Hidayet Hayır Cemiyeti

Hidayet Hayır Cemiyeti
Azerice: Hidayət xeyriyyə cəmiyyəti
Kuruluş1904 (120 yıl önce) (1904)
Kuruluş yeriAzerbaycan
Türsivil toplum kuruluşu
Yasal statühayır kurumu
Amaçinsancıl
MerkezBakü

Hidayet Hayır Cemiyeti (Azerice: Hidayət xeyriyyə cəmiyyəti), 19. yüzyıl Azerbaycan'ında dini fanatizme direnmek, soygunculara ve katillere karşı mücâdele etmek olan bir toplumdu. 1904'te kurulan cemiyetin yönetim kurulunda Hacı Zeynelabidin Tağıyev, İsa Bey Hacınski, Mirmuhammed Kerim Bakuvi, Molla Ruhulla Memmedzade, Ahmet Bey Ağaoğlu, Mustafa Bey Alibeyov ve diğerleri yer alıyordu. Toplumun üyeleri, görüş ve eylemlerinden dolayı suçlular ve dini radikaller tarafından sürekli olarak baskı görmüştür.

Tarihi

Hidayet Hayır Cemiyeti 1904'te Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Bakü'de (günümüz Azerbaycan) kurulmuştur. Cemiyetin kurucuları, Azerbaycanlı din adamlarının ve aydınların temsilcileriydi. Başlıca amaçları Bakü sakinlerini rahatsız eden soygunculara ve katillere karşı mücâdele etmek ve dini fanatizmi bastırmaktı. Dernek üyeleri, sokaklarda topluma zarar veren ve kadınlara hakaret eden kişileri tespit etmiş, haklarında cezai işlem yapılması için adları genel valiye sunulmuştur. Hidayet Hayır Cemiyeti, aralarında Hacı Zeynelabidin Tağıyev, İsa Bey Hacınski, Mirmuhammed Kerim Bakuvi, Molla Ruhulla Memmedzade, Ahmet Bey Ağaoğlu, Mustafa Bey Alibeyov ve diğerlerinin de bulunduğu on üyeden oluşuyordu. Cemiyetin tüzüğü Ahmet Bey Ağaoğlu tarafından kaleme alınmıştır.[1]

Cemiyetin yardımıyla 17 Kasım 1906'da çok sayıda soyguncu ve holigana karşı önlem alınmıştır. Bunlardan biri Novhanı'da yaşayan Meşadi Hacı oğluydu. Meşadi Hacı oğlu 16 Ocak 1912'de cemiyet mensubu Molla Ruhulla Memmedzade'ni kendi evinde öldürerek ondan intikam almıştı. 1913'te görülen cinayet davasıyla ilgili davaya cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov katılmıştır.[2][3]

Hidayet Hayır Cemiyeti, İmam Hüseyin'in acı çekmesini ve ölümünü taklit eden, kendini kırbaçlama ve benzeri ritüellerin eşlik ettiği dini fanatizme, "şahsey-vahsey" ayinine karşı çıkmıştır. Toplum, onlara yalnızca zarar verdikleri için bu ritüelleri terk etme çağrısı yapan insanlara başvurmuştur. Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov da bu konuda İrşat gazetesinde bir yazı yazmıştır. Bu öfke muamelesi, şehrin dini fanatikleri tarafından benimseniyordu. Hatta bazıları, cemiyetin üyelerinden Mirmuhammed Kerim Bakuvi ve Mustafa Bey Alibeyov'un başlarının kesilmesini talep ediyordu. Daha sonra Mirmuhammed Kerim'in evinin kapısı ateşe verilmiştir. Mustafa Bey Alibeyov zulme uğramamak için bir süre evinden dışarı çıkmamıştı.[4]

Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov,[5] Bakü petrolünü yabancı sermayenin tekelinden çıkarıp milletin menfaatine kullanmak için cemiyet bünyesinde Hidayeti-İslamiye adlı bir petrol şirketi kurmak için girişimde bulunmuştur. Bu amaçla 27 maddeden oluşan şirket tüzüğünü geliştirmiştir.[6]

Kaynakça

  1. ^ Nasiman Yagublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Baku: Elm və təhsil. s. 40. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  2. ^ Mirabbas Məmmədov (19 Kasım 2013). "Səs-küylü qətl" (Azerice). Region Plus. Archived from the original on 19 Aralık 2022. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  3. ^ "Məşhur mollanın səs-küylü qətlinin təfərrüatları" (Azerice). milli.az. 23 Kasım 2013. 25 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  4. ^ Nasiman Yagublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Baku: Elm və təhsil. s. 41. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  5. ^ Savalan Farajov (1 Şubat 2017). "İlk qadın məcmuəsinin naşiri" (Azerice). medeniyyet.az. Archived from the original on 19 Aralık 2022. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
  6. ^ Encyclopedia of the Azerbaijan Democratic Republic (PDF). I. Baku: Lider nəşriyyat. 2004. s. 365. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 

Read other articles:

Akiko Wakabayashi

Akiko WakabayashiAkiko Wakabayashi di Akiko (1961)Nama asal若林 映子Lahir13 Desember 1939 (umur 84)Ōta, Tokyo, JepangPekerjaanAktrisTahun aktif1958–1971Dikenal atasYou Only Live Twice sebagai Gadis Bond Aki Akiko Wakabayashi (若林 映子code: ja is deprecated , Wakabayashi Akiko, lahir 13 Desember 1939) adalah seorang mantan aktris asal Jepang. Karier Wakabayashi terkenal di negara-negara berbahasa Inggris karena perannya sebagai Gadis Bond Aki dalam film James Bond t...

 

Althea Coetzee

Althea Coetzee Wakil AdministratorAdministrasi Usaha KecilMasa jabatan3 Agustus 2017 – 15 April 2018PresidenDonald Trump PendahuluDouglas KramerPenggantiPetahana Informasi pribadiLahirAlthea Helen CoetzeeSuami/istriDeWayne LesliePendidikanAkademi Angkatan Laut Amerika SerikatUniversitas NasionalKarier militerDinas/cabangAngkatan Laut Amerika SerikatReserve Angkatan Laut Amerika SerikatPangkat Laksamana mudaSunting kotak info • L • B Althea Helen Allie Coetzee Leslie a...

 

Perú en la clasificación de Conmebol para la Copa Mundial de Fútbol de 1970

Artículo principal: Clasificación de Conmebol para la Copa Mundial de Fútbol de 1970 Perú4.º lugar Datos generales Asociación Federación Peruana de Fútbol Confederación Conmebol Entrenador Didí Estadísticas Mejor resultado Perú Perú 3:0 Bolivia Bolivia Lima, Perú — 17 de agosto de 1969 Peor resultado Bolivia Bolivia 2:1 Perú Perú La Paz, Bolivia — 10 de agosto de 1969 Partido Perú vs Argentina en Buenos Aires (31 de agosto de 1969). La Selección ...

Charte européenne de l'autonomie locale

Charte européenne de l'autonomie locale Pays signataires de la Charte européenne de l'autonomie locale Données clés Signature 15 octobre 1985 Lieu de signature Strasbourg, France Entrée en vigueur 1 septembre 1988 Signataires 46 (États membres du Conseil de l'Europe) Dépositaire Secrétaire général du Conseil de l'Europe Langues Anglais et Français Voir le traité sur Wikisource modifier La Charte européenne de l'autonomie locale adoptée par le Congrès des pouvoirs locaux et ré...

 

Dana Trivigno

American ice hockey player Ice hockey player Dana Trivigno Dana Trivigno playing for the Boston Pride in 2017Born (1994-01-07) January 7, 1994 (age 30)Setauket, New York, U.S.Height 5 ft 4 in (163 cm)Weight 134 lb (61 kg; 9 st 8 lb)Position ForwardShoots RightPlayed for Buffalo BeautsBoston PrideConnecticut WhaleBoston CollegeNational team  United StatesPlaying career 2012–present Medal record World Championships 2015 Sweden 2016 Canada Dana ...

 

Royal E. Ingersoll

Royal E. IngersollAdmiral Royal E. IngersollBorn(1883-06-20)20 June 1883Washington, D.C., USDied20 May 1976(1976-05-20) (aged 92)Bethesda, Maryland, US[1]Place of burialPine Lake Cemetery, La Porte, Indiana, USAllegianceUnited StatesService/branchUnited States NavyYears of service1905–1946RankAdmiralCommands held Western Sea Frontier Atlantic Fleet Battles/wars World War I World War II AwardsNavy CrossRelations Royal R. Ingersoll (father) Royal R. Ingersoll II (son) R...

Love Thy Neighbor (American TV series)

American television sitcom (2013–17) This article is about the American TV series that started in 2013. For other uses, see Love Thy Neighbor. Love Thy NeighborGenreSitcomCreated byTyler PerryWritten byTyler PerryDirected byTyler PerryStarring Patrice Lovely Palmer Williams Kendra C. Johnson Andre Hall Zulay Henao Darmirra Brunson Jonathan Chase Tony Grant Leigh-Ann Rose Theme music composerElvin D. RossCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons5No. of episodes118 ...

 

女像柱

西元前421年－西元前407年雅典厄瑞克忒翁神廟女像柱門廊 大英博物館展出的厄瑞克忒翁神廟女像柱，身形採取著對立式平衡站姿 女像柱[1]（希臘語：Καρυάτις，複數形態：Καρυάτιδες；亦稱為女人像柱、少女柱）是西洋建築藝術的一種特殊表現形式，它是以女性形象雕塑作為神廟支撐結構，用來取代圓柱[a]或是頂樑柱的功能，乘載支撐柱頂作用。女像柱�...

 

Hepialidae

Hepialidae Gold Swift (en) TaksonomiSuperkerajaanHolozoaKerajaanAnimaliaFilumArthropodaKelasInsectaOrdoLepidopteraUpaordoGlossataInfraordoExoporiaSuperfamiliHepialoideaFamiliHepialidae Stephens, 1829 Hepialidae adalah famili dari ordo Lepidoptera yang terdiri atas 496 spesies. Spesies dari famili ini kebanyakan berada di daerah Australia, selatan Afrika, dan negara Chili. Serangga dewasa berukuran 2–25 cm (termasuk sayap), dengan permukaan kepala kasar, dan tidak ada mandibula yang jelas. U...

Crainvilliers

Peta infrastruktur dan tata guna lahan di Komune Crainvilliers.  = Kawasan perkotaan  = Lahan subur  = Padang rumput  = Lahan pertanaman campuran  = Hutan  = Vegetasi perdu  = Lahan basah  = Anak sungaiCrainvilliers merupakan sebuah komune di departemen Vosges yang terletak pada sebelah timur laut Prancis. Lihat pula Komune di departemen Vosges Referensi INSEE lbsKomune di departemen Vosges Les Ableuvenettes Ahéville Aingeville Ainvelle Allarmont Ambac...

 

Walter Isaacson

Walter IsaacsonIsaacson di rapat taklimat Departemen Luar Negeri Amerika SerikatLahir20 Mei 1952 (umur 72)New Orleans, Louisiana, Amerika SerikatTempat tinggalWashington, DCPekerjaanPenulisSuami/istriCathy Wright Isaacson[1] Walter Isaacson (lahir 20 Mei 1952) adalah penulis dan biografer Amerika Serikat. Saat ini ia menjabat sebagai Presiden dan CEO Aspen Institute, organisasi pendidikan dan studi kebijakan independen yang berpusat di Washington, D.C. Ia pernah menjadi Ketua da...

 

Hindustani grammar

Grammatical features of the Hindustani lingua franca This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may be too long to read and navigate comfortably. Consider splitting content into sub-articles, condensing it, or adding subheadings. Please discuss this issue on the article's talk page. (November 2020) This article should specify the language of its non-English content, usin...

Napoleonic weaponry and warfare

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Napoleonic weaponry and warfare – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2009) (Learn how and when to remove this message) Part of a series onWarOutline History Prehistoric Ancient Post-classical castles Early modern pike and shot napoleonic Late mod...

 

Universitas Informatika dan Bisnis Indonesia

Artikel ini perlu dikembangkan agar dapat memenuhi kriteria sebagai entri Wikipedia.Bantulah untuk mengembangkan artikel ini. Jika tidak dikembangkan, artikel ini akan dihapus. Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Universitas Informatika dan Bisnis Indonesia – ber...

 

Cosmos (plant)

Genus of flowering plants in the daisy family For other uses, see Cosmos (disambiguation). Cosmos C. bipinnatus C. sulphureus Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Asterids Order: Asterales Family: Asteraceae Subfamily: Asteroideae Tribe: Coreopsideae Genus: CosmosCav.[1] Synonyms[2] Cosmea Willd. Adenolepis Less. Cosmea Willd. Cosmos sect. Eucosmos Sherff Cosmus Pers. Cosmos is a genus, with the same common n...

ウッチャンナンチャン

この項目では、お笑いコンビについて説明しています。バラエティ番組については「ウッチャンナンチャン (テレビ番組)」をご覧ください。 ウッチャンナンチャンメンバー 内村光良南原清隆別名 ウンナンUN結成年 1984年事務所 マセキ芸能社活動時期 1985年 -師匠 内海桂子・好江出身 お笑いスター誕生!!出会い 横浜放送映画専門学院旧コンビ名 おあずけブラザーズウッ�...

 

The Phantom Tollbooth (film)

1970 fantasy film The Phantom TollboothTheatrical release posterDirected by Chuck Jones Abe Levitow Dave Monahan (live action) Screenplay by Chuck Jones Sam Rosen Based onThe Phantom Tollbooth1961 novelby Norton JusterProduced byChuck JonesStarring Butch Patrick Mel Blanc Daws Butler Candy Candido Hans Conried June Foray Patti Gilbert Shepard Menken Cliff Norton Larry Thor Les Tremayne CinematographyLester ShorrEdited byJim FarisMusic byDean ElliottProductioncompanyMGM Animation/Visual ArtsDi...

 

关帝庙站

关帝庙站Guandimiao Railway Station车站站台位置河南省郑州市荥阳市豫龙镇关帝庙村运营者中国铁路郑州局集团途经线路陇海铁路站台总共1个、站台面1个股道总共5条其他信息车站等级四等站 关帝庙站是陇海铁路上的一个铁路车站，位于河南省郑州市荥阳市豫龙镇关帝庙村，建于1956年，目前为四等站，邮政编码为450121。目前客运：办理旅客乘降；不办理行李、包裹托运；货运：�...

内閣総理大臣

この項目では、日本の首相について説明しています。その他の用法については「内閣総理大臣 (曖昧さ回避)」をご覧ください。 この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: 内閣総理大臣 – ニュース · 書籍 · スカラー...

 

Quelimane

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Quelimane – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2022) (Learn how and when to remove this message) Place in Zambezia Province, MozambiqueQuelimaneQuelimaneQuelimaneCoordinates: 17°52′35″S 36°53′14″E / 17.87639°S 36.88722...