Hemşehri

Başlığın diğer anlamları için hemşehri (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Hemşehri, aynı yerde ikamet eden ya da aynı yerde doğmuş kişilerin birbirine göre durumunu ifade eden toplumsal bir ilişkidir.

Hemşehrilik, Türk mevzuatında geçmişte "aynı yerde doğmuş olma" ile tanımlanırken 2005 yılında yapılan mevzuat değişikliği ile "aynı yerde ikamet etme" ye dayalı olarak tanımlanmaktadır[1] ve vatandaşlar yerel yönetimleri denetim yetkisini Belediye Kanunu ile tanımlanan"hemşehrilik hukuku"ndan almaktadır.[2]

Türkiye'nin büyük şehirlerde kurulan ve aynı yerden o şehre göç etmiş insanların kaynaşmasına hizmet eden hemşehrilik dernekleri, hemşehrilik kavramını "aynı yerde doğmuş olma” anlayışına dayandırmaktadır.[1]

Etimoloji

Farsçada aynı memleketli anlamına gelen "hamşahrī" (همشهری) sözcüğünden Türkçeye girmiştir.[3] Farsça ve Orta Farsçadaki "şahr" (شهر) (ülke, memleket, kent) sözcüğünün,[4] Avestaca ve Eski Farsçadaki "hama" (bir, beraber, aynı) sözcüğünden evrilmesi ile Farsça ve Orta Farsçaya geçmiş olan "ham" (هم) (de, dahi (edat), bir, beraber, aynı (önek)) sözcüğünden türemiş olan "hem-" ön eki[5] ile birleştirilmesi ve "+ī" eki eklenmesi ile türetilmiştir.

Latincede "hemşehri, yurttaş" anlamlarına gelen "civis", "civit-" sözünden, "yurttaşlığa ilişkin, siyasi, medeni" anlamlarına taşıyan Fransızca "civilis" sözcüğü türemiş ve Türkçeye "sivil" sözcüğü olarak girmiştir.

Belediyecilik Kanunu'nda hemşehri kavramı

Hemşehri kavramı, Türkiye Cumhuriyeti Belediyecilik Kanunu'nun "Hemşehri Hukuku" başlılı 13. maddesinde şu şekilde tanımlanır[6]

"Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur. Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapar. Bu çalışmalarda üniversitelerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler alınır. Belediye sınırları içinde oturan, bulunan veya ilişiği olan her şahıs, belediyenin kanunlara dayanan kararlarına, emirlerine ve duyurularına uymakla ve belediye vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarını ödemekle yükümlüdür.

Hemşehrilik kavramı, 1930 tarihli 1580 sayılı Kanunu'nun 13. maddesi ile düzenlemekte ve şu şekilde tanımlanmaktaydı: “'Her Türk, nüfus kütüğüne yerli olarak yazıldığı beldenin hemşehrisidir”'' 2005 tarihli 5393 sayılı Kanun ile kapsamı genişletilmiş, "Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir." tanımı ile “aynı yerde doğmuş olma” anlamından farklı olarak, “o yörede ikamet eden” herkesi kapsayacak şekilde ele alınmaya başlamıştır.[1]

Kanunun mevcut hali hemşehrilerin şu haklara sahip olduğunu ifade eder:[2]

  • Belediyenin karar ve hizmetlerine katılma
  • Belediye faaliyetleri hakkında bilgi edinme
  • Yapılan yardımlardan yararlanma.

Kaynakça

  1. ^ a b c Şahnagil, Sinem; Güler, Tahsin (30 Aralık 2019). "KENTLİLİK BİLİNCİNİN OLUŞUMU VE KENTE ENTEGRASYON SÜRECİNDE HEMŞEHRİ DERNEKLERİNİN ETKİSİ". Journal of Management and Economics Research. 17 (4): 91-105. doi:10.11611/yead.570262. ISSN 2148-029X. 9 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022. 
  2. ^ a b "Sivil Toplumun Yerelden Kamuya Müdahale Hakkı". yereldemokrasi.net sitesi. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022. 
  3. ^ "hemşehri". Nişanyan Sözlük. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  4. ^ "şehir1". Nişanyan Sözlük. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  5. ^ "hem". Nişanyan Sözlük. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  6. ^ "Mevzuat Bilgi Sistemi". www.mevzuat.gov.tr. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 

Read other articles:

Antibakteri

Antibakteri adalah zat yang dapat mengganggu pertumbuhan atau bahkan mematikan bakteri dengan cara mengganggu metabolisme mikrob yang merugikan.[1] Mikroorganisme dapat menyebabkan bahaya karena kemampuan menginfeksi dan menimbulkan penyakit serta merusak bahan pangan. Antibakteri termasuk kedalam antimikroba yang digunakan untuk menghambat pertumbuhan bakteri.[2] Kriteria Antibakteri hanya dapat digunakan jika mempunyai sifat tosik selektif, artinya dapat membunuh bakteri yan...

