Millet Yazma Eser Kütüphanesi

Millet Kütüphanesi
Kuruluş17 Nisan 1916 (108 yıl önce) (1916-04-17)
TürAraştırma ve ihtisas kütüphanesi
Konum
Resmî siteResmi site

Millet Kütüphanesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Feyzullah Efendi Medresesi'nde 1916 yılından beri hizmet veren kütüphanedir.

Günümüzde "Millet Yazma Eser Kütüphanesi" adını taşır; bir araştırma ve ihtisas kütüphanesi konumundadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü'ne bağlıdır. Kütüphanede 28 farklı dilde çoğunluğu nadide 6 bin 998 yazma, 20 bin 605 Arap harfli basma eser olmak üzere toplam 27 bin 603 eser bulunur.[1][2]

Kütüphanenin bir bölümü sergi salonu olarak düzenlenmiştir. Sergi bölümünde hat levhalar, ferman ve beratlar sergilenmektedir. Hat levhalar arasında Sultan II. Mahmut'un yazdığı levhalar da vardır. Türk dilinin ilk sözlüğü olan Kâşgarlı Mahmud'un Dîvânü Lugati't-Türk adlı eserinin tek yazması bu kütüphanede bulunmaktadır.

Tarihçe

Feyzullah Efendi Medresesi'nde yer alan kütüphane, 1916 yılında, Ali Emiri Efendi'nin 16.000'i aşkın nadir eserden oluşan özel kitap koleksiyonunu bağışlaması ile kuruldu. Ali Emîrî Efendi'nin bağışladığı kitaplar arasında, Arap harfli Türkçe gazete ve mecmua koleksiyonları, kırk altı adet padişah fermanı ile Türk dilinin ilk sözlüğü olan Kâşgarlı Mahmud'un Dîvânü Lugati't-Türk adlı eserinin tek yazması da vardır.

Bağışladığı kitapların yanı sıra Feyzullah Efendi Vakfı'ndaki 2189 yazma esere sahip olan kütüphaneyi Ali Emiri Efendi "kütüphane nazırı" unvanı ile idare etmiş; onun ölümüden sonra kütüphane müdürü sıfatıyla idareciler atanmıştır.[3] 1924 yılından itibaren Reşid Efendi, Carullah Efendi, Hekimoğlu Ali Paşa ve Pertev Paşa Kütüphaneleri gibi önemli vakıf kütüphanelerinin kitapları burada toplandı. Vakıf kütüphanelerinin kitapları 1962 yılında Süleymaniye Kütüphanesi'ne devredildikten sonra Milllet Kütüphanesi, İl Halk Kütüphanesi oldu. 1981 yılında İl Halk Kütüphanesi Simkeş Binası'na taşınınca Millet Kütüphanesi, Fatih İlçe Kütüphanesi olarak hizmet vermeye devam etti.[4] Koleksiyonundaki yeni eser kitapların Sakarya Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Merkezine devredilmesinden sonra 1993'te araştırma ve ihtisas kütüphanesi konumuna geldi.

Başkanlığını1983-2003 arasında Mehmet Serhan Tayşi yaptı.

Kütüphane, 1999 yılındaki Marmara depreminde ağır hasar gördü.[1] Depremin ardından kapandı ve eserler Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne taşındı. 2000 yılında başlayan, Suna ve İnan Kıraç Vakfı'nın desteklediği restorasyon çalışmalarından sonra Millet Kütüphanesi 2008'de tekrar Şeyhülislam Feyzullah Efendi Medresesi'nde hizmete girdi.[1]

Kütüphane binası

Kütüphane, 1700-/1701 yılında Erzurumlu Şeyhülislâm Seyyid Feyzullah Efendi tarafından Dârü'l Hadis olarak yaptırılmış olan "Feyziyye Medresesi"nde hizmet vermektedir. İnşa tarihinden bu yana çeşitli tamirler görmüş olan yapı 1894'teki İstanbul zelzelesi ve daha sonra Fatih yangınında hasar görünce Evkaf Nâzırı Şeyhülislâm Mustafa Hayri Efendi'nin gayretleriyle tamir ettirilmiş ve Feyzullah Efendi'nin vakfettiği kitaplar Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti tarafından koruma altına alınmıştır.[4]

Toplam 1650metrekare alan üstüne kurulan medrese, (L) şeklinde ön kısmı revaklı on küçük oda ile karşısında taş avludan merdivenle çıkılan simetrik, kubbeli iki salondan oluşan ana bina olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.[4]

Bahçesinde şadırvanı, kuyusu ve ayrıca yan yüzünde bulunan kitabeli çeşmesiyle Osmanlı mimarisinin klasik döneminin sonuna aittir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c Demircan, Habibe. "Millet Kütüphanesi restore ediliyor". v3.arkitera.com/. Arkitera.com sitesi, 25 Ocak 2007. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  2. ^ "Millet, belleğine kavuştu Mayıs 29, 2008Yorum Ekleyin". habervesaire.com/. Habervesaire.com sitesi, 29 Mayıs 2008. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  3. ^ "Millet kütüphanesi". www.islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 30. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 
  4. ^ a b c d "Millet Yazma Eserler Kütüphanesi". www.millet.yek.gov.tr/. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı web sitesi. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.