Vodafone Telekomünikasyon Anonim Şirketi ya da Vodafone Türkiye (eski adıyla Telsim), Türkiye'de GSM hizmeti veren bir mobil telekomünikasyon işletmecisidir. Uzan Holding tarafından kurulan Telsim, tüm varlıkları, lisans hakları ve baz istasyonları için 2005 yılında İngiliz telekomünikasyon şirketi Vodafone tarafından satın alınana dek hizmet vermiştir.[2] 9.7 milyon abonesi olan Telsim,[3] 28 Aralık 2005'te Vodafone'a bağlanmış,[4] 24 Mayıs 2006'da adı Vodafone Türkiye olmuştur.[5]
Vodafone Türkiye'nin 26 Temmuz 2019 günkü verilere göre 23.7 milyon mobil müşterisi bulunmaktadır.[6] Gelir bazında dünyanın en büyük uluslararası mobil iletişim şirketlerinden biri olan Vodafone Grubu'nun bünyesindeki Vodafone Türkiye, 11 Kasım 2014 itibarıyla 20,6 milyon kullanıcıyla Türkiye'nin ikinci büyük mobil iletişim şirketidir.[7] Türkiye'nin en büyük ikinci uluslararası doğrudan yatırımı olan Vodafone Türkiye'nin 2006 yılından bu yana toplam yatırımı 13.6 milyar TL'yi aşmıştır. Vodafone Türkiye, 3300'ü aşkın çalışanı, 1200'ü aşkın mağazası, 23 bin satış noktası ve 53 bin kişilik paydaş ailesi[kaynak belirtilmeli] ile Türkiye'nin bütün illerinde faaliyet göstermektedir.[8][9]
Vodafone Türkiye'nin ayrıca Vodafone TV adında bir IPTV hizmeti vardır.[10] Vodafone TV; Vodafone mobil ve evde internet müşterileri için faturaya ek şekilde ya da bazı durumlarda hediye olarak verilir.
Tarihçe
Telsim (1993-2005)
Uzan ailesi 1993 yılında Teknotel adıyla kurulan şirket, daha sonra Telsim adını aldı ve 1994 yılının Şubat ayında alınan izinle, Mayıs ayında müşterileriyle buluştu. Şirketin adındaki "TEL", telekomünikasyonun; "SİM", SIM kart'ın ilk heceleridir. 1995 yılında 16.000 aboneye ulaştı.
Telsim; 27 Kasım 1995 ve 1 Ağustos 1996 arasında kapatıldı.Gerekçesi ise 27 Kasım 1995'te Türk Telekom, uluslararası GSM konsorsiyumuna başvurmadan Kıbrıs'ın GSM şebekesini yasal olmayan yollardan ele geçirdiği iddiasıyla Telsim'e el koydu ve şebekeyi kapattı.[11]
Telsim logosu
27 Nisan 1998 tarihine kadar, konuyla ilgili bir yasa olmadığı için GSM faaliyetlerini rakibi gibi, yasal bir platform olmadan sürdürdü. Bu tarihte telekomünikasyon hizmetlerinin özelleştirmesi gerçekleşti ve Telsim, Ulaştırma Bakanlığı ile bu tarihten itibaren 25 yıllık GSM lisans hakkı kazandığı bir anlaşma imzaladı.[12]
Telsim; MMS, WAP, GPRS, MVS (Mobil Televizyon) ve Bas Konuş gibi hizmetleri Türkiye'de ilk, dünyada ise, ilklerden biri olarak hizmete sokmuştur.[kaynak belirtilmeli] 2002 yılı sonunda, daha 3. nesil (3N) teknolojisi gelmeden, telefonlardan televizyon yayınını (MVS) başlattı. Bir Telsim şirketi olarak kurulan Oksijen Ar-Ge, "Chat In" adıyla ‘Bas-Konuş’ sistemini başlattı. Türkiye'de nüfusu 10.000'den fazla olan yerleşim birimlerinden % 99.65'i, Telsim'in kapsama alanındaydı. 2004 verilerine göre 81 ilde 5 bin baz istasyon ile hizmet veriyordu.[13]
İlk ön ödemeli markası, 1999'da hizmete giren Pratik Hat idi.[14] 1999-2000 yıllarında Ox Kart, Fix Kart ve Star Cep gibi çeşitli ön ödemeli markalar da açıldı.Daha sonra tüm bu markalar 2002 yılında MyCep adı altında tek bir marka olarak birleştirildi. Ayrıca Telsim, Temmuz 2000'de 0543'lü numarayı hizmete sundu.[15] 2000-2001 yılları arasında Galatasaray ve Fenerbahçe'ye sponsor oldu.
Vodafone Türkiye (2006-günümüz)
Telsim-Vodafone logosu
Telsim'e, sahibi Uzan Grubu’nun borçlarından dolayı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından 13 Şubat 2004 tarihinde el konuldu. Daha sonra 28 Aralık 2005 tarihinde yapılan açık arttırmaya 7 firma başvururken, 4,55 milyar dolar ile en yüksek teklifi İngiliz telekomünikasyon şirketi Vodafone verdi.[16] Telsim’in satışından elde edilen gelir ile 410 milyon dolarlık Motorola ve 340 milyon dolarlık Nokia borçları ödendi. 24 Mayıs 2006’da Telsim’in tüm varlıkları, lisans hakları ve baz istasyonları Vodafone'a devredildi ancak borçları devredilmedi.[17]
Şirketin dönüşüm sürecinde geçici olarak kullanılan adı olan "Telsim Vodafone", 24 Mayıs 2006 tarihinde "Vodafone Türkiye" olarak değiştirildi. 2007'nin ilk aylarında pek çok Telsim Cep Shop tabelası sadece Vodafone olarak değiştirildi ve 31 Mart 2007 tarihinde bayilerdeki değişiklikler tamamlandı. Dönüşümden ve İstanbulAtatürk, Küçükçekmece'deki genel müdürlük binasını 2009'da olumsuz etkileyen sel baskınından sonra şirketin yönetimi 12 Kasım 2007 tarihinde, Maslak semtindeki, adı daha sonra Vodafone Plâza olarak değiştirilen Ece Plâza'ya taşındı.
Satın almadan sonra şirketin Yürütme Kurulu Başkanlığı'na MacarAttila Vitai atandı. Vitai'nin 2008 yılının Mayıs ayında görevinden istifa etmesinin ardından 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Vodafone Türkiye'nin yeni Yürütme Kurulu Başkanı, daha önce Danone Türkiye Genel Müdürlüğü yapmış olan Serpil Timuray oldu.
Şirket, Borusan Telekom[18] ve Koç Net'i[19] satın alarak internet servis sağlayıcıları pazarında inorganik olarak büyüdü. Şirket, sabit internet ve telefon hizmetlerini, Vodafone Net markası ile sürdürmektedir.
Sayısal ve teknik veriler
Vodafone'un 2006 yılı başı itibarıyla 169 ülkedeki 417 operatörle GSM, 44 ülkedeki 89 operatörle ise GPRS dolaşım anlaşmaları bulunmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Türkiye'de ilk defa sesli görüşmelerde yüksek tanımlamalı (HD) teknolojiyi başlatmıştır.[20]
Kasım 2008'de uygulanmaya başlanan mobil numara taşımada Türkiye'de en çok tavsiye edilen ve en çok numara taşınan operatör olmuştur.[kaynak belirtilmeli]
Vodafone'a dönüşümün ardından, daha önce 5500 olan baz istasyonu sayısı kısa zamanda 22.000'e ulaştırılarak, 2. nesil mobil telekomünikasyon (2G) kapsama altyapısı neredeyse 4 katına çıkarılmıştır.[21] 2009 yılında 3G hizmeti verilmeye başlanmıştır. Haziran 2011 sonuçlarına göre Türkiye nüfusunun 2G'de %99,02'sini,[21] 3G'de %79,96'sını kapsamaktadır. Yine Türkiye'de nüfusu 10.000'den fazla olan yerleşim birimlerinden %99.65'i Vodafone Türkiye'nin kapsama alanındadır.
2012 yılında 3G'de 43,2 Mbps hıza ulaşılmıştır. Yine aynı yıl, 4G testlerine başlanmıştır. Bununla birlikte "Single RAN" adı verilen yeni bir yöntem ile, 2., 3. ve 4. nesil iletişim; aynı baz istasyonu üzerinden sağlanmaya başlanmıştır.[22]
31 Mart 2016 günü verilerine göre 22.2 milyon mobil müşterisi vardır ve kullanıcı pazar payında 2. sıradadır.[kaynak belirtilmeli]
Eylül 2022 itibarıyla abone sayısı 27.96 milyondur.[23]
KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Telekomünikasyon Dairesi ile Rumeli Telekom A.Ş.'nin karşılıklı sözleşmelerinden sonra, Ağustos 1995'te Kuzey Kıbrıs'ın ilk cep telefonu operatörü olarak kurulmuştur. Türkiye'de Telsim'in Vodafone'a devrinden kısa bir süre sonra 23 Ağustos 2006'da ise Vodafone Grubu'na dâhil olmuştur. Fakat Güney Kıbrıs'taki GSM işletmecisi Cyta Mobile ve Rum hükûmeti ile ilgili sorunlardan dolayı, adı Vodafone olarak değiştirilememiştir ve "KKTC Telsim" adıyla kalmıştır.
