Mahmud Efendi Çeşmesi ya da Mahmud Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir çeşmedir. 1538 ya da 1539 yılında yaptırılmıştır.
Tarihi
Kitâbesine göre çeşme, Mahmud Efendi tarafından 1524 ya da 1525 yılında yaptırıldı.[a] Kitâbede "efendi" olarak geçse de çeşmeyi yaptıran, arkasında konumlanan ve aynı yıl inşa edilen Mahmud Ağa Camii'ni de yaptıran Kapı Ağası Mahmud Ağa'dır.[1][2] Tadilat kitâbesine göre Şefkat Nihad adlı bir kadın, babası Asım Efendi adına 1861 ya da 1862 yılında çeşmeyi tamir ettirdi.[b][1][3] 1990'da geçirdiği yenilemede özgün mimarisini kaybetti.[2][3]
Konumu ve mimarisi
İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Sütlüce Mahallesi'ndeki Damar Sokağı'nda, Mahmud Ağa Camii'nin batısında, cami avlusunun altında konumlanır.[2][3] Daha önceleri düz bir ayna taşı ile kemerinin arasında yer alan, Yârî tarafından yazılan beş beyitlik kitâbesindeki tarih beyti şu şekildedir:[1]
Metin
Transkripsiyonu
Vasfını tarif edip yârî dedi tarihini Sanasınkim adn içinde aktı ayn-ı selsebil 945
Bunun altında konumlanan bir kıt'alık tamir kitâbesinin tarih dizesi ise şu şekildedir:[1]
Metin
Transkripsiyonu
Nuş eylesün teşne olan abı lebendir bu sebil 1278
Günümüzde özgün şeklini kaybetmiş bir şekilde varlığını sürdüren çeşme; cephesi demir parmaklıklı, üstü betonla örtülü, güney cephesinde giriş kapısı, batı cephesi üzerinde ise bir pencere açıklığı olan bir yapı biçimindedir. Her iki kitabesi de yan yana olacak şekilde, yapının bir duvarının iç kısmına eklenmiştir.[2][3]
