Sözsüz Oyun I

Sözsüz Oyun I
YazarSamuel Beckett
Repliği olmayan karakterlerKendisine verilen araçlarla önce suya ulaşmaya, sonra kendini öldürmeye çalışan bir adam
İlk gösterim3 Nisan 1957, Royal Court Theatre, Londra
Orijinal dilFransızca
TürAbsürt
Zaman ve mekânBelirsiz bir zaman, göz kamaştırıcı bir ışıkla aydınlanan bir çöl

Sözsüz Oyun I (Fransızca Acte sans paroles I), Samuel Beckett'ın yazdığı bir kısa oyundur. Beckett'ın birçok eseri gibi önce Fransızca yazılmış, ardından yazarı tarafından Act Without Words I başlığıyla İngilizceye çevrilmiştir. Beckett'ın ilk mim oyunudur (ikincisi ise Acte sans paroles II'dir). Dansçı Deryk Mendel'in talebi üzerine 1956'da yazılmış ve ilk defa 3 Nisan 1957'de Londra'daki Royal Court Theatre'da, Oyun Sonu'nun bir gösterimini takiben oynanmıştır. Bu performansta kullanılan özgün müzik, Beckett'ın daha sonra radyo oyunu Sözler ve Müzik'te de birlikte çalışacağı kuzeni John Beckett tarafından bestelenmiştir.

Özet

Samuel Beckett'in ilk Perşembe günü Idaho, Boise'deki Modern Otelde yaptığı Sözsüz Perde I yapımı.

Olaylar "göz kamaştırıcı bir ışıkla"[1] aydınlanan bir çölde geçer. Kadro, oyunun başında sahneye "geriye doğru fırlatılan"[1] bir adamdan ibarettir. Adam, yere düştüğünde sahnenin sağından gelen bir ıslık duyar. "Bu sesin bir çeşit çağrı olduğunu düşünür, bir süre düşündükten sonra o yöne ilerler, ancak gerisin geri savrulur. Ardından aynı ses soldan gelir ve tüm hareket bu tarafta da tekrarlanır."[2] Açıkça görülür ki çıkış yoktur. Adam yere oturur ve ellerine bakar.

Bu sırada sahneye bazı nesneler iner. İlk indirilen "yerden üç yarda yükseklikte bir tek dalı olan"[1] bir palmiye ağacıdır. Bu ağaç, Hayat Ağacı'nın bir karikatürü gibidir.[2] Ağacın ve ardından gelen nesnelerin inişi aynı keskin ıslıkla bildirilir. Varlığını fark etmesiyle birlikte adam, ağacın sağladığı gölgeliğe gider ve ellerine bakmaya burada devam eder. "Yukarıdan bir terzi makası iner"[1] ancak adam bunu ıslığı duyana kadar fark etmez. Makası alıp tırnaklarını kesmeye başlar.

Oyun boyunca başka nesneler de aynı şekilde indirilir: değişik boyutlarda üç küp, üzerinde düğümler olan bir ip, adamın erişebileceği noktanın biraz üzerinde duran, kenarına "SU" yazılı kocaman bir etiket iliştirilmiş bir sürahi.[3] Skeçin geri kalanı adamın amacına ulaşamayan çabalamalarından oluşur. Adam, "akıl ve eller gibi iki doğal araçla donatılmış olarak, ki bu araçlar onu daha düşük seviyedeki hayvanlardan ayırır, çölün ortasında hayatta kalmaya, sürahideki suyu sağlama almaya çalışır. Akıl bir parça da olsa çalışır: Küçük kübü büyüğünün üzerine koymayı öğrenir, ona verilmiş icatlardan - makas, küpler, ip - yeni araçlar icat eder. Ancak bu icatları etkin şekilde kullanmayı öğrendiğinde, icatlara el konur: makas, onunla sadece tırnaklarını değil boğazını da kesebileceğini fark ettiğinde, küpler ve ip ise onlardan bir darağacı kurabileceğini keşfettiğinde elinden alınır."[4] (Vladimir ve Estragon da Godot'yu Beklerken'in sonunda aynı şekilde intihara niyetlenir.) Beckett burada, Buster Keaton, Ben Turpin ve Harry Langdon gibi aktörlerden seyrettiği sessiz komedi filmlerinde gördüğü, karakterlerin sahnedeki nesneleri akıllarını kullanarak değiştirmeleri durumunu kullanmıştır.

Sonunda adam vazgeçmiş şekilde büyük kübün üzerine oturur. Bir süre sonra o küp de altından çekilir ve adam yerde kalır. Bu noktadan sonra adam artık "oyunu oynamayı" reddeder, su sürahisi yüzünün seviyesine kadar sarkıtılsa dahi onu kapmak için harekete geçmez. Palmiyenin daha önce kapanmış olan dalı yeniden açılır ve gölge oluşturur ama adam oraya gitmez. Sadece olduğu yerde göz kamaştırıcı ışığın altında oturur ve ellerine bakar.

Yorum

Bir anlam katmanında oyun, "klasik bir mitle yapılan davranışçı bir deney gibidir".[5] 1930'larda Beckett, Wolfgang Köhler'in Tenerife'deki maymun kolonisi hakkındaki The Mentality of Apes (Maymunların Zekâsı) isimli kitabını okumuştu. Kitapta, maymunların daldaki muzlara ulaşabilmek için küpleri üst üste koyduklarının gözlendiği deneylerden bahsediliyordu.[6] Oyunda bu kitaba yapılan gönderme açıkça görülmektedir. Bu deney ile birleştirilmiş mit ise, su içimek için her eğildiğinde suları çekilen bir gölün ortasında, meyvelerini toplamak için her uzanışında dalları yükselen bir meyve ağacının altında dikilmek zorunda bırakılan Tantalos mitidir.

Tantalos'un cezalandırılmasının bir sebebi vardı. Oyunda ise adamın sadece var olmak dışında bir suçtan dolayı cezalandırılmakta olup olmadığı kesin değildir. Adam, Beckett'ın The Expelled (Kovulan) isimli öyküsündeki anlatıcının yaşadığı yerden atıldığı ("Düşüş... çok ciddi değildi. Hatta düşerken kapıyı ardımdan kapatışlarını bile duydum ve bu beni biraz rahatlattı... demek ki beni dövmek için bir sopayla cadde boyunca kovalamayacaklardı."[7]) gibi atılarak "kalamayacağı ama kaçıp gidemeyeceği de bir yere gönderilir... Godot'nun kesin olmayan varlığının aksine, burada bir dış güç mevcuttur"[8] "İnsani olmayan, vücutsuz ve keskin bir ıslıkla temsil edilen"[2] bu güç adamın gitmesine izin vermez. Adam "tıpkı Yakup gibi, gücün varlığını gösterebilmek için onunla boğuşmak zorundadır.[4] Daha basit terimlerle adamın sahneye düşüşü, insanın cennetten düşüşü olgusuna benzer

Adamın, en azından seyirci açısından bakıldığında, sahneye atılması, Heidegger'in fırlatılmışlık[9] kavramını anımsatır.[10] Heidegger de bu kavramı tıpkı Beckett gibi metaforik anlamda kullanır; adam rahim benzeri bir yerden dışarıya, yokluktan varlığa doğru atılır. Bu Beckett'ın ışığı varlığı tanımlamak için ilk kullanışı değildir: "Bacaklarını iki yana açıp bir mezara doğururlar, ışık bir an için parıldar, sonra yeniden gece olur."[11] Başkahraman isimsizdir, herhangi biri olabilir. "Beckett'ın Amerika'daki yayıncısı Barney Rossett'a 1957'de söylediği üzere, oyundaki adam sadece 'insan eti ve kemiğidir.'"[12]

Karel Reisz'ın yönettiği film versiyonunda Sean Foley

Ellerine ilk baktığında "kendi vücudunu ilk defa fark ediyor gibidir... kendi daseinının farkına vardıkça... varlığını kabullenmeye başlar pek çok seiende'nin,[2] yani Heidegger'in deyişiyle var olan nesnelerin. Adamın bu farkındalığı palmiye ağacıyla başlar. Makas geldiğinde adam tırnaklarını kesmeye başlar. Bunun, "doğru nesnenin birden ortaya çıkmasından başka bir sebebi yoktur. Makas yerine, varlıklarını kanıksadığımız birçok faydalı günlük nesne, örneğin bir ev ya da araba, bile kullanılabilirdi."[2]

Oyun, bir dizi hayal kırıklığından sonra varılan bir vazgeçişin meseli olarak da değerlendirilebilir. Adam, hayatta kendinden başka hiçbir şeye güvenemeyeceğini oldukça sert bir şekilde öğrenir.

