Yüksekova

Yüksekova
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlHakkâri
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamÖmer Çimşit
 • Belediye başkanıŞadiye Kırmızıgül (DEM Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam2385 km²
Rakım1.950 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam119.760
 • Kır
47,857
 • Şehir
71.705
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu30300
İl alan kodu438
İl plaka kodu30

Yüksekova, Hakkâri ilinin en büyük ilçesidir.

Ülkenin güneydoğu ucunda, Türkiye-İran-Irak sınırlarının kesiştiği nokta yakınlarında yer alan ilçe, İran'a açılan (Esendere sınır kapısı) ve Irak'a ileride açılacak sınır kapılarıyla Türkiye'nin stratejik öneme sahip ilçelerinden biridir.

Tarihçe

Oldukça eski bir kent olan Yüksekova'da yerleşimin MÖ 7000'lere değin uzandığı kesin olarak bilinmektedir. MÖ 1000'de ise yörede Urartular yaşamıştır. I. Süleyman devrinde Osmanlı hakimiyetine giren kentin eski adı Gevar'dir.

1855 yılında "Gevar" adıyla görülen yerleşimin ismi 1898 yılında "Dize" olarak görülmektedir.[2])Şehir, I. Dünya Savaşı sırasında Rus işgaline uğramışsa da 5 Mayıs 1918'de Rus işgalinden kurtulmuştur. 19. yüzyılda Van Vilayeti'ne bağlı Hakkâri Livası'nın kazası olan Yüksekova, 1936'da ilçe durumuna getirilmiştir. İlçe merkezin eski adı o yıllardaki ismi ise Dize'dir.[3]

1990'lı yıllarda yoğun bir göç dalgasına maruz kaldı. Ocak 2016'da Hakkâri il merkezinin idari tedbirler kapsamında Yüksekova'ya taşınacağı belirtilse de[4] henüz uygulanmamıştır.

Coğrafya

Yüksekova, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Hakkâri bölümünde bulunur. Kuzeyinde Van'ın Başkale ilçesi, doğusunda İran, güneyinde Irak ve batısında Hakkâri ana (merkez) ilçesi bulunur. Yüksekova, dağlar arasında bir çöküntü alanında kurulmuştur. Ovanın yükseltisi 2000 metreye yakındır. Yaklaşık olarak genişliği 15 kilometre, uzunluğu 40 kilometredir.

İklim

Kapalı bir havza konumunda olan ova, kışın soğuk hava akımlarının üzerine çökmesi ile soğuk kışlar geçirir. İlçeye ve kente genel olarak sert bir kara iklimi hakimdir.

Nüfus

2020 son nüfus sayımında ilçenin güncel nüfusu 119.562'dir.[5] Türkiye'deki diğer ilçe merkezleri ile karşılaştırıldığında nispeten büyük bir şehir sayılabilir. 1990'lı yıllara kadar kendi hâlinde küçük bir şehirken, bölgede o yıllarda yaşanan şiddet olayları ve köy boşaltma olayları nüfusun hızlı ve düzensiz artışına neden olmuştur. Bugün bile şehir bu nüfusu taşıyamamaktadır. Düzensiz yapılaşma, yetersiz altyapı, sağlık ve eğitim hizmetlerinin yetersizliği hâlâ çözülememiştir. Ancak son zamanlarda Yüksekova'da iş imkanlarının artmasıyla halk ilçeye geri göç etmeye başlamıştır.

Yıl Toplam Şehir Kır
Gevar ilçesi (Hakkâri)
1927[6] 3.209 645 2.564
Yüksekova ilçesi (Van)
1935[7] 8.451 1.181 7.270
Yüksekova ilçesi (Hakkâri)
1940[8][a] 5.810 858 4.952
1945[9] 6.660 1.212 5.448
1950[10] 8.372 1.143 7.229
1955[11] 11.562 1.397 10.165
1960[12] 15.184 1.628 13.556
1965[13] 20.065 2.768 17.297
1970[14] 24.881 4.419 20.462
1975[15] 32.130 7.329 24.801
1980[16] 45.012 14.287 30.725
1985[17] 52.357 16.334 36.023
1990[18] 69.003 28.486 40.517
2000[19] 102.039 59.662 42.377
2007[20] 105.157 59.410 45.747
2008[21] 107.882 60.296 47.586
2009[22] 106.708 59.850 46.858
2010[23] 108.546 61.712 46.834
2011[24] 113.871 65.635 48.236
2012[25] 115.966 68.230 47.736
2013[26] 116.327 67.831 48.496
2014[27] 117.440 68.757 48.683
2015[28] 118.147 70.497 47.650
2016[28] 112.826 67.557 45.269
2017[28] 116.175 69.346 46.829
2018[28] 119.760 69.602 50.158
2019[28] 118.915 70.701 48.214
2020[28] 119.562 71.705 47.857

Ekonomi

Şehirdeki ekonomik etkinlikler yerel ölçeklidir. Ulaşımın zor olması ve şehrin adının güvenlik olaylarıyla anılması tüm Doğu Anadolu'yu olduğu gibi Yüksekova'yı da olumsuz yönde etkilemiştir. Türkiye-İran arasında bulunan gümrük kapılarından birinin burada olması ticareti biraz haraketlendirse de şehrin geçimini sağlayacak kadar yeterli değildir.

Verimli topraklara sahip olmasına rağmen tarım çalışmaları, etkinlikleri kış aylarında ekinleri koruyacak teknik bilgi eksikliği nedeniyle çok azdır. Aylık ve günlük sıcaklık farkları tarımdan çok, gür çayır ve meralarla hayvancılığa zemin hazırlamıştır. Şehir ters lalesi, sümbül ve nergizi ile ünlüdür.

Eğitim

İlçe eğitim alanında Türkiye standartlarının altındadır. İlçede 3 okul öncesi eğitim kurumu, 17 merkez ilköğretim kurumu, 100 civarında belde-köy ilköğretim kurumu, 9 orta öğretim (lise) kurumu ile 14 özel eğitim kurumu faaliyet göstermektedir. Ayrıca halk eğitimi programları da uygulanmaktadır. İlçede öğretmen evi ve sosyal tesisler mevcuttur.

Altyapı

Sağlık

Kentte 130 yataklı bir devlet hastanesi faaliyettedir ki kentin tek hastanesidir. Yeni yapilan 75 yataklı Askerî Hastanede hizmet vermeye hazır hale getirildi. acil sağlık hizmetleri dışında, kadın doğum, çocuk hastalıkları ile ilgili kliniklerle diğer cerrahi klinikler etkindir. Özel sağlık sektöründe yeni hizmetler yapılmış bunlar ileri teknoloji de güzellik salonları saç ekim merkezleri, rehabilitasyon merkezleri, fizik tedavi hizmetleri gibi.

İlçenin birinci basamak sağlık hizmetleri Ekim 2010'a değin 5 adet sağlık ocağı aracılığıyla yürütülmekteydi. Devletin sağlık hizmetlerinde uygulamaya koyduğu yeni sistemle bu merkezler aile sağlığı merkezlerine dönüştürülmüş ve 36 yeni aile hekimliği birimi kurulmuştur. Kentin ve ilçenin koruyucu sağlık hizmetleri (bağışıklama hizmetleri, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile poliklinik hizmetleri) 36 aile hekimi ve hemşiresince yürütülmektedir.

Ulaşım

İldeki ilk ve tek havalimanı olan Hakkâri Yüksekova Selahaddin Eyyubi Havalimanı, ilçe merkezine 5 km mesafededir.

Galeri

Notlar

  1. ^ Şemdinli ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2013. 
  2. ^ Tahir Sezen, Osmanlı Yer Adları (Alfabetik Sırayla), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Yayın Nu 21, Ankara, p. 671.
  3. ^ "Yüksekova tarihçe". Yüksekova Kaymakamlığı. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010. 
  4. ^ "Davutoğlu: Hakkari ve Şırnak şehir merkezleri Yüksekova ve Cizre'ye taşınacak". T24. 19 Ocak 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020. 
  6. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  7. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  9. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  13. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  26. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  27. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  28. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar

Read other articles:

Pada tahun 1879, Wundt mendirikan laboratorium psikologi pertama di dunia di Universitas Leipzig, Jerman.[1] Psikologi sebagai ilmu yang bisa diteliti secara ilmiah dan berdiri secara madiri sebagai satu bidang kajian, mulai diakui sejak berdirinya laboratorium psikologi pertama pada tahun 1879 di University of Leipzig, Jerman. Laboratorium terbentuk atas inisiator Wilhem Wundt yang merupakan seorang Dokter dari Jerman yang memiliki ketertarikan terhadap riset psikofisik mengenai pros...

 

Jack - J97Jack pada tahun 2022LahirTrịnh Trần Phương Tuấn12 April 1997 (umur 27)Bến Tre, VietnamPekerjaanPenyanyiPenulis laguRapperAktorTahun aktif2018–hadiahSitus webwww.facebook.com/PhuongTuan1997 Trịnh Trần Phương Tuấn (lahir 12 April 1997), juga dikenal dengan nama panggungnya Jack atau J97, adalah seorang penyanyi, penulis lagu, rapper dan aktor Vietnam. Dia menjadi terkenal selama waktunya di grup hip-hop G5R, dengan singel hit Hồng Nhan. Sepanjang karir...

 

American federal holiday in November ThanksgivingThe First Thanksgiving at Plymouth, oil on canvas, by Jennie Augusta Brownscombe, 1914Observed byUnited StatesTypeNationalCelebrationsGiving thanks, prayer, feasting, spending time with family, religious services, football games, parades[1][a]DateFourth Thursday in November2023 dateNovember 23  (2023-11-23)2024 dateNovember 28  (2024-11-28)2025 dateNovember 27  (2025-11-27)2026 dateNovembe...

Cet article est une ébauche concernant Los Angeles. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Sherman Oaks Village de Sherman Oaks. Administration Pays États-Unis Ville Los Angeles (comté de Los Angeles, Californie) Code ZIP 91401, 91403, 91411, 91413, 91423, 91495 Démographie Population 52 677 hab. Densité 2 508 hab./km2 Géographie Coordonnées 34° 09′ 04�...

 

The native form of this personal name is Tábori László. This article uses Western name order when mentioning individuals. Audun Boysen, Gunnar Nielsen and László Tábori in Oslo, 1953 László Tábori (July 6, 1931 – May 23, 2018) was a Hungarian middle- and long-distance runner, best known for equalling the 1500 metres world record and placing 4th in that event at the 1956 Summer Olympics. Early career and rise to fame Tábori was born in Košice. Although he had already taken up ...

 

American jurist (1846–1924) Fletcher M. DoanAssociate Justice, Arizona Territorial Supreme CourtIn officeJuly 20, 1897 – February 14, 1912Nominated byWilliam McKinleyTheodore RooseveltWilliam Howard TaftPreceded byOwen Thomas RouseSucceeded byposition eliminated due to Arizona statehood Personal detailsBorn(1846-07-21)July 21, 1846Circleville, OhioDiedOctober 28, 1924(1924-10-28) (aged 78)Douglas, ArizonaPolitical partyRepublicanSpouse Anna Murray ​(m. 187...

Indian actress Mrinal Deo-KulkarniBorn (1971-06-21) 21 June 1971 (age 52)[1]Pune, Maharashtra, IndiaNationalityIndianOccupationActressKnown forMeerabaiSon PariSpouse Ruchir Kulkarni ​(m. 1990)​ChildrenVirajas Kulkarni (b. 1992)[2]Parent(s)Vijay Deo (father)Veena Deo (mother)RelativesJairam Kulkarni (Father-in-law) Mrinal Deo-Kulkarni is an Indian actress and director known for her work in several films and television productions.[3 ...

 

Galaxy cluster in the constellation Auriga MACS J0717.5+3745MACS J0717.5+3745 taken by the combination of observations from the NASA/ESA Hubble Space Telescope, the NASA Chandra X-ray Observatory, and the NRAO Jansky Very Large Array.Observation data (Epoch J2000)Right ascension07h 17m 36.50s[1]Declination+37° 45′ 23″[1]Velocity dispersion1660[2]Redshift0.5458[1]Binding mass0 M☉Other designationsClG J0717+3745, MCS J0717.5...

 

Odénat Correcteur de tout l’Orient Prince de Palmyre Règne 260 - 267 (~7 ans) Syrie / Égypte / Cappadoce Empereur Gallien Période Les « Trente Tyrans » Usurpé par Macrien, Macrien le Jeune et Quiétus puis Balliste (260 - 264) Suivi de Maeonius et Zénobie Biographie Nom de naissance Lucius Septimius Odaenathus Naissance c.220 Décès 267 (~47 ans) - Emèse Épouse (1) ? (2) Zénobie Descendance (1) Herodes (de ?) (2) Wahballat (de Zénobie) modifier  Odéna...

Computer trade show, 1979 to 2003 This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: COMDEX – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2007) (Learn how and when to remove this message) COMDEXEntrance to COMDEX/Spring '98 at the McCormick Place in ChicagoStatusDefunctGenreComputer showCountryUnited State...

