Revazi Kilisesi (Gürcüce: რევაზის ეკლესია), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Revahisi veya Revazi olan Çeğilli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Köyün ikinci eski adından dolayı Revahisi Kilisesi (რევახისის ეკლესია) olarak da bilinir.[1]
Tarihçe
Revazi Kilisesi'nin bulunduğu Artani bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde kayıtlı 25 Hristiyan hane Gürcülerden oluşuyordu.[2][3] Revazi Kilisesi, köyün kilisesiydi ve Osmanlı döneminden önce inşa edilmiştir.[4] Osmanlı döneminde halkın Müslüman olmasıyla kilise cemaatini ve işlevini kaybetmiştir. Nitekim Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında köyde yaşayan 346 kişiyi Müslüman Gürcü olarak not etmiş, kilisenin de yarı yıkık halde ayakta durduğunu yazmıştır.[5]
Mimari
Çeğilli köyünün merkezinde yıkık haldeki Revazi Kilisesi, dikdörtgen planlı (9,0×6,5 m) ve tek nefli bir yapıdır. Yapıdan geriye doğuda sunak ile apsisin köşeleri kalmıştır. Kuzeydeki duvarın bir kısmı da günümüze ulaşmıştır. Dolgu duvar tekniğinde, kabaca işlenmiş ve moloz taşlarla inşa edilmiş olan kilisenin dış kaplama taşları olduğu kuzey duvarındaki yuvalarından anlaşılmaktadır.[1]
Kaynakça
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 111. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 433; II. Cilt (1941), s. 433; III. ciltler (1958), s. 516". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 408, 426". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 197, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (არტაანის მხარეში), Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
|
---|
Ortodoks | Ardahan | |
---|
Artvin | |
---|
Erzurum | |
---|
Kars | |
---|
Diğer | |
---|
|
---|
Katolik | |
---|
1Türkiye'deki tek faal Gürcü kilisesidir |