Ikarus 260, Macar otobüs üreticisi Ikarus'un şehiriçi taşımacılık için ürettiği otobüs modelidir. Türkiye'deki birçok şehirde kullanılmış olan 260 modeli, 21 koltuk kapasitelidir. Yıllardır Türkiye'nin şehir içi taşımacılığında hizmet vermektedir.[1]
İlk kez 1979 yılında İstanbul Belediyesi tarafından; 260 ve 280 modeller satın alınmış, 1991 yılında ise o dönemin SHP'li büyükşehir belediye başkanlarınca tercih edilerek, sayıları binlerle ifade edilen miktarlarda alım yapılmıştır. 1991 yılında İstanbul ve İzmir; 1992 yılında Ankara, İstanbul, Bursa ve Eskişehir; 1993 yılında İstanbul ve İzmir; 1994 yılında ise sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce toplu alım yapılmıştır. O dönemde iktidardaki DYP-SHP koalisyon hükûmetinin teşviki ile, gümrük işlemi yapılmadan çekilen otobüsler, trafik tescili alınamadığından; özellikle İstanbul ve Ankara'da plakasız olarak trafiğe çıkarılmıştır. Bugün dahi, o dönemde alınan araçlardan kullanılanlar plakasız olarak çalıştırılmaktadır. Bu otobüslerin ihale sürecinde yolsuzluk iddiaları dile getirilmiş, Alman yapımı Mercedes-Benz otobüsler ile aşağı yukarı aynı fiyata satın alındığı iddiaları günlerce kamuoyunu meşgul etmiştir.
Türkiye'de uzun yıllar kullanılmış 1990 model Ikarus 260.70 ve 1991-1992-1993-1994 model Ikarus 260.25 otobüsler, Rába-MAN D2156HM6UT dizel motorlu, Rába marka yürüyen aksama sahip, Rába-MVG 118 diferansiyele sahip Macaristan menşeli ve SAE-ECE-R49 emisyon özelliklidir. Ankara'daki modeller hariç, tamamı düz-6 vites Csepel-ZF S6-90U marka şanzımanla teçhiz edilmiştir.[2]
Türkiye'de serüveni
İstanbul’un sokak ve caddelerinde seferlerini sürdürürken şehrin on yıllar içindeki hızlı gelişimine tanıklık eden ve milyonlarca insanı taşıyan IKARUS marka otobüslerin İETT’ye ilk giriş yılı 1957 yılında alınan bir araç ile başlamıştı. Daha sonrasında 1979-80 yıllarında Macaristan’da üretilen Ikarus marka araçların alım ihalesine çıkılarak 305 adet Ikarus 260.25 (Solo) ve 190 Ikarus 280.25 (Körüklü) İETT filosuna katılmış, IKARUS marka otobüslerin İstanbul yollarındaki uzun soluklu hizmet öyküsü devam etmişti. 1991-1994 yılları arasında yapılan ihalelerde ise 1404 adet Ikarus daha İETT filosuna katılmıştı. İETT, söz konusu alımların ihalesine çıkarken, pazarlığı dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen yapmış, otobüsleri ise Macaristan’dan İETT şoförleri teslim almıştı.[2]
1979-80 yıllarında filoya dahil edilen Ikarus marka otobüslerin ilginç bir alım öyküsü var: Türkiye’nin döviz sıkıntısı yaşaması ve kredibilitesinin yetersiz olması sebebiyle hiçbir otobüs firması İETT’nin alım ihalesine teklif vermemişti. Macaristan ise peşin alım şartıyla ihaleye gireceğini bildirmişti. Merkez Bankası ile Macaristan Milli Bankası arasında yapılan pazarlıklar sonucunda otobüslerin alımı gerçekleştirildi. Yapılan kefalet anlaşması ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi İkarus marka otobüsleri alırken, Macaristan da karşılığında Türkiye’den pamuk, tütün, yaş meyve ve sebze almıştı. Yani teslim edilen otobüsler karşılığında Macaristan, Türkiye’den çeşitli ürünler almıştı. 1992 ve 1994 yılları arasında yapılan alımlarda ise bu anlaşma iptal edilmiş ve banka kredisiyle 1404 adet İkarus otobüs İETT’ye teslim edilmişti. 80’li yıllarda alınan otobüsler ise İstanbul’dan Macaristan’a giden şoförler ile getirilmişti. Yaklaşık 1500 km’lik yol, 20’şerli konvoylar halinde kat edilmişti.[2]
Ankara'da ise 1980'de 35’i solo 50 adedi körüklü 85 Ikarus otobüs belediye hizmetine alınmıştı.[3]
Ankara: 218 adet (195 solo, 23 körüklü-120 adet solo 1992, 75 adet solo 1993, 23 adet körüklü ise 1991 modeldir.)[5]
Bursa: Toplamda 122 tane Ikarus çalışmıştır. 10 tanesi 91 model körüklü, 47 tanesi solo ve 65 tanesi de körüklü olmak üzere 112 tane 92 model otobüs kullanılmıştır.
Eskişehir: 2004 yılında Estram'ın devreye girmesi ile ıskat edilmiştir.
İzmir: 2007 yılında filodaki tüm Ikarus 260 ve 280 modeller ıskat edilmiştir.
Kaynakça
^Az Ikarus évszázados története: Gerlei Tamás, Kukla László, dr. Lovász György: Az Ikarus évszázados története. Budapest: Maróti Könyvkereskedés és Könyvkiadó.
