Normandiya Dörtlüsü

Paris'teki 9 Aralık 2019 tarihli Normandiya Dörtlüsü toplantısı.

Normandiya Dörtlüsü[1][2][3][4] veya Normandiya Formatı (Fransızca: Format Normandie), Donbas'taki savaşı ve daha geniş anlamda Rusya-Ukrayna Savaşı'nı çözmek amacıyla bir araya gelen devletler grubudur. Grubu oluşturan dört ülke -Almanya, Rusya, Ukrayna ve Fransa- ilk kez 2014 yılında Fransa'nın Normandiya bölgesinde Normandiya Çıkarması kutlamaları sırasında gayri resmî olarak bir araya geldi.[5]

Oluşum

Grup, 6 Haziran 2014'te Fransa, Almanya, Rusya ve Ukrayna liderlerinin Normandiya'da gerçekleşen Normandiya Çıkarması'nın 70. yıldönümü etkinlikleri sırasında bir araya gelmesiyle oluşturuldu. Grup, liderler ve ilgili dışişleri bakanları arasında telefon görüşmeleri yoluyla faaliyet göstermektedir. Normandiya Dörtlüsü zaman zaman Belarus, İtalya ve Birleşik Krallık'ı da içerecek şekilde genişletilmiştir.[6][7]

Toplantılar

2014

2014 yılında başlayan erken görüşmeler, Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmeleri kolaylaştırmak amacıyla Trilateral İletişim Grubu'nun kurulmasına yol açtı. Bu, Normandiya Dörtlüsü aracılığıyla yapılan arabuluculuk ile birlikte, Eylül 2014'te imzalanan Minsk Protokolü'nün kurulmasına doğrudan yol açtı.[8] Bu anlaşma, Donbas bölgesi ve Kırım'da barış için birkaç hüküm belirledi.

2015

2015 yılı başlarında ilişkilerin daha da bozulması üzerine, Normandiya Dörtlüsü Şubat 2015'te Belarus'ta gerçekleşen görüşmelerde buluştu. Bu, grubun Minsk'te buluştuğu sırada Fransız-Alman ortak bir diplomatik plan tarafından hızlandırıldı ve toplamda on altı saatten uzun süren müzakereler sonucu ortaya çıkan Minsk II paketi,[9][10][11] Ukrayna'da ateşkes ve planlanan iç reformları müzakere etti.[12]

2016 yılından sonbahar 2019'a kadar müzakereler ve görüşmeler durdu.

2019

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Mayıs 2019'daki göreve başlama konuşmasında Rusya ile barış görüşmelerini en üst önceliği olarak belirledi. Aynı yıl Temmuz ayında YouTube aracılığıyla diğer ülkeleri diyaloğa davet ederek bu önceliğini teyit etti. "Hadi Kırım'ın kime ait olduğunu ve Donbas bölgesinde kimin olmadığını tartışalım" dedi.[13]

18 Temmuz 2019'da Ukrayna Üçlü Temas Grubu tarafından "kapsamlı" bir ateşkes anlaşması yapıldı.[14]

Eylül 2019'da Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Normandiya formatında bir toplantı yapma niyetlerini açıkladılar.[15] 21 Eylül'de, "devam eden çekişmeler" Berlin'deki 2016 Normandiya Dörtlüsü toplantısından beri "bir siyasi çekişme" olarak nitelendirildi.[16] Aynı zamanda Eylül ayının sonlarında, Zelenski'nin Avrupa'daki imajını zedeleyen, ABD Başkanı Donald Trump ve Zelenski arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde, Fransa ve Almanya'nın desteğini cılız olarak nitelendiren ifadeler kullanıldı.[17][18][19] 10 Ekim'de Zelenski, açık bir basın toplantısında bu açıklamasını tekrarladı.[20] 16 Ekim'de, Fransız ve Alman liderler, başka bir Normandiya Dörtlüsü toplantısında karar kıldı.[21]

2022

Dört ülkenin temsilcileri arasında, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yakın bir zamanda, 26 Ocak 2022'de Paris'te bir Normandiya Dörtlüsü toplantısı gerçekleştirildi ve bunu 28 Ocak'ta Fransız ve Rus devlet başkanları arasında bir telefon görüşmesi takip etti. Dört hükûmetin temsilcileri, Minsk II'yi desteklediklerini ve mevcut anlaşmazlıkları çözmeye kararlı olduklarını onayladı. Koşulsuz bir ateşkesi desteklediler ve 22 Temmuz 2020 ateşkesinin güçlendirilmesini desteklediler, Minsk II'nin diğer unsurlarının uygulanması konusundaki anlaşmazlıklarına bağlı olarak. 10 Şubat'ta yapılan dokuz saatlik Normandiya Dörtlüsü toplantısının sonunda ortak bir deklarasyon üzerinde anlaşılmamış olsa da, temsilciler Mart ayında tekrar bir araya gelmeyi planlamışlardı.[22][23][24] Ancak, 24 Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle bu toplantı gerçekleşmedi. Zelenski daha sonra Normandiya Dörtlüsü'nün Rusya'nın eylemleri nedeniyle "yıkıldığını" açıkladı.[25] Fransa ve Almanya, iki ülke arasındaki barış görüşmelerine devam ederken, Rusya'yı kınamış ve Ukrayna'ya destek sağlamaya devam etmektedir.

