Rivayet, hadis ilminde hadisi usulüne uygun olarak ve aktarma metotlarını belirterek kaynağına dayandırmak demektir.
Rivayet, sözlü olarak aktarılan bir bilgi, hikâye veya olaydır. Rivayetler, genellikle yazılı bir kaynağı olmayan, sözlü gelenek yoluyla aktarılan bilgilerdir. Rivayetler, tarih, efsane, mitoloji, halk kültürü gibi çeşitli alanlarda bulunabilir. (Ayrıca bakınız Kıssacılık)
Rivayetlerin çeşitli türleri vardır. Örneğin, tarihi rivayetler, geçmişte yaşanmış olayları anlatır. Efsaneler, olağanüstü olaylar veya karakterler hakkındaki hikâyelerdir. Mitolojiler, bir toplumun veya kültürün kökenlerini ve inançlarını anlatan hikâyelerdir. Halk kültüründe ise, halk hikâyeleri, masallar, fıkralar gibi çeşitli rivayet türleri bulunur.
Rivayetler, önemli bir kültürel mirastır. Rivayetler, bir toplumun tarihini, kültürünü ve değerlerini yansıtır. Rivayetler, aynı zamanda bir eğitim aracı olarak da kullanılabilir. Rivayetler yoluyla, insanlara dini, ahlaki ve toplumsal değerler öğretilebilir.
Rivayetlerin doğruluğu konusunda şüpheler olabilir. Rivayetler, genellikle sözlü olarak aktarıldığından, zaman içinde değişime uğrayabilir. Rivayetlerin kaynağı ve doğruluğu hakkında araştırma yapmak önemlidir.
Rivayetlerin bazı örnekleri şunlardır:
Tarihi rivayetler: Troya Savaşı, Muhammed'in hayatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşu
Efsaneler: Medusa, Atlantis, Excalibur
Mitolojiler: Yunan mitolojisi, Roma mitolojisi, Türk mitolojisi
Halk kültürü rivayetleri: Nasreddin Hoca fıkraları, Keloğlan hikâyeleri, Dede Korkut masalları
Rivayetler, insan kültürünün önemli bir parçasıdır. Rivayetler, bize geçmişimizi, kültürümüzü ve değerlerimizi anlamamıza yardımcı olur.
Din bilimlerinde Rivayet
Hadis geleneğinde hadisler belirli terimler kullanılarak rivayet edilir. Hadisçilerin hocaları veya birbirlerinden hadis rivayet ederken kullandığı terimlerin başlıcaları şunlardır:
- İcazet
- İ'lam
- Kıraat
- Kitabet
- Münavele
- Semâ
- Vasiyyet
- Vicade
Kaynakça
