Sıraz balığı (Capoeta pestai), Cyprinidae familyasından Işınsal yüzgeçliler sınıfına ait bir balıktır. Dünya'da sadece Türkiye'de bulunan endemik bir türdür.
Doğal yaşam alanı tatlı su gölleridir. Doğal yaşam alanlarının yok olması nedeniyle neslinin tükenmesi söz konusudur.
Morfoloji ve biyolojisi
Boyu en fazla 40 cm olabilir. 4 yaşında üreme olgunluğuna erişir. Üreme dönemleri nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarıdır.
Yayılımı
Türkiye'de Eğirdir ve Beyşehir göllerinde yayılım gösterir.[1] Capoeta Pestai(Eğirdir Barb[2]), Eğirdir ve Beyşehir Gölü'nün endemik türüdür.
Soy tehdidi
1950 yılından beri Eğirdir ve Beyşehir göllerinde yapılan hatalı balıklandırma çalışmaları yüzünden nesli tehlike altına girmiştir. Göle aşılanan sudak, gümüş ve kadife balıkları baskın tür konumuna gelmiştir. 2003-2005 yılları arasında yapılan çalışmalarda göl içinde görülmemekle birlikte balıkların kendilerini daha rahat yaşam ortamı buldukları, dere yataklarında yaşamlarını devam ettirdikleri tespit edilmiştir
Önemi
Ticari ve besin değeri bulunur.
Türkiye'deki Sıraz Balığı Türleri[3]
Capoeta angorae 1925 (Ankara Barb)
Ankara civarındaki sularda yaşayan Sıraz Balığı türüdür. Maksimum boyu 43 cm olarak ölçülmüştür.
Capoeta antalyensis 1944 (Antalya Barb)
Akdeniz bölgesinde Aksu, Köprüçay Irmağında, hızla akan nehirlerde ve göllerde bulunur. Doğal yapının bozulmasından dolayı Sıraz balığının bu türü tehdit altındadır.
Maksimum boy: 34 cm
Capoeta baliki 2006 (Sakarya Barb)
Maksimum uzunluk: 25.4 cm
Capoeta banarescui 2006 (Banarescui Barb)
Maksimum uzunluk: 40 cm
Maksimum ağırlık: 838 gr
Maksimum yaşam süresi: 12 yıl
Capoeta bergamae 1969 (Bergama Barb)
Batı Anadolu’da yaygındır ve güneydeki Biga Yarımadasındaki Bakacak nehrinden Dalaman Nehri’ne kadar uzanan nehirlerde yaşarlar.
'Capoeta caelestis 2009 (Toros Scraper)'
Capoeta damascina 1842 (Mezopotamya Barb)
Maksimum uzunluk: 50 cm
Ortalama uzunluk: 29 cm
Capoeta ekmekciae 2006 (Grusinian Scraper)
Çoruh nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.
Maksimum uzunluk: 28 cm
Capoeta erhani 2008 (Ceyhan Scraper)
Maksimum uzunluk: 28 cm
Capoeta kosswigi 1969 (Van Barb, Van Scraper)
Van gölü havzasında yaşayan Sıraz balığı türüdür.
Capoeta mauricii 2009 (Longsnout Scraper)
Beyşehir gölünde yaşar.
Capoeta pestai 1933 (Eğirdir Barb)
Eğirdir Sıraz balığı ismiyle anılır. Eğirdir Sıraz balığı sadece Türkiye’de bulunan bir türdür.
Capoeta sieboldii 1864 (Saçaklı Sıraz)
Sakarya, Çoruh nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.
Capoeta tinca 1843 (Anatolian Khramulya)
İn balığı, Dere balığı, Benekli Karabalık olarak anılır.
Capoeta trutta 1843 (Longspine Scraper)
Türkiye iç sularında bol miktarda bulunur. Maksimum boyları 48.5 cm’dir.
Capoeta turani 2008 (Seyhan Scraper)
Seyhan nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.
Capoeta umbla 1843 (Tigris Scraper)
Elazığ Hazar gölünde ve Keban barajında yaşayan Sıraz balığı türüdür.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
IUCN - Tehlike altındaki türlerin kırmızı listesi