G. C. Barnard oyunun sonuna ilişkin yaygın yorumlara katılır; başkahraman ezilmiş olduğu için artık hareket etmez: "adam, yenilmiş, mücadelenin dışında bırakılmış olarak boş çölde yatıp kalır."[13] "Ancak bu açık, geleneksel son ile Beckett mükemmelleşmiş yeteneğini ortaya koyar, çünkü oyun aslında bittiği anda başlar. Mimin doruğa ulaştığı bu son acınası bir yenilgiyi değil, belki de bilinçli bir isyanı, insanın itaate kasten karşı çıkmasını göstermektedir. Lucky sonunda Pozzo'ya dönüşmüştür. Buradaki başkahraman da, ironik şekilde aslında hareketsizken en aktif durumdadır ve hayatı oyunun sonunda anlam kazanır. Bu reddedişte, göbek bağı benzeri ipin kesilmesiyle, ikinci bir doğuş, Adam'ın doğuşu gerçekleşir."[4]

Film uyarlaması

Oyun, Beckett on Film projesi kapsamında Karel Reisz'ın yönetiminde filme alındı. Filmde Sean Foley oynarken, kullanılan müzik Michael Nyman tarafından özel olarak bestelendi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Beckett, S., Collected Shorter Plays of Samuel Beckett (London: Faber and Faber, 1984), s. 43
  2. ^ a b c d e Lamont, R. C., ‘To Speak the Words of “The Tribe”: The Wordlessness of Samuel Beckett’s Metaphysical Clowns’.
    Burkman, K. H., (Editör) Myth and Ritual in the Plays of Samuel Beckett (London and Toronto: Fairleigh Dickinson University Press, 1987), s. 60
  3. ^ Beckett, S., Collected Shorter Plays of Samuel Beckett (London: Faber and Faber, 1984), s. 44
  4. ^ a b c Gontarski, S. E., ‘Birth Astride a Grave: Samuel Beckett’s Act Without Words I
    The Beckett Studies Reader (Gainesville: University Press of Florida, 1993), s. 29-34
  5. ^ Ackerley, C. J. and Gontarski, S. E., (Editör) The Faber Companion to Samuel Beckett, (London: Faber and Faber, 2006), s. 3
  6. ^ Knowlson, J., Damned to Fame: The Life of Samuel Beckett (London: Bloomsbury, 1996), s. 419
  7. ^ Beckett, S., The Expelled and Other Novellas (London:Penguin Books, 1980), s. 34
  8. ^ Ackerley, C. J. ve Gontarski, S. E., (Editör) The Faber Companion to Samuel Beckett, (London: Faber and Faber, 2006), s. 3,4
  9. ^ Almanca geworfenheit sözcüğü aşağıya fırtatılmış anamındadır. Heidegger bu kavramı, insanın kendi bilinçli tercihiyle seçerek kendine ait hâle getirmediği bir dünyadaki tesadüfi varoluşunu tanımlamak için kullandı. İnsanın kendi seçemediği bazı gerçeklikler doğduğu dönem, cinsiyeti, ana dili ve vücudunun şeklidir. [1] 4 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Oppenheim, L., ‘Anonymity and Individuation: The Interrelation of Two Linguistic Functions in Not I and Rockaby
    Davis, R. J. and Butler, L. St J., (Edsitör) ‘Make Sense Who May’: Essays on Samuel Beckett’s Later Works (Gerrards Cross: Colin Smythe, 1988)', s. 42
  11. ^ Beckett, S., Waiting for Godot, (London: Faber and Faber, [1956] 1988), s. 89
  12. ^ Ackerley, C. J. and Gontarski, S. E., (Eds.) The Faber Companion to Samuel Beckett, (London: Faber and Faber, 2006), s. 4
  13. ^ Barnard, G. C., Samuel Beckett: A New Approach, (New York: Dodd, Mead & Company, 1970), s. 109

Dış bağlantılar

Read other articles:

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of supermarket chains in the Philippines – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2023) (Learn how and when to remove this template message) This is a list of supermarket chains in Philippines. A SM Hypermarket store in Rosario, Batangas, P...

 

Home CarePoster filmSutradaraSlávek HorákProduserSlávek HorákTomas Rotnagi[1]Ditulis olehSlávek HorákPemeranAlena MihulováSinematograferJan Šťastný[2]PenyuntingVladimír Barák[3]PerusahaanproduksiTVORBA films[3]DistributorA-Company Czech s.r.o.[2]Tanggal rilis 5 Juli 2015 (2015-07-05) Durasi92 menitNegaraRepublik CekoSlowakia[1]BahasaCeko Home Care (Ceska: Domácí péčecode: cs is deprecated ) adalah sebuah film drama Ceko-Slow...

 

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Talea (disambigua). Talee di Hedera in acqua Talee di Hedera radicate La talea è un frammento di una pianta appositamente tagliato e sistemato nel terreno o nell'acqua per rigenerare le parti mancanti, dando così vita ad un nuovo esemplare. Il più delle volte si tratta di un rametto destinato a radicarsi.[1] Si tratta di un metodo di riproduzione che sfrutta le enormi proprietà rigenerative dei vegetali, in particolare ...

