Kurtkulağı, Çukurova'da tarihi bir köy olup, şu an Ceyhan ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Bölgede Türk egemenliği tesis edildiğinden bu yana yerleşim yerinin ismi Kurtkulağı'dır. 1 Mart 1974 tarihine kadar köy iken çıkarılan bir yasayla belediye yapılmış, 6360 sayılı Kanun[4] ile de mahalleye dönüştürülmüştür. Kasaba Orta Çağ ve yakın çağın ticaret yolu olan İpekyolu üzerinde kurulmuştur. Kasabada günümüze kadar ayakta kalabilmiş olan bir cami ile bir kervansaray bulunmaktadır (bkz: Kurtkulağı Kervansarayı). Kasaba, Ceyhan ve çevresindeki en eski yerleşim birimidir. Evliya ÇelebiSeyahatnâmesi'nin[5] 3. ve 9. ciltlerinde Kurtkulağı'ndan bahsedilmektedir.[6]
Hacı Fatma Çeşmesi
Hacı Fatma Çeşmesi veya yaygın kullanımı ile Hacı Fatma Pınarı, Çukurova'da Kurtkulağı Köyü'nde Hesbek Dağı'nın kuzeydoğu eteklerinde Tülek Höyük[7] ve Hacı Mehmed Malazı istikâmetine doğru giden Cerid Yolu üzerinde bulunan tarihi bir çeşmedir. Her ne kadar inşâ tarihi bilinmese de Osmanlı dönemi yapısı olduğu göze çarpmaktadır. Bununla birlikte bölgede mevcut höyük yerleşimleri ve nekropoller bize yaşamın eskiçağa kadar gittiğini göstermesi bakımından önemlidir ki bu da çeşmenin eskiçağ döneminde de etkin olduğunu düşündürmektedir.
Çeşmenin adına aşağıdaki gibi türküler yazılmıştır:
"Hacı Fatma, çınarı var;
Acı sulu pınarı var;
İçinde bir yanarı var."
Kurtkulağı'nda Hacı Fatma Çeşmesi hariç, bir de "Çınar Çeşmesi" vardır ki o da köyün diğer girişinde bulunmaktadır.
Çeşmenin Osmanlı dönemi menzil sistemi yapısı içinde ulaklara, seyyahlara ve hac yolcularına hizmet verdiği düşünülmektedir.
Coğrafya ve ulaşım
Kasaba, Adana iline 55 km Ceyhan ilçesine ise 14 km uzaklıkta olup[3][6] Ceyhan-Yumurtalık kara yolu üzerinde 2 km kuzeydoğu yönündedir.
^ab"5393 sayılı Belediye Kanunu"(PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından(pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
^6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun