Golden Gate Tiyatrosu 1927 yılında Kaliforniya'nın Doğu Los Angeles(en) kentinde yapılmış İspanyol Barok tarzı bir tiyatro binasıdır. 1982 yılında Ulusal Tarihi Yerler Listesi'ne giren bina, 1986'da kapatılmış ve çevresindeki geçici yapının 1987 Whittier Narrows Depremi'nde (en) zarar görmesinin ardından 1992'de yıkılmıştır. Binadan geriye kalan bölüm 20 yıldan uzun bir süre boyunca olduğu gibi bırakılmıştır.
Tiyatro binası
Yaklaşık 1500 kişilik oturma kapasitesine sahip olan tiyatro, Los Angeles'ın doğu yakasının en büyük kesişim noktalarının birinde, Whittier ve Atlantik bulvarlarının ortasında yer alır. Bina, "Doğu yakasının babası" olarak anılan Peter Snyder tarafından yapılmıştır.[1] Tiyatronun tasarımı Wilshire Bulvarı'ndaki El Rey Tiyatrosu ve Ponoma'daki Ponoma Fox Tiyatrosu'nun mimarları William ve Clifford A. Balch'a aittir.[2] Bina, gösterişli Barok tarzını yansıtmakta; binanın girişi, Salamanca Üniversitesi'nin bahçesinden esinlenmektedir.[3] Los Angeles Times, binanın yapımına başlanacağı haberinin hemen ardından şu yorumu yapmıştır:
"Golden Gate Meydanı'ndaki Whittier Bulvarı bu hafta bir tiyatro yapımına tanıklık edecek. 1500 sandalyeye sahip olacağı düşünülen tiyatroda onüç mağazanın da bulunacağı açıklandı. Tiyatro gösterileri için tasarlanan binanın daha sonra film gösterimleri için de kullanılacağı düşünülüyor."[4]
Tiyatro başlangıçta L biçimindeki Vega binasında konuşlandırılmıştır.[2] Vega binası, dört basamaklı sekizgen çatısıyla ünlüdür.[5]
Los Angeles County resmi kayıtları, binayı şöyle tanımlamaktadır: "Bina, zaman ve yerin hakkını veriyor. Yapısal özelliklerinin büyük bölümü olduğu gibi korunan yapı tam anlamıyla bir mimari tutarlılık ve özgün tasarım mucizesi."[5]
Kapanışı ve depremde gördüğü zarar
Tiyatro 1986 yılında oyun sahnelemeyi durdurmuş ve Vega binası Whittier Narrows Depremi'nde zarar görmüştür.[2] Bu bina, yetkililer tarafından aşırı hasarlı bulunduğu 1992 yılında yıkılmıştır.[3] Tiyatro binasından geriye kalanlar açık bir alanda yüzüstü bırakılmıştır.[6]
Binayı kurtarma çabaları
Bina uzun yıllar boyunca boş kalmış ve yıkılması tartışmaya konu olmuştur. Whittier depreminin Vega binasını zarara uğratması tiyatro binasının yıkılmasına ilişkin tartışmaları alevlendirmiştir. Resmi yetkililerce tehlikeli olarak nitelenen binada bulunan mağazalar boşaltılmıştır.[5]
Yıkım, o günkü ilçe denetçisi Ed Edelman'ın yürütmeyi durdurma kararından önce başlamıştı.[5] Edelman, o günkü Los Angeles City konsey üyesi Gloria Molina, şerifin temsilcileri ve 50'den fazla sivil toplum üyesi, yıkım alanına ulaştığında binanın duvarları sökülmeye başlanmıştı. Edelman, Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'nde yaptığı konuşmada yıkımın yasalara aykırı olduğunu savunmuş ve "yıkım sürecinin dondurulması için elinden geleni yapacağına" söz vermiştir.[5]
Vega binası 1992'de tümüyle yıkılmış ve tiyatro binasını 20 yıldan uzun süredir elinde bulunduran aile, yapıtın Ulusal Tarihi Yerler Listesi'nden çıkarılmasını istemiştir.[3] Doğu Los Angeles Anneleri ve Los Angeles Doğayı Koruma Derneği yıkım planlarına karşı çıkmıştır. Doğayı Koruma Derneği, tiyatro binasının Los Angeles'ta ayakta kalan birkaç Barok tarzı binadan biri olduğunu belirtmiştir.[3] Los Angeles Denetçiler Kurulu Ağustos 1994'te aldığı bir kararla binayı "tarihi özkaynak" olarak tanımlamıştır.[3] Kaliforniya Tarihi Özkaynaklar Kurulu da binanın Ulusal Tarihi Yerler Listesi'nden çıkarılması isteğini geri çevirmiştir.[7]
Bina 2003 yılında M&A Gabaee'ye satılmış ve yapının bundan böyle Walgreens madde satıcısı olarak işlem göreceği söylentileri yayılmıştır. Şirket temsilcilerinden biri Los Angeles Times'a şöyle konuşmuştur: "Görüşmeler hala sürdüğünden kesin bir şey söyleyemeyeceğim ancak biz, bu muhteşem binayı korumak istiyoruz. Ne var ki, bizim işimize de yarayan bir çözüme ulaşmak ve binayı gençleştirmek şu anki temel amacımız."[2] Binanın korunması gerektiğini öteden beri savunanlar yeni planların binanın yalnızca dış cephesini olduğu gibi bırakacağını, iç bölümünün ise bozulacağını düşünmekteydiler. Tiyatronun giriş bölümü yerine bir alçak tavan konulacağına ilişkin kaygılar da artmaktaydı.[2] Los Angeles Gösteri Sanatları Merkezi'nin kurucusu, tiyatronun bir gösteri sanatları alanına dönüştürülmesini önermiştir: "Bu muhteşem tiyatroyu bir görsel sanatlar alanına dönüştürmek istiyor ve bina sahibinden bu yönde bir açılım bekliyoruz."[2]
Tiyatronun dönüştürme süreci 2008 itibarıyla sürmektedir. Doğayı Koruma Derneği, binanın iç bölümünde yer alan perde önü, lobi, keğçe biçimli kürsü ve asma kat gibi parçaların korunması ve uzun süre boyunca kullanılmayan bu yapının yeniden etkinleştirilmesi yolunda çalışmaktadır.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
