Melo Kalesi (Gürcüce: მელოს ციხე), Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Melo olan Sarıbudak köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kalesidir.[1]
Tarihçe
Kalenin bulunduğu Melo köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Melo köyünde Natadzrevi (ნატაძრევი) gibi Gürcüce yer adları, buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[2][3] Nitekim Melo Kalesi, 9-10. yüzyıllarda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Melo köyünü ve Melo Kalesi'ni Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Kalenin elden geçirilip geç döneme kadar kullanıldığı yapı malzemesinden anlaşılmaktadır. Melo Kalesi, Parhali vadisinden gelip Artvin'e giden tarihsel yolu kontrol ediyordu. Bu yol Natadzrevi'den de geçip Artvin'e ulaşıyordu.[4] Melo Kalesi 1987 yılında tescil edilip koruma altına alınmıştır.[5]
Mimari
Melo Kalesi, köyde tespit edilmiş olan tek tarihsel yapıdır. Kale, köyün yanı başındaki derin bir vadide, ulaşılması zor yüksek bir kayalığın üzerinde kaba taşlar ve kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Güney tarafında iki katlı yüksek bir kule bulunmaktadır. Üzerinde yer aldığı kayanın kıyısı boyunca dolanan surlarının bir kısmı yıkılmıştır. Melo Kalesi'nde iki ayrı döneme ait yapı malzemesi fark edilmektedir. Kalenin içinde bir sarnıç bulunmaktadır.[1][4][5]
Kaynakça
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 111. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 188. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "ნატაძრევი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 21 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ a b Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 56-57. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ a b ""Sarıbudak Köyü (Melo) Kalesi - Artvin" - Türkiye Kültür Portalı". 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