 

Arunachal Pradesh

Arunachal PradeshNegara bagianDari kiri atas ke kanan: Golden Pagoda, Namsai, Tawang Monastery, Penari Tutsa, lembah Ziro, Pakke Tiger Reserve, Sela Pass Logo resmi Arunachal PradeshLambangEtimologi: Arunachal (artinya 'pegunungan yang terang benderang') dan Pradesh (artinya 'provinsi atau wilayah')Himne daerah: Arunachal Hamara(Arunachal Kita)[1]Koordinat (Itanagar): 27°04′N 93°22′E / 27.06°N 93.37°E / 27.06; 93.37Koordinat: 27°04′N 93°22′E&#...

 

Ekstrasistol

Kontraksi ventrikel prematur ditunjuk oleh panah Ekstrasistol adalah denyut jantung prematur sebelum denyut jantung kembali normal.[1] Ekstrasistol terjadi karena kerja dari fokus ektopik, yaitu sel yang berfungsi memberhentikan denyut dari seluruh bagian jantung kecuali sinoatrial node.[1] Seseorang biasanya hanya akan dapat merasakan denyut setelah ekstrasistol karena kontraksi jantung meningkat.[2] Ekstrasistol terbagi menjadi tiga jenis, antara lain ekstrasistol at...

Kemiri sunan

Kemiri sunanPhilippine tung Plat R. trisperma oleh Francisco Manuel Blanco Status konservasi Rentan (IUCN 2.3)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Plantae (tanpa takson): Angiospermae (tanpa takson): Eudikotil (tanpa takson): Rosidae Ordo: Malpighiales Famili: Euphorbiaceae Subfamili: Crotonoideae Tribus: Aleuritideae Subtribus: Aleuritinae Genus: ReutealisAiry Shaw Spesies: R. trisperma Nama binomial Reutealis trisperma(Blanco) Airy Shaw Sinonim Aleurites trisperma Blanco Kemi...

 

Flying Colors (film 1917)

Adegan dari film tersebut. Flying Colors adalah sebuah film laga Amerika Serikat bisu tahun 1917 garapan Frank Borzage untuk Triangle Film Corporation, yang menampilkan William Desmond sebagai detektif Brent Brewster.[1][2][3] Film tersebut juga menampilkan Golda Madden, Jack Livingston sebagao Kapten Drake, J. Barney Sherry sebagai Craig Lansing, dan peran kecil untuk kelak istri Desmond Mary McIvor sebagai stenografer. Referensi ^ Michael R. Pitts Famous Movie Detect...

 

Гиалуроновая кислота

Гиалуроновая кислотаHyaluronic Acid Химическое соединение ИЮПАК (2S,3S,4S,5R,6R)-6-[(2S,3R,5S,6R)-3-ацетамидо-2-[(2S,3S,4R,5R,6R)-6-[(2R,3R,5S,6R)-3-ацетамино-2,5-дигидрокси-6-(гидроксиметил)оксан-4-ил]окси-2-карбокси-4,5-дигидроксиоксан-3-ил]окси-5-гидрокси-6-(гидроксиметил)оксан-4-ил]окси-3,4,5-тригидроксиоксан-2-кар�...

لو مان (فرنسا)

لو مان (بالفرنسية: Le Mans)‏[1](بالفرنسية: arrondissement du Mans)‏[1]   خريطة الموقع تقسيم إداري البلد فرنسا  [2] العاصمة لو مان التقسيم الأعلى سارت  خصائص جغرافية إحداثيات 48°00′06″N 0°12′01″E / 48.00177°N 0.2003°E / 48.00177; 0.2003 [3]  [4] المساحة 837 كيلومتر مربع&...

 

Sentinel-5 Precursor

Earth observation satellite Sentinel-5 PrecursorSentinel-5P modelManufacturerAstrium UKOperatorESAApplicationsAtmospheric composition, air pollution, ozone layer monitoring SpecificationsSpacecraft typeSatelliteBusAstrobus-L 250 M[1]Launch mass900 kilograms (2,000 lb)Dry mass820 kilograms (1,810 lb)Dimensions1.40 m × 0.65 m × 0.75 m (4.59 ft × 2.13 ft × 2.46 ft) – height × width × length[2]Power1500 wattsBatte...

 

Office of the Accountant of Court

Not to be confused with Accountant in Bankruptcy. Office of the Accountant of CourtOifis Cunntasair na CùirteAgency overviewFormed1849TypePublic bodyJurisdictionScotlandHeadquartersHadrian House, Callendar Business Park, Callendar Road, Falkirk, FK1 1XRDAgency executiveFiona Brown, Accountant of CourtParent agencyScottish Courts and Tribunals ServiceKey documentJudicial Factors Act 1849WebsiteThe Accountant of CourtMapScotland in the UK and Europe Part of a series onScots law Administration ...