Ülke liderleri

2014-2017

2017-2019

2019-2021

2021-günümüz

Toplantılar

İlk altı toplantı 2014'ten 2019'a kadar yapıldı.[26]

  1. Fransa Château de Bénouville, Bénouville, Normandiya, Fransa — 6 Haziran 2014 — Overlord Harekâtı'nın 70. yıl dönümü kutlamalarının ilk toplantısı
  2. İtalya Milano, İtalya — 16-17 Ekim 2014 — Asya-Avrupa Buluşması'nın bir parçası olarak[27]
  3. Belarus Minsk, Belarus — 11–12 Şubat 2015 — Minsk II imzalandı
  4. Fransa Paris, Fransa — 2 Ekim 2015
  5. Almanya Berlin, Almanya — 19 Ekim 2016
  6. Fransa Paris, Fransa — 9 Aralık 2019
  7. Fransa Paris, Fransa — 26 Ocak 2022[28][29][30]
  8. Almanya Berlin, Almanya — 10 Şubat 2022[30][31]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Ukrayna'dan, Normandiya Dörtlüsü Zirvesi'nin birinci yılında Rusya'ya gerçek adımlar atma çağrısı". Anadolu Ajansı. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  2. ^ "Normandiya Dörtlüsü ilerleme kaydedemedi". Habertürk. 11 Şubat 2022. 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  3. ^ "Putin ve Zelenskiy, Paris'te "ateşkese" varsa da iki liderin beden dili soğuk rüzgarlar estiğinin işareti". Independent Türkçe. 10 Aralık 2019. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  4. ^ Gunduz, Rahmi (9 Aralık 2019). "Paris'te üç yıl aradan sonra Ukrayna zirvesi". euronews. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  5. ^ "Russia's Putin says supports future Normandy format talks on Ukraine". news.trust.org. Thomson Reuters Foundation. 5 Eylül 2016. 6 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  6. ^ "Accepting joint responsibility". bundesregierung.de. Almanya Hükûmeti. 17 Ekim 2014. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  7. ^ "Kremlin confirms telephone conference between Putin, Merkel, Hollande and Cameron - Vestnik Kavkaza". vestnikkavkaza.net. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Understanding the Normandy Format and Its Relation to the Current Standoff with Russia". www.csis.org (İngilizce). 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  9. ^ "Ukraine crisis: 'Last chance' for peace says Hollande". BBC News. 7 Şubat 2015. 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 
  10. ^ "'Glimmer of hope' for Ukraine after deal at Minsk peace summit". Reuters. 12 Şubat 2015. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  11. ^ Hudson, Alexandra; Madeline Chambers (12 Şubat 2015). "German foreign minister: Minsk deal not all we would have wished for". Yahoo News. Reuters. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2016. 
  12. ^ Ostroukh, Andrey; Gregory L. White; Julian E. Barnes (12 Şubat 2015). "Ukraine Peace Talks Yield Cease-Fire Deal"Sınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. The Wall Street Journal. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2015. 
  13. ^ "Ukraine's Zelenskiy proposes peace talks with Putin". dw.com. 8 Temmuz 2019. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  14. ^ "Russia, Ukraine Agree 'Comprehensive' Cease-Fire in Donbass". The Moscow Times. 18 Temmuz 2019. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  15. ^ "Next Normandy summit to be held in Paris "in the next few weeks" : Elysee". Xinhua. 9 Eylül 2019. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Ukraine summit in Paris delayed amid continued bickering". dw.com. 21 Eylül 2019. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  17. ^ "For Ukraine's leader, Trump memo on their call is a diplomatic car crash". Reuters. 25 Eylül 2019. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  18. ^ "What does Germany do for Ukraine?". dw.com. 26 Eylül 2019. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  19. ^ "Why Zelenskiy Joined Trump in Trashing Germany". Bloomberg. 27 Eylül 2019. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  20. ^ "Ukraine's Zelenskiy sticks to criticism of Merkel, Macron in Trump call". dw.com. 10 Ekim 2019. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  21. ^ "Conférence de presse conjointe d'Angela Merkel et Emmanuel Macron à Toulouse". 11:35 onwards: euronews. 16 Ekim 2016. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  22. ^ Cameron, David R. (11 Şubat 2022). "After flurry of high-level diplomacy and another long Normandy format meeting, threat of war in Ukraine continues". Yale MacMillan Center. Yale University. 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  23. ^ Gittleson, Ben (11 Şubat 2022). "Biden, Putin to speak as US says Russia could invade Ukraine during Olympics". ABC News. 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  24. ^ "'Difficult' four-way Ukraine talks to resume in March". The Times of India. Berlin, Germany. Agence France-Presse. 11 Şubat 2022. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  25. ^ "Dialogue in Normandy format destroyed on Feb 24 after Russian invasion – Zelensky". Interfax-Ukraine (İngilizce). 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  26. ^ "5 нормандських зустрічей. Як вони змінили хід війни на Донбасі". Українська правда (Ukraynaca). 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023. 
  27. ^ "Accepting joint responsibility". bundesregierung.de. Almanya hükûmeti. 17 Ekim 2014. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2017. 
  28. ^ "Political advisers to hold four-way talks on Ukraine in Paris". Thomson Reuters. 22 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  29. ^ "Scholz, Macron say diplomacy can fix Ukraine-Russia standoff". Deutsche Welle. 25 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  30. ^ a b "Declaration of the advisors to the N4 Heads of States and Governments". President of France. 26 Ocak 2022. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023. 
  31. ^ "'Difficult' four-way Ukraine talks to resume in March". The Times of India. Berlin, Germany. Agence France-Presse. 11 Şubat 2022. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2023.