Girişim sermayesi veya risk sermayesi (İngilizce venture capital kökenli yaygın kısaltmasıyla VC); bu amaçla kurulan şirketler veya fonlar tarafından yüksek büyüme potansiyeline sahip olduğu düşünülen veya çalışan sayısı, yıllık gelir, faaliyet ölçeği gibi ölçütlerle yüksek büyüme sergileyen, yeni kurulan, erken aşamadaki ve gelişmekte olan şirketlere sağlanan bir özel sermaye finansmanı biçimidir. Girişim sermayesi şirketleri veya fonları, bu erken aşamadaki şirketlere özsermaye veya mülkiyet hissesi karşılığında yatırım yapar. Sermayedarlar, başarılı olmaları beklentisiyle riskli girişim şirketlerini finanse etme riskini üstlenir.^[1] Bu şirketler yüksek belirsizlikle karşı karşıya olduğundan,^[2] girişim sermayesi yatırımlarının başarısızlık oranları yüksektir. Girişim şirketleri, yenilikçi bir teknolojiye veya iş modeline dayanır ve genellikle bilgi teknolojisi, temiz teknoloji veya biyoteknoloji gibi yüksek teknoloji alanlarındadır.

• Mark Coggins'in Vulture Capital (2002) adlı romanı, yatırım yaptığı bir biyoteknoloji firmasındaki baş bilim insanının ortadan kaybolmasını araştıran bir risk sermayedarı kahramanı konu alır. Kitabın yazarı Coggins ayrıca bu sektörde çalıştı ve bir dot-com girişiminin kurucu ortağıydı.^[3]
• Matt Richtel, New York Times'ta teknoloji haberlerini yapan muhabir olarak edindiği deneyimden yararlanarak, ana karakterin Silikon Vadisi girişim sermayedarı olan ve ölen kız arkadaşının eylemlerinin, olay örgüsünde önemli bir rol oynadığı Hooked (2007) romanını üretti.^[4]

• Dilbert çizgi romanında sıkça "Vijay, Dünyanın En Çaresiz Girişim Sermayedarı" adlı bir karakter görünür ve çok küçük de olsa bir potansiyeli olan herkese çantalar dolusu para verir.
• Robert von Goeben ve Kathryn Siegler, 1997 ile 2000 yılları arasında The VC adında, genellikle girişim sermayedarları ve girişimciler arasındaki esprili iletişimi gösteren, sektörün parodisini yapan bir çizgi roman ürettiler.^[5] Von Goeben, bu eseri yazmaya başladığında Redleaf Venture Management'ın ortağıydı.^[6]

• Wedding Crashers (2005) filminde Jeremy Gray (Vince Vaughn) ve John Beckwith (Owen Wilson), hiç tanımadıkları kişilerin düğünlerinde ortaya çıkan bekarlardır ve filmin büyük bir kısmında, New Hampshire'lı risk sermayedarları gibi davranırlar.
• Something Ventured (2011) adlı belgesel, Amerikan teknoloji girişim sermayedarlarının yakın tarihini anlatmaktadır.

• Dragons' Den adlı televizyon dizisinde çeşitli girişim şirketleri, iş planlarını girişim sermayedarlarından oluşan bir gruba sunmaktadır.
• ABC'nin reality programı Shark Tank'ta girişim sermayedarları ("Köpekbalıkları"), girişimcilerin konuşmalarını dinler ve hangisine yatırım yapacaklarını seçer.
• Kısa ömürlü Bravo Reality TV'nin programı Start-Ups: Silikon Vadisi'ne Silikon Vadisi'ndeki girişim sermayedarları katıldı.
• Durum komedisi Silikon Vadisi, yeni kurulan şirketlerin ve girişim sermayesi kültürünün parodisini sunmaktadır.
• AMC Draması Halt ve Catch Fire, 1980'lerdeki bilgisayar devrimi ve 1990'ların başlarındaki World Wide Web yükselişi sırasında, yeni kurulan şirketler için girişim sermayesi şirketlerinin kullanımını konu alır.