Leninets-class submarine

Soviet WW2-era submarine class Submarine L-4 Garibaldets Class overview Preceded byDekabrist class Succeeded byShchuka class Built1931–1941 In commission1931–1971 Completed25 Lost4 Preserved1 (partially) General characteristics [citation needed] Displacement Group 1+2: 1,051 tons surfaced 1,327 tons submerged Group 3+4: 1,123 tons surfaced 1,416 tons submerged Length Group 1+2: 81 m (265 ft 9 in) Group 3+4: 83.3 m (273 ft 4 in) Beam Group...

 

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

Raja-udang biru

Raja-udang Biru Alcedo coerulescensdari Muara Cikeas, Babelan, Bekasi Status konservasi Risiko Rendah  (IUCN 3.1)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Aves Ordo: Coraciiformes Famili: Alcedinidae Genus: Alcedo Spesies: A. coerulescens Nama binomial Alcedo coerulescensVieillot, 1818[2] Raja-udang biru[3] atau burung udang biru[4] (Alcedo coerulescens) adalah spesies burung dari keluarga Alcedinidae, dari genus Alcedo. Burung...

 

Black robin

Passerine species of bird native to the Chatham Islands For the Turdus thrush of Central America, see Black thrush. Black robin Conservation status Vulnerable  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Infraorder: Passerides Family: Petroicidae Genus: Petroica Species: P. traversi Binomial name Petroica traversi(Buller, 1872) Synonyms Miro traversi The black robin or Chatham Island robin (Mor...

 

Rebelión tirolesa

Rebelión tirolesa Rebelión del TirolParte de guerra de la Quinta Coalición Regreso de la milicia tirolesa en la guerra de 1809 por Franz DefreggerFecha Abril–noviembre de 1809Lugar TirolResultado Victoria FrancesaRebelión DerrotadaBeligerantes Imperio francés Partisanos TirolesesApoyados por: Imperio Austríaco Comandantes François Joseph LefebvrePrince EugèneJean-Baptiste DrouetKarl Philipp Wrede Andreas Hofer †Peter Mayr † Unidades militares 25 000 80&#...

Hawksburn railway station

Railway station in Melbourne, Australia HawksburnPTV commuter rail stationSouth-east view of the station, November 2023General informationLocationLuxton Road,South Yarra, Victoria 3141City of StonningtonAustraliaCoordinates37°50′41″S 145°00′08″E / 37.8448°S 145.0023°E / -37.8448; 145.0023Owned byVicTrackOperated byMetro TrainsLine(s)FrankstonDistance6.63 kilometres fromSouthern CrossPlatforms4 (2 side, 1 island)Tracks4ConstructionStructure typeBelow-gradeAc...

 

Jaka Blažič

Questa voce sull'argomento cestisti sloveni è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Jaka BlažičBlažič con la maglia della SloveniaNazionalità Slovenia Altezza196 cm Peso96 kg Pallacanestro RuoloGuardia Squadra Cedevita Olimpija CarrieraSquadre di club 2007-2009 Triglav Kranj2009-2011 Slovan Lubiana2011-2013 Olimpija Lubiana2013-2015 Stella Rossa2015-2017 ...

 

Frédéric Née

Questa voce sull'argomento calciatori francesi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Frédéric NéeNazionalità Francia Altezza183 cm Calcio RuoloAllenatore (ex attaccante) Termine carriera2007 CarrieraSquadre di club1 1996-1998 Caen56 (21)1998-2001 Bastia90 (38)2001-2003 Olympique Lione26 (3)2003-2007 Bastia92 (10) Nazionale 2001 Francia1 (0) Carriera da allenatore ...

This Sucks.

2021 single by Virginia to Vegas and MacKenzie Porter This Sucks.Single by Virginia to Vegas and MacKenzie Porterfrom the EP Remember That Time We ReleasedSeptember 17, 2021 (2021-09-17)Recorded2020GenrePopLength3:14LabelWaxCasablancaRepublicSongwriter(s) Derik John Baker Elizabeth Lowell Boland MacKenzie Porter Nathan Ferraro Mike Wise Producer(s)Mike WiseDerik John BakerVirginia to Vegas singles chronology Malibu (2021) This Sucks. (2021) No Excuses (2022) MacKenzie Porter si...

 

3-Länder-Tour

Questa voce sull'argomento competizioni ciclistiche è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. 3-Länder-TourSport Ciclismo su strada TipoGara individuale CategoriaUomini Elite + Under-23Classe 2.1 FederazioneUnione Ciclistica Internazionale Paese Germania OrganizzatoreUnione Ciclistica Internazionale CadenzaAnnuale Aperturasettembre PartecipantiVariabile FormulaCorsa a tappe StoriaFondazione...