Nükleer Düzenleme Kurumu (kısaca NDK), Türkiye'de nükleer enerji sektöründeki faaliyetler ile radyasyonla ilgili tesis ve faaliyetleri düzenlemek ve denetlemekle görevli kurum. 9 Temmuz 2018 tarihinde 702 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur.[2]
Kurumun merkezi Ankara'dadır. Kurum; Kurul ve Başkanlıktan oluşur. Kurumun karar organı Kuruldur. Kurum, bu Kanun Hükmünde Kararname ile kendisine verilen görev ve yetkileri bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Kurum kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz, hiçbir organ, makam, merci veya kişi Kurum kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez.[3]
a) Görev ve yetki alanına giren konularda düzenleyici işlemler yapmak.
b) Kurumun strateji, hedef ve çalışma ilkelerini belirlemek.
c) Yetkilendirme yapmak; yetkilendirmelerin teknik, hukuki, idari ve mali kapsam ve koşullarını tanımlamak ve değiştirmek; verilen yetkileri kısıtlamak, askıya almak, sonlandırmak, iptal etmek, yetkilerin süresini belirlemek ve değiştirmek.
ç) Yetkilendirme öncesinde ve sonrasında Kuruma sunulan bilgi ve belgelerin inceleme ve değerlendirmesini yapmak, yapılan güvenlik değerlendirmeleri sonucu verilen yetkinin koşullarını belirlemek ve değiştirmek, yetkilendirme gerektirmeyen faaliyetleri belirleyerek gerek görülmesi halinde bunlar için bildirim yükümlülüğü getirmek.
d) Yetkilendirme öncesinde ve sonrasında görev ve yetki alanına giren faaliyet ve yerlerde inceleme ve denetim yapmak veya yaptırmak, inceleme ve denetim faaliyetleri kapsamında ölçüm, analiz, muayene, test yapmak veya yaptırmak, her türlü belge ve kayıtları istemek ve alıkoymak, görsel, işitsel veya yazılı kayıt tutmak.
e) Başvuru sahiplerinden ve yetkilendirilen kişilerden gerekli gördüğü tüm bilgi ve belgeleri istemek ve değerlendirmek, bu bilgi ve belgeleri gizlilik derecesi koşuluna uygun olarak kullanmak.
f) Gerekli görülen durumlarda yetkilendirilen kişiden, faaliyete ilişkin güvenlik değerlendirmesi yapmasını ve değerlendirme sonucuna göre, mali ve hukuki sorumluluk yetkilendirilen kişiye ait olmak üzere, ilave tedbirler almasını istemek.
g) İdari yaptırımlar hakkında karar vermek, idari yaptırımları uygulamak ve idari yaptırımların uygulanması için ilgili mercilerden talepte bulunmak.
ğ) Yetkilendirilen kişilerin nükleer alanda hukuki sorumluluğa dair sigorta veya teminata ve radyoaktif atık ile işletmeden çıkarma özel hesaplarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini tespit etmek.
h) Ulusal radyasyon kaynakları kayıt sistemini, ulusal merkezi doz kayıt sistemini ve ulusal nükleer madde sayım ve kontrol sistemini kurmak ve işletmek.
ı) Ulusal radyasyon izleme faaliyetini yürütmek veya yürütülmesini temin etmek.
i) Görev ve yetki alanına giren konularda diğer ülkelerin kurum ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak, ortak çalışmalara katılmak veya bu kuruluşlarla sürdürülen faaliyetleri koordine etmek.
j) İlgili ulusal veya uluslararası kuruluşları olağandışı olaylar hakkında bilgilendirmek.
k) Düzenleyici faaliyetlerini desteklemek amacıyla güvenlik ve emniyet alanında ihtiyaç duyduğu araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yaptırmak.
l) Görev alanıyla ilgili, paydaşı olduğu diğer alanlarda yetkili diğer kurum ve kuruluşlarla güvenlik ve emniyet açısından işbirliği yapmak, kurum ve kuruluşlara tavsiyelerde bulunmak ve görüş vermek.
m) Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ve kamuoyu ile iletişim ve bilgi alışverişinde bulunmak ve işbirliği yapmak.
n) Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara gönderilecek veya kamuoyunun erişimine sunulacak düzenleyici faaliyet, karar ve görüşleri belirlemek.
o) Görevlerini yerine getirirken, konusuna ilişkin olarak gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, kamu kurum ve kuruluşları dâhil tüm gerçek ve tüzel kişilerden istemek ve/veya yerinde incelemek.
ö) Düzenleyici kontrol altında olmayan faaliyetler sonucu meydana gelebilecek radyasyon acil durumlarının yönetiminde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak.
p) Tesis, cihaz, madde, faaliyet ve faaliyetin yürütüldüğü yer için düzenleyici kontrolden çıkarma koşullarını belirlemek, düzenleyici kontrol uygulanmasına gerek kalmadığı yönünde karar vermek.
r) Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren ve çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin radyasyona maruz kalma riskini içeren her türlü faaliyet nedeniyle maruz kalınabilecek radyasyon doz sınırlarını belirlemek.
s) Kurumun denetim yetki ve sorumlulukları ile ilgili olarak, sonuçları itibarıyla Kurum açısından bağlayıcı olmayacak şekilde inceleme, araştırma, tespit ve raporlama yapmak üzere ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları, yetkilendirilmiş özel hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişilerden hizmet satın almak.