 

Law enforcement in the United Kingdom Law Courts Prisons Topics Agencies police forces defunct Firearms use History Ranks Equipment Aviation Firearms Uniform and equipment Vehicles Types of agency Territorial police forces Special police forces Port police Park police Service police Non-police Other Types of agent Accredited person Bailiff Certified enforcement agent Civil enforcement officer Civilian enforcement officer (magistrates' bailiffs) Civilian security officer Special constable Con...

 

British headmistress Lydia RousBorn24 May 1819MaidenheadDied15 December 1896DarlingtonNationalityUnited Kingdom of Great Britain and IrelandOccupationheadteacherKnown forleading The Mount School Lydia Rous (24 May 1819 – 15 December 1896) was a British headmistress. She led The Mount School, a girls' boarding school for Quakers in York. Life Rous was born in 1819 in Maidenhead. Her parents Mary (born Kekwick) and William Rous were both Quakers[1] and that was the theme of her e...

Right to buy or sell a certain thing at a later date at an agreed price Stock option redirects here. For the employee incentive, see employee stock option. Part of a series onFinancial markets Public market Exchange · Securities Bond market Bond valuation Corporate bond Fixed income Government bond High-yield debt Municipal bond Securitization Stock market Common stock Growth stock Preferred stock Registered share Stock Stockbroker Stock certificate Stock exchange Watered stock Other ma...

 

PyrronLahirskt. 360 SMElis, YunaniMeninggalskt. 270 SMElis, YunaniEraFilsafat kunoKawasanFilsafat BaratAliranPyrrhonismeGagasan pentingSkeptisisme Dipengaruhi Demokritos, Siddhartha Gautama, Protagoras, Socrates Memengaruhi Arkesilaos, Krates dari Athena, Karneades, Timon dari Phlius, Epikuros, Aenesidemus, Sextus Empiricus, David Hume, Theodoros Ateisme Pyrron (/ˈpɪroʊ/; bahasa Yunani: Πύρρων Pyrrōn, skt. 360 SM – skt. 270 SM), merupakan seorang filsuf Era Klasik Y...

 

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Independent Baptist Fellowship of North America – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2018) Part of a series onBaptists Background Christianity Protestantism Puritanism Anabaptism Doctrine Baptist beliefs Confessions Believers' Church...

Jessica BielBiel di 2013 Cannes Film FestivalLahirJessica Claire Biel03 Maret 1982 (umur 42)Ely, Minnesota, USAPekerjaanAktris, model, penyanyiTahun aktif1996-sekarangSuami/istriJustin Timberlake (2012-sekarang)Anak2 Jessica Claire Biel-Timberlake (lahir 3 Maret 1982) adalah seorang aktris dan mantan model fashion Amerika Serikat, yang terkenal karena muncul dalam beberapa film Hollywood seperti Summer Catch, pembuatan kembali The Texas Chainsaw Massacre, dan The Illusionist, dan j...

 

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (octobre 2008). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? C...

 

Jembatan layang menuju Bandara Internasional Minangkabau, bagian dari Jalan Sutan Mohammad Rasjid Jalan Sutan Mohammad Rasjid adalah jalan raya utama yang menghubungkan batas Kota Padang dengan Bandara Internasional Minangkabau. Jalan ini membentang sepanjang 8 km melewati Kecamatan Batang Anai, Kabupaten Padang Pariaman.[1] Jalan ini merupakan bagian dari proyek Jalan Padang By Pass sepanjang 27 km dan berakhir di Pelabuhan Teluk Bayur. Sebelumnya, jalan ini diresmikan tanpa nama sei...

For other people with similar names, see Latifur Rahman (disambiguation). Indian field hockey player Medal record Men's field hockey Olympic Games Representing  India 1948 London Team Representing  Pakistan 1956 Melbourne Team Latif-ur Rehman (1 January 1929 – 27 February 1987), also known as Latifur Rehman, was a field hockey player who competed internationally for India and Pakistan. He won a gold medal as a member of India's team at the 1948 Summer Olympics and a silver medal p...

 

Printing technique This article is about a printing method. For rock types, see Lithology. For the microfabrication process, see microlithography. A lithograph of Charles Marion Russell's The Custer Fight (1903), with the range of tones fading toward the edges Part of a series on theHistory of printing TechniquesWoodblock printing200Movable type1040Intaglio (printmaking)1430Printing pressc. 1440Etchingc. 1515Mezzotint1642Relief printing1690Aquatint1772Lithography1796Chromolithogra...