Diş fırçalama, diş macunu ile donatılmış bir diş fırçası ile dişleri fırçalama eylemidir. Diş fırçalama ile birlikte diş arası temizliği de (diş ipi veya diş arası fırçası ile) faydalı olabilir ve bu iki faaliyet birlikte ağız hijyeninin ana unsurlarından biri olan diş temizliğinin birincil yoludur.[1] Diş fırçalama için önerilen süre iki dakikadır.[2]
Diş fırçalama ve diş fırçası MS 500 yıllarında Çin'de ortaya çıkmıştır.[3] Diş fırçasının günümüzde kullanılan yapısı ile, ilk defa 1857 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde patenti alınmıştır.[4]
Ağız ve diş sağlığının bozulması kalp, böbrek ve romatizma gibi rahatsızlıkların önemli nedenlerindendir.[kaynak belirtilmeli] Bakımlı bir ağız, dişlerin düzenli şekilde fırçalanması ile kazanılır. Bebeklik çağında başlayan diş bakımı, doğru ve düzenli fırçalama, diş çürümeleri ve diş eti hastalıkları oluşum riskini çok azaltır.
Diş fırçaları günümüzde çok gelişmiştir. Dil temizleyici olanlar da bulunmaktadır. Ayrıca ışıklı, lazerli olanlar da vardır. En az 2-3 dakika sürecek şekilde günde en az 2 kere diş fırçalamak diş temizliği için yeterlidir.
Dişleri fırçalamanın amacı; diş etlerine ve diş minelerine zarar vermeden dişlerin üzerindeki ve aralarındaki yemek artıklarını ve bakteri plaklarını etkin ve doğru bir şekilde temizlemektir. Ağzın içindeki fırçalanması gereken yüzeyler şu şekilde sıralanır:
Üst çene dişlerinin dış yüzeyleri
Üst çene dişlerinin iç yüzeyleri
Üst çene yüzeylerinin çiğneme yüzeyleri
Alt çene dişlerinin çiğneme yüzeyleri
Alt çene dişlerinin dış yüzeyleri
Alt çene dişlerinin iç yüzeyleri
Dilimizin üst yüzeyi
Diş temizliği için ilk çağlarda hayvan kemiği, kuş tüyü, kıl, dokuma parçaları, ağaç dalları ve kök lifleri kullanılırdı. MS 500'lü yıllarda ilk kez Çin'de hayvan kıllarından yapılmış diş fırçası icat edildi.
Dilin üzerinin fırçalanması ya da dile özel aparatlarla temizlenmesi unutulmamalıdır. Diş fırçasının kılları orta-sert, yumuşak gibi farklı sertliktedir. Orta sert fırça kılı, plak kaldırmada etkin olup dişin minesi de zarar vermez. Sert fırçalama erişkin dönemde minenin aşınmasına neden olabilir. Bunun sonucunda dişte hassasiyet görülebilir. Çocuklarda diş fırçalama işlemi ise slikon uçlu parmak fırçalar yardımıyla yapılabilir. Bu parmak fırçalar erişkin fırçalarına göre daha hassas olduğu için çocuğunuzun dişlerine zarar vermemekte ve dişlerin arasında kalan yemek artıklarını temizlemekte oldukça etkilidir.
Kaynakça
^Worthington HV, MacDonald L, Poklepovic Pericic T, Sambunjak D, Johnson TM, Imai P, Clarkson JE (April 2019). "Home use of interdental cleaning devices, in addition to toothbrushing, for preventing and controlling periodontal diseases and dental caries". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (4). ss. CD012018. doi:10.1002/14651858.cd012018.pub2. PMC6953268 $2. PMID30968949.
^"Toothbrushes". www.ada.org (İngilizce). 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
^Li, R., 2000. Buddhist Monastic Traditions of Southern Asia: A Record of the Inner Law Sent Home from the South Seas (p. 198). Numata Center for Buddhist Translation and Research.