Vedia Barut |
|---|
| Doğum | 14 Şubat 1919
Lefkoşa, Kıbrıs |
|---|
| Ölüm | 21 Mayıs 2003 (84 yaşında) |
|---|
| Milliyet | Kıbrıs Türkü |
|---|
| Meslek | İş insanı |
|---|
|
Vedia Barut (14 Şubat 1919[1] - 21 Mayıs 2003[2]), ilk Kıbrıs Türkü iş kadınıdır.[3]
Barut, 14 Şubat 1919'da Lefkoşa'da doğdu. Selimiye Camii'nin baş imamı Mehmet Recep Bey ve bir ev hanımı olan Emine Hanım'ın üç çocuğundan ikincisi idi. 3 yaşında okula başladı ve 9 yaşında Ayasofya İlkokulu'nda eğitim görerek keman dersleri almaya başladı. Daha sonra Victoria Kız Lisesi'nden mezun oldu ve eczacı olarak kariyer yapmak istedi, ancak İngiliz hükûmeti o zamanlar politika değiştirmişti ve Kıbrıs hastanesindeki ilaç eğitimini kabul etmemekteydi, bu nedenle bu fikrinden vazgeçmek zorunda kaldı. Buna rağmen, amcasının babasını ikna etmesi ile birlikte kendisi için bir dükkân açma fırsatı elde etti.[1]
Eczanesini 1937'de açtı. Ataerkil bir toplum olan o günün Kıbrıs'ında bu olay büyük tartışmalara yol açtı, bazı kişiler bu olayı sert eleştirilerle karşıladı, bazı insanlar da babasının arkasında namaza durmayacaklarını açıklamaya başladı. Söz gazetesinde bir yazar olan Mithat Bey, bu tepkileri saçma olarak niteledi ve Barut'u sıkı bir şekilde savundu ve sonunda toplumun olayı kabullenmesini sağladı. Barut, 1980'li yıllarda dükkânının yanmasına rağmen oğlunun da yardımıyla yeni bir dükkân açtı ve işini 2003 yılına kadar sürdürdü.[3] Başlangıçta kadınlara hitap edecek ürünleri satmakla işe başladı, daha sonra kırtasiye sektörüne geçti ve II. Dünya Savaşı sırasında Lefkoşa'da kırtasiye sektörünün tek resmi temsilcisi haline geldi. Sadece Türkçe yayın yapan gazetelerin değil, aynı zamanda Yeşil Hattın güneyine de dağıtılacak olan Yunanca ve İngilizce gazetelerin de dağıtıcısı haline geldi. Böylece Kıbrıs'ta iki toplum arasındaki teması iyileştirecek önemli bir rol üstlendi. 1980'li yılların çatışma ortamından sonra kırtasiye işinden ayrıldı ve sadece gazete satışına yoğunlaştı.[1][3]
Yeni yeni ortaya çıkan Kıbrıs Türk Tiyatrosu'nun ilk sanatçılarından biriydi.[3] Mağazasını açmadan önce, popüler bir Türk oyununun Âşık Garip'in uyarlamalarını arkadaşlarıyla kurdukları amatör bir ekiple sahneledi.[1]
Kaynakça
