Beyin fırtınası

Bir grup insanın Post-it kağıda fikirlerini yazmasıyla oluşturdukları beyin fırtınası

Beyin fırtınası veya fikir fırtınası, yaratıcı düşünceyi destekleyen, takım çalışanlarını motive ederek kısa sürede çok fazla fikrin üretilmesine ve süreçlerin neden başarısız olduğuna dair çıkarımlar yapılabilmesine olanak sağlayan bir sürekli kalite geliştirme aracı.[1] Bu kavram bir reklamcı olan Alex Osborn tarafından geliştirilmiştir.

Beyin fırtınası, tek başına veya bir grupla yapılabilir. Fikirlerin, akla gelir gelmez açığa çıkması istenir. Fikirler başta yargılanmaz ve eleştirilmez, hiçbir fikir saçma olarak değerlendirilmez, böylece kişinin tüm fikirlerini çekinmeden, aklına geldiği gibi sunması sağlanmaya çalışılır. Yargılama yapılmadığı için fikirlerin birbirini besleyeceği ve evrileceği varsayılır.

Bir konuya çözüm getirmek, karar vermek, hayal yoluyla düşünce ve fikir üretmek için kullanılan üretimci bir tekniktir.

Kullanım alanları

  • Yeni ürün geliÅŸtirilmesi: Yeni ürünlerin yaratılması veya varolanların geliÅŸtirilmesi için.
  • Reklamcılık: Ãœrün kampanyası geliÅŸtirmek için.
  • Problem çözmek: Temel nedenler, alternatif çözümler, etki analizi.
  • Ãœretim yönetimi: Ä°ÅŸin ve üretim aÅŸamalarının geliÅŸtirilmesi.
  • Proje yönetimi: Müşteri isteklerinin belirlenmesi, risklerin saptanması, kaynakların, görevlerin, yapılabilir olanların, sorumlulukların ve sorunların belirlenmesi.
  • Takım oluÅŸturma: Katılımcıları düşünmeye teÅŸvik ederek fikirlerin paylaşılması ve tartışılması.

Yöntem

Bir beyin fırtınası toplantısının yöntemi konusunda değişik yollar izlenebilir, aşağıda genel hatları ile izlenecek yöntem özetlenmiştir.

  • Orta büyüklükte bir toplantı odası bu amaç için kullanılabilir. Odada herkesin oturmasına yetecek kadar sandalye bulunmalıdır. Odada dikkati dağıtacak, telefon, saat gibi ÅŸeyler olmamalıdır, cep telefonların ve alarmlarının kapatılması gereklidir. Odada tahta, projektör cihazı, tepegöz gibi görsel desteklerin bulunması gereklidir. Çay, kahve ve yiyecek toplantı sırasında tüketilebilir.
  • Konuyla ilgili kiÅŸiler toplantıya katılması için davet edilir, bu kiÅŸilerin konunun uzmanı olmaları gerekli deÄŸildir. Toplantıdan önce kiÅŸiler toplantı konusu hakkında bilgilendirilmelidir.
  • Tartışılacak konu baÅŸlığı, genellikle soru olacak ÅŸekilde herkesin görebileceÄŸi ