde işlenmesi ile oluşturulduğu belirtilmektedir. Örneğin stalking kelimesi alıntılanırken okunuşu icabı stolklamak olarak alınmış ve İngilizce -ing eki düşmüştür. İngilizce sözcüklerin "tribe girmek", "Minecraft kasmak" ya da "fake atmak" söz öbeklerinde olduğu üzere birleşik fiillere dahil edildiği gözlemlenir.[1]

Liste

Kelime veya söz öbeği Anlamı Köken Ek açıklama Kaynak
+1 Aynı fikirde olduğunu ifade etmek için kullanılır [2]
AFK Bilgisayar başında olmamak İngilizce Away from keyboard söz öbeğinin kısaltması [2]
Atarlanmak Çabucak öfkelenmek Türkçe [2]
Ben şok Şaşırma ifadesi Türkçe [2]
Bro Yakın arkadaş İngilizce [2]
Birine yürümek Birine ondan hoşlandığını belli eden hareketler yapmak, onu etkilemek için çeşitli eylemlerde bulunmak Türkçe [1]
Cringe Başkası yerine utanmak İngilizce [2]
Cancel culture Kişilerin geçmişte yaptıkları şeyle nedeniyle hedef gösterilmesi İngilizce [2]
Catfishing Sosyal medyada sahte profil vasıtasıyla insanları kandırmak İngilizce [2]
Cool Havalı İngilizce [1]
Date’e çıkmak Romantik bir ilişki kurma umuduyla diğer insanlarla etkileşim ve tanışma süreci İngilizce [3]
Dewamke Devam et Kürtçe Arapça devām ile Farsça kerden sözcüklerinin birleşimiyle oluşmuştur. [1]
DM Sosyal medya üzerinde özel mesajlaşma İngilizce Direct Message kelimesinin kısaltılması olan kelime "di em" olarak okunur [2]
Dis atmak Birini eleştirmek İngilizce Afro-Amerikalı argosunda 1980’li yıllarda disrespect “saygısızlık etmek” ya da dismiss “kovmak, işten atmak” kelimelerinin kısalması ile diss oluşmuştur. [1]
Düşmek Aşık olmak Türkçe [1]
Efso Efsane kelimesinin kısaltılmış hâli Türkçe [2]
Fake Gerçek olmayan şey İngilizce Birinin gerçek olmayan bir şeyi yaptığını belirtmek için "fake atmak" olarak fiilleşitirlebilir. [2]
Gaslighting kişiye kendisinden şüphe edecek şekilde manipüle etmek İngilizce [2]
Ghostlamak ya da Ghosting İlişkide bir tarafın aniden diğer taraf ile habersiz iletişimini kesmesi İngilizce [2]
Görüldü atmak Sosyal medyadan gelen mesajı okuyup cevap vermemek Türkçe [4]
Kasmak Bir şeyi gereğinden fazla önemsemek, önemsenen şey için çaba ve vakit harcamak Türkçe [1]
Kopmak Eğlence mekanlarında eğlenmek Türkçe 2000’lerin başlarında “çok gülmek” anlamında kullanılmıştır [1]
LOL Sesli gülmek İngilizce Laugh out loud söz öbeğinin kısaltılması [2]
Manifestlemek ya da Manifesting Tezahür etmek İngilizce [2]
Meme İnternet'te yayılan ve geniş kitlelerce manası bilinen olgular İngilizce [2]
Mention ya da Menşın Birisini bir gönderiye etkilemek İngilizce mentionlaşmak veya mentionlamak olarak fiil hâline gelebilir [2]
Mezuna kalmak Liseyi bitirdikten hemen sonra üniversiteye başlamayıp bir yıl daha hazırlanmak Türkçe [1]
PP Profil fotoğrafı İngilizce "Profile picture" kısaltması [2]
RT'lemek Twitter'daki bir gönderiyi paylaşmak, retweetlemek İngilizce [4]
Sallamak Uydurmak Türkçe Bol keseden sallamak deyiminden türemiştir [1]
Shiplemek Dizi veya film oyuncularını birbirine yakıştırmak İngilizce Relationship kelimesinin son kısmından türetilmiştir. [2]
Stolklamak ya da Stalklamak sosyal medyadan gizlice takip etmek İngilizce [1]
Story 24 saatlik paylaşılan içerik İngilizce [4]
Trip atmak Pasif agresif tavırlar sergilemek Türkçe Muhtemelen "lay a guilt trip on someone" deyiminden alıntılanmıştır [1]
Viral Sosyal medyada hızla yayılan şey İngilizce [2]
Vibe almak Karşı taraftan alınan duygu, his ya da izlenim İngilizce [3]
Rizz Tarz, cazibe veya çekicilik yoluyla karşıdaki kişiyi etkileme yeteneğini İngilizce 2023 yılında Oxford Dictionary tarafından "Yılın Kelimesi" seçildi [5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m çOkol-, Elmas (2020). "Kuşak Çatışmaları Ekseninde Z Kuşağının Dili" (PDF). International Journal of Languages Education. 8.2 (8.2): 404-419. doi:10.29228/ijlet.43454. ISSN 2198-4999. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "Z Kuşağı Terimlerini Öğrenelim!". Salihli Sektör Gazetesi - Manisa'nın En Büyük Gazetesi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  3. ^ a b "TDK'dan Z kuşağı sözlüğü: Love Bombing, Ghosting, Gaslighting... - Türkiye'de İş Dünyası". PatronlarDunyasi. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  4. ^ a b c ŞAFAK, Zehra; BİLGİNSOY, Mertcan (21 Ağustos 2019). "Z generation of young people in social media usage patterns of neologisms a quantitative approach in the sample Kırklareli province center". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi: 125-136. doi:10.29000/rumelide.606082. ISSN 2148-7782. 
  5. ^ "Rizz nedir? Yılın kelimesi seçilen "rizz" ne demek?". CNN Türk. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.