Jabağı Qazanoqo

Hacı Thamade

Jabağı Qazanoqo
Къэзэнокъуэ Жэбагъы (Qəzənoqwe Jəbağı)
Doğum1685
Zeiqo, Kabarda
Ölüm1750
Zeiqo, Kabarda
Defin yeriNalchik
Etnik kökenÇerkes
Vatandaşlık Kabarda
DinIslam
Kariyeri
Dalıİslâm felsefesi (Hanefi Sünni)
Çalıştığı kurumlarKabarda Baş Kadısı
EtkilendikleriMuhammed, Ebu Hanife, Adığe Xabze
EtkiledikleriCevdet Said, Pşımaho Kotse

Jabağı Qazanoqo (Kabardeyce: Къэзэнокъуэ Жэбагъы), Çerkes filozof, İslâm âlimi, kadı, şair, askerî stratejist, siyasetçi ve diplomat. Kuzey Kafkasya'nın bağımsızlığını savunan görüşleriyle öne çıkmıştır.[1]

Biyografi

Erken kariyeri

Kabarda'nın Zeiqo (bugünkü Zayukovo) köyünde doğdu, zekasıyla fark edildi ve eğitim görmesi teşvik edildi. Dindar bir Müslümandı ve haccı tamamlayarak haccı oldu.

Qazanoqo'nun mezar taşı

Kariyer

Siyasi kariyeri

Yükselen şöhreti nedeniyle Kabardey Başprensi I. Aslanbek'in kişisel danışmanı olarak atandı. Kabarda adalet sistemini Kur'an ve Adığe Xabze öğretilerini harmanlayarak düzenledi.[2] Çerkeslerin başka bir ülkenin tebaası olmasına karşı çıkarak tam bağımsızlığı savundu. Kırım Tatarlarının Çerkesya'yı işgal etmek istediğine inanıyordu. 1722'de Rusya ile diplomatik toplantılara katıldı.[3] 1731'de Rusya ile Tatar akınlarına karşı bir savunma anlaşması yapmayı başardı. Ancak bu ittifak, ölümünden 15 yıl sonra Rusya'nın Kabarda'ya saldırarak Rus-Çerkes Savaşı'nı başlatmasıyla sona erdi.[4]

Askerî kariyer

Kanjal Muharebesi sırasında kurduğu strateji ile Kabardey Çerkesleri zafer elde etmiştir.[5]

Ölümü

Qazanoqo 1750 yılında doğduğu köyde öldü.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Казаноко Джабаги - Большая Советская энциклопедия - Словари и Энциклопедии". www.endic.ru. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 
  2. ^ Налоев З.М. (2009). Этюды по истории культуры адыгов. 
  3. ^ Туган Хабасович Кумыков (1 Ocak 1967). История Кабардино-Балкарской АССР с древнейших времен до наших дней. Наука. 
  4. ^ Henze 1992
  5. ^ Cw (15 October 2009). "Circassian World News: Documentary: Kanzhal Battle"". Circassian World News.
  6. ^ "В селении Заюково установлены памятники на месте захоронения Жабаги Казаноко". Archived from the original on 20 July 2017. Retrieved 8 May 2017.