Heinz İkilemi birçok ahlak sınıflarında sıklıkla kullanılır. En çok bilinen ikilemlerden birisidir. Lawrence Kohlberg'in ahlak gelişim aşamalarında kullanılmıştır ve aşağıdaki gibidir:
Bir kadın kanserin bir çeşidi yüzünden ölüm döşeğindedir. Doktorların onu kurtarabilecek tek bir ilacın olduğunu düşünmektedirler.
Bu, aynı kasabada bir eczacı tarafından bulunan özel bir ilaçtır. İlacın yapımı çok pahalıdır. Ancak eczacı ilacı maliyetinin 10 katına satmaktadır.
İlaç için gerekli olan radyuma 200 dolar verip, ilacın küçük bir dozajı için 2,000 dolar istemektedir. Hasta kadının kocası, Heinz, tanıdığı herkesten borç almak için gider
ama sadece 1,000 doları toparlayabilir. Heinz eczaneden karısı için lazım olan ilacı çalmalı mıdır çalmamalı mıdır? Neden?
Teoriksel bakış açısından, katılımcının Heinz'ın ne yapması gerektiği hakkında ne düşündüğü önemli değildir. Kohlberg'in teorisine göre katılımcının gerekçesi önemlidir. Aşağıda 6 aşamaya ait mümkün tartışmalar verilmiştir:
- Aşama 1 (Sadakat): Heinz ilacı çalmamalıdır çünkü çalmasının getireceği cezalarla birlikte hapishaneye girecektir ve bu onun kötü biri olduğu düşüncesini ortaya çıkarır.
- Ya da: Heinz ilacı çalmalıdır çünkü ilaç sadece 200 dolar değerinde ve eczacının istediği kadar pahalı değildir.
- Aşama 2 (Kendi Çıkarları): Hapishaneye girmek zorunda olsa bile Heinz ilacı çalmalıdır çünkü karısını kurtardığı zaman Heinz daha mutlu olacaktır.
- Ya da: Heinz ilacı çalmamalıdır çünkü hapishane kötü bir yerdir ve eşinin ölümünü bir hapishane hücresinde çürümeye tercih etmektedir.
- Aşama 3 (Uygunluk): Heinz ilacı çalmalıdır çünkü karısı ondan bunu beklemektedir; Heinz iyi bir koca olmak ister.
- Ya da: Heinz; yasayı ihlal etmeden elinden geleni yapmaya çalıştı, onu suçlayamazsın çalmak kötü ve suçlu olmadığı için ilaç çalması gerekir.
- Aşama 4 (Kanun ve Düzen): Heinz ilacı çalmamalıdır çünkü kanun çalmayı yasaklamıştır ve bu yasadışıdır.
- Ya da: Heinz ilacı karısı için çalmalıdır ve hüküm giydiği suça boyun eğmek zorundadır ve aynı zamanda eczacıya olan borcunu da ödeyecektir. Suçlular yasaya saygı göstermeden dolaşamazlar; davranışların sonuçları vardır.
- Aşama 5 (İnsan Hakları): Heinz ilacı çalmalıdır çünkü herkes yasağa bağlı kalmaksızın bir hayat seçmekte özgürdür.
- Ya da: Heinz ilacı çalmamalıdır çünkü eczacının adil tazminat hakkı vardır. Karısı hasta olsa bile yaptıkları haklı çıkarılamaz.
- Aşama 6 (Evrensel İnsan Ahlakı): Heinz ilacı çalmalıdır çünkü bir insanın hayatını kurtarmak bir başkasının mülk haklarından daha önemlidir.
- Ya da: Heinz ilacı çalmamalıdır çünkü o ilaca başkalarının da onlar kadar ihtiyacı vardır ve onların da hayatı önemlidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