Pallidothalamic tractsThe image shows dopaminergic pathways of the human brain in normal condition (left) and Parkinsons Disease (right). Red Arrows indicate suppression of the target, blue arrows indicate stimulation of target structure. (Pallidothalamic connections visible but not labeled, as red line from GPi to THA.)Anatomical terms of neuroanatomy[edit on Wikidata] The pallidothalamic tracts (or pallidothalamic connections)[1] are a part of the basal ganglia. They provide con...

 

جزء من سلسلة مقالات حولعملية تطوير البرمجيات نشاطات رئيسة التطوير التحليل التصميم البناء الفحص تتبع الأخطاء النشر صيانة البرمجيات نماذج العمل هندسة البرمجيات أجايل تصميم الغرفة النظيفة تطوير متكرر وتصاعدي صناعة النماذج الأولية النموذج اللولبي نموذج V نموذج الشلال منهج�...

 

Mexican mixed martial arts fighter Efraín EscuderoEfraín EscuderoBorn (1986-01-15) January 15, 1986 (age 38)San Luis Rio Colorado, Sonora, Mexico[1]Other namesHecho En México[1]Height5 ft 9 in (175 cm)Weight155 lb (70 kg; 11.1 st)DivisionLightweightReach70 in (180 cm)[2]StyleWrestlingFighting out ofSomerton, Arizona, U.S.TeamMMA LabRankBrown belt in Brazilian Jiu-Jitsu under John Crouch[1]WrestlingNCAA wrestling&#...

Military organization to protect the political system of the Islamic Republic in Iran IRGC redirects here. For other uses, see IRGC (disambiguation). Not to be confused with the Libyan Revolutionary Guard Corps. Islamic Revolutionary Guard Corpsسپاه پاسداران انقلاب اسلامیSeal of IRGCOfficial flag (left) and Ceremonial flag (right)Mottoوَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ [Quran 8:60]Prepare against them what you ...

 

Toyota Motor Thailand Co., Ltd. (TMT)Nama asliบริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัดJenisAnak PerusahaanIndustriOtomotifGenreMotor carsDidirikan5 Oktober 1962; 61 tahun lalu (1962-10-05)KantorpusatPhra Pradaeng, Samut Prakan, ThailandTokohkunciNinnart Chaithirapinyo (Ketua)Noriaki Yamashita (Presiden)ProdukMobil, kendaraan niaga, mesinProduksi760.000 kendaraan (max.)PemilikToyota Motor Corporation (86.4%)Situs webwww.toy...

 

Imi

For the village in Iran, see Imi, Iran. For the three letter abbreviation, see IMI. For the Persian dialect spoken in Kuwait, see Kuwaiti Persian. King of Akkad ImiKing of AkkadKing of SumerKing of the Akkadian EmpireReignc. 2192-2191  BCPredecessorIgigiSuccessorNanum Imi, according to the Sumerian King List, was one of four rivals (the others being Igigi, Ilulu, and Nanum) vying to be king of the Akkadian Empire during a three-year period following the death of Shar-kali-sharri.[1&#...

Invasione giapponese della Thailandiaparte del teatro del pacifico della seconda guerra mondialeDirettrici di espansione giapponesi in ThailandiaData8 dicembre 1941 LuogoThailandia EsitoCessate il fuoco Alleanza Thailandia-Giappone Dichiarazione di guerra della Thailandia verso gli Alleati Schieramenti Thailandia Giappone ComandantiPlaek PhibunsongkhramShōjirō Iida Tomoyuki Yamashita Nobutake Kondō Effettivi5 divisioni2 armate Voci di battaglie presenti su Wikipedia Manuale V...

 

Church of San BenetoReligionAffiliationRoman CatholicLocationMunicipalityVeniceCountryItalyLocation within VeniceGeographic coordinates45°26′08″N 12°19′57″E / 45.435626°N 12.332386°E / 45.435626; 12.332386ArchitectureTypeChurchStyleBaroqueCompleted1685 The Chiesa di San Benedetto (Church of Saint Benedict) is a Roman Catholic church in Venice, northern Italy. Generally known as San Beneto in the Venetian dialect, the church faces the square named after it, ...

 

Public university in Oxford, England Not to be confused with University of Oxford. Oxford Brookes UniversityTypePublicEstablished1865 (Oxford School of Art)1891 (Oxford City Technical School)1956 (Oxford College of Technology)1970 (Oxford Polytechnic)1992 (Oxford Brookes University)Endowment£2.5 million (2015)[1]ChancellorPaterson Joseph[2]Vice-ChancellorAlistair FittAcademic staff1,471[3]Administrative staff1,410[3]Students16,900 (2019/20)[4]Undergrad...

Russian and Soviet physicist and mathematician (1888–1925) This article is about the Russian cosmologist. For the Russian astrophysicist, see Alexei Fridman. For the Polish Orthodox Jewish rabbi, see Alexander Zusia Friedman. In this name that follows Eastern Slavic naming customs, the patronymic is Alexandrovich and the family name is Friedmann. Alexander FriedmannАлександр ФридманBornAlexander Alexandrovich Friedmann(1888-06-16)June 16, 1888Saint Petersburg, Russian Em...

 

Conjectures explaining humor Although humor is a phenomenon experienced by most humans, its exact cause is a topic of heavy debate. There are many theories of humor which attempt to explain what it is, what social functions it serves, and what would be considered humorous. Although various classical theories of humor and laughter may be found, in contemporary academic literature, three theories of humor appear repeatedly: relief theory, superiority theory, and incongruity theory.[1] T...

 

Voce principale: Eccellenza 2011-2012. Eccellenza Puglia 2011-2012 Competizione Eccellenza Puglia Sport Calcio Edizione 21° Organizzatore FIGC - LNDComitato Regionale Puglia Date dal 4 settembre 2011al 22 aprile 2012 Luogo  Italia Partecipanti 16 Formula 1 girone Risultati Vincitore Monopoli Promozioni Bisceglie Retrocessioni Toma MaglieV. LocorotondoFrancavilla Cronologia della competizione 2010-2011 2012-2013 Manuale Il campionato italiano di calcio di Eccellenza regionale 20...

Pada 2002, Michael Schumacher memperoleh 144 poin dari poin maksimum 170.(pada gambar: mobil 2004) Formula Satu Musim berjalan Formula Satu musim 2023 Artikel terkait Sejarah Formula Satu Balapan Formula Satu Regulasi Formula Satu Mobil Formula Satu Mesin Formula Satu Ban Formula Satu Daftar Pembalap (Pemenang GPPembalap polePembalap lap tercepat JuaraNomor) Konstruktor (Pemenang GPJuara) Pabrikan mesin (Pemenang GP) MusimGrand PrixSirkuit Pemenang Trofi Promoter Balapan Sistem poin Warna na...

 

Serie B 2022-23 El Estadio San Nicola de Bari, volverá a acoger partidos de la Serie B, tras el ascenso del S. S. Bari, desde la Serie C.Datos generalesSede  ItaliaFecha 12 de agosto de 202219 de mayo de 2023Edición 91.ªOrganizador FIGCPalmarésCampeón FrosinoneSubcampeón GenoaDatos estadísticosParticipantes 20Partidos 380Goles 891 (2.34 por partido)Goleador Gianluca Lapadula (25) Intercambio de plazas Ascenso(s): FrosinoneGenoaCagliari Descenso(s): BresciaPerugiaSPALBeneventoCrono...

 

Registration and identification assigned to an individual aircraft by civil aviation authorities A Van's Aircraft RV-7 displaying registration G-KELS. The G prefix denotes a civil aircraft registered in the United Kingdom. Geographic map of registration prefixes An aircraft registration is a code unique to a single aircraft, required by international convention to be marked on the exterior of every civil aircraft. The registration indicates the aircraft's country of registration, and function...

Sauf précision contraire, les dates de cet article sont sous-entendues « avant l'ère commune » (AEC), c'est-à-dire « avant Jésus-Christ ». Pour les articles homonymes, voir Bataille de Ladé. Bataille de Ladé Carte de Ladé, Milet et la péninsule de Mycale Informations générales Date 494 av. J.-C. Lieu près de l'île de Ladé, au large de Milet, Ionie Issue Victoire achéménide décisive Belligérants Ioniens Empire perse Commandants Denys le Phocéen Datis&...

 

The following highways are numbered 517: Ireland R517 regional road United States SR 517 LA 517 MD 517 PR-517 FM 517 Preceded by516 Lists of highways517 Succeeded by518 vteList of highways numbered ...0–9 0 1 1A 1B 1D 1X 2 2A 2N 3 3A 3B 3C 3E 3G 4 4A 5 5A 5B 6 6A 6N 7 7A 7B 7C 8 9 9A 9B 9E 9W 10–16 10 10A 10N 11 11A 11B 11C 12 12A 12B 12C 12D 12E 12F 13 13A 14 14A 15 15A 16 16A 17–22 17 17A 17B 17C 17E 17F 17J 18 18A 18B 18C 18D 18E 18F 19 19A 20 20A 20B 20C 20...