Lenfositopeni, kanda bulunan lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin normalden daha düşük seviyede olması durumudur. Lenfositler, bağışıklık sistemimizde önemli roller oynayan hücrelerdir. Bu duruma aynı zamanda lenfopeni de denir.[1] Bunun zıttı ise, lenfositlerin aşırı derecede yüksek olduğu lenfositozdur.
Lenfositopeni, tüm kan hücrelerinin sayısının azaldığı bir durum olan pansitopeni içinde de görülebilir.
Sınıflandırma
Bazı durumlarda, lenfositopeni, hangi tür lenfositlerin azaldığına göre daha ayrıntılı sınıflandırılabilir. Eğer üç tür lenfosit de azalmışsa, terim bu şekilde kullanılır.
T lenfositopenisinde, T lenfositleri çok azdır, diğer lenfositlerin sayısı ise normaldir. Bu durum, bağışıklık sisteminin zayıflaması anlamına gelir. Genellikle HIV enfeksiyonu (sonucunda AIDS oluşur) nedeniyle ortaya çıkar, ancak nadir görülen idiyopatik CD4+ lenfositopeni (ICL) de olabilir. Bu durumda, bilinen bir bağışıklık yetmezliği olmadan CD4+ T hücre sayısı 300 hücre/μL'nin altına düşer.[2]
B lenfositopenisinde, B lenfositleri çok azdır, diğer lenfositlerin sayısı ise muhtemelen normaldir. Bu durum, bağışıklık sisteminin zayıflaması anlamına gelir ve genellikle bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar nedeniyle ortaya çıkar.[kaynak belirtilmeli]
Lenfositopeni, birçok kemoterapi türünün, özellikle sitotoksik ajanlar veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlarla tedavinin sık görülen geçici bir sonucudur. Lösemi veya ileri evre Hodgkin hastalığı gibi kemik iliğini etkileyen bazı kanser türleri de lenfositopeniye neden olabilir.[8][9]
Başka bir neden, Influenza A virüs alt tipi H1N1 (ve diğer Influenza A virüsü alt tipleri) ile enfeksiyondur ve genellikle monositlerin artışı ile ilişkilidir;[10] H1N1, İspanyol gribi, 2009 grip pandemisi ve 2016'da Brezilya'daki grip salgınından sorumluydu.[11] SARS hastalığı da lenfositopeniye neden olmuştur.[12] Ocak 2020'de Wuhan, Çin'de doğrulanmış COVID-19 vakalarında, hastaneye yatış sırasında hastaların %83,2'sinde lenfositopeni tespit edilmiştir.[13]
Büyük dozlarda radyasyon almak, örneğin nükleer kazalar veya tıbbi tüm vücut radyasyonu gibi durumlar, lenfositopeniye yol açabilir.[14]
Tanı
Lenfositopeni, tam kan sayımında lenfosit sayısının yaşa göre normal kabul edilen aralığın altında olduğunun görülmesiyle teşhis edilir (örneğin, yetişkinlerde bu sayı 0.9 x 109/L'nin altında olmalıdır).[kaynak belirtilmeli]
Prognoz
Enfeksiyonların yol açtığı lenfositopeni, enfeksiyon geçtikten sonra genellikle kendiliğinden düzelir. İdyopatik CD4+ lenfositopenisi olan hastalar, ya sürekli düşük ama stabil CD4+ hücre sayısına sahip olabilirler ya da sürekli düşen CD4+ hücre sayısına sahip olabilirler; bu son durum ölümcüldür.[kaynak belirtilmeli]
^"Lymphocytopenia". National Heart, Lung and Blood Institute. NIH. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
^Malaspina A, Moir S, Chaitt DG, Rehm CA, Kottilil S, Falloon J, Fauci AS (March 2007). "Idiopathic CD4+ T lymphocytopenia is associated with increases in immature/transitional B cells and serum levels of IL-7". Blood. 109 (5). ss. 2086-8. doi:10.1182/blood-2006-06-031385. PMC1801046 $2. PMID17053062.
^Robson PJ, Blannin AK, Walsh NP, Castell LM, Gleeson M (February 1999). "Effects of exercise intensity, duration and recovery on in vitro neutrophil function in male athletes". International Journal of Sports Medicine. 20 (2). Thieme. ss. 128-35. doi:10.1055/s-2007-971106. PMID10190775.
^Hedfors E, Holm G, Pettersson D (June 1974). "Lymphocyte subpopulations in sarcoidosis". Clinical and Experimental Immunology. 17 (2). ss. 219-26. PMC1554022 $2. PMID4549571.
^Guan, Wei-jie (28 Şubat 2020). "Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China". The New England Journal of Medicine. 382 (18). ss. 1708-1720. doi:10.1056/NEJMoa2002032. PMC7092819 $2. PMID32109013.
^Venkatesulu BP, Mallick S, Lin SH, Krishnan S (Mar 2018). "A systematic review of the influence of radiation-induced lymphopenia on survival outcomes in solid tumors". Critical Reviews in Oncology/Hematology. Cilt 123. ss. 42-51. doi:10.1016/j.critrevonc.2018.01.003. PMID29482778.