Başlığın diğer anlamları için
Enverî sayfasına bakınız.
Enverî, asıl adı Nureddin, 16. yüzyıl ümmî şairidir.[1]
Hayatı
Doğum tarihi ve yeri hakkında kesin bilgiler olmasa da, bazı kaynaklar İstanbullu olduğunu göstermektedir. Divan Edebiyatı ümmî şairidir. Kasideleriyle tanınan şair.
Kendisi okuma yazma bilmemektedir. Yalnız çok fazla beceresi bulunmakla beraber, en iyi bilinen özelliği mürekkep yaparak satmasıdır. Ayrıca bir kaynağa göre de Bit Pazarında nakış işlemeleri satmıştır.
Kendisi patlayıcı maddelere karşı çok ilgilidir. Ayrıca ateşle değişik gösteriler yapmıştır.
Başıbuyruk yaşadığı sanılan Enveri, Sultan Süleyman için saray gösterileri yapmıştır.
1542 ya da 1543 yılında vefat ettiğini sanılmaktadır. Mezarınınsa nerede olduğu bilinmemektedir.
Sanatı
Şair, hiç okuma ve yazma bilmemektedir. Buna rağmen şiirlerinde çok akıcı bir uslub kullanmıştır. Kendisi alaylı ve şakacı bir şair, divan şairi olmak için Arapça-Farsça tahsilinin gerekmediğinin kanıtıdır. Ayrıca kaynaklara göre iyi bir sanatkardır.
Şiirlerinde ahiret kaygısı görülmemektedir. Şiirlerinde daha çok beşeri aşkı dile getirmiştir. Gününü gün etme düşüncesi vardır. Divan şiirinin ince ayrıntılarını ve okuma-yazmayı bilmese de, usta şairlerin sanat oyunları yazım şekillerini Enveri'de de görürüz.
Coşkucu ve akıcı şiirler bırakmıştır.
Şairin çok ilgi çekici benzetmeleri vardır. Bir örneği:
- Vasf-ı hadden derc iderken şol kadar fikr eyledüm
- Hamenün ayağına ey hâce indi karasu
- Dem-be dem der-bend-i meclisde haramiler gibi
- Karban-ı aklumı almağa kasd eyler kadeh
- Nâgehân geldi rakîb-i dîv bezme ey perî
- Câm-ı mey ağzında çıkdı korkudan tebhâleler
- Bilmezüz geldi ne söyler sürâhî gûşına
- Apzına anun kulak dutup turur dinler kadeh
| “
|
XV. yüzyılın ortalarında yaşadığı anlaşılan Enveri Fatih Sultan Mehmed adına önce bugün ortada olmayan Teferrücname'sini yazmıştır. Daha sonra veziriazam Mahmud Paşa'ya sunmak üzere Düsturnamesini yazmıştır. Müellifin Düsturnamesi 3730 beyitten oluşan mesnevi tarzında yazılmış bir tarih eseridir. Yetmiş yıl kadar önce eser hakkında hiçbir bilgiye sahip değilken Mükrimin Halil Yınanç tarafından Paris nüshasını bulup neşrederek ilim dünyasına kazandırılmıştır. Daha sonra yayınlanan Medhal eserinde ise Paris nüshasının tanıtımını takiben Enveri'nin katıldığı seferlerle ilgili beyitleri vermiş ve eserde anlatılan konular ve bunların kaynakları üzerinde durmuştur. Bu eserde Selçuklulara Osmanlılara ve Aydınoğullarına dair önemli bilgilerde bulunmaktadır.
|
„
|
—Cqoute
|
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Fatih Devri Kaynaklarından Düsturname-i Enveri, (haz. Necdet Öztürk), İstanbul 2003.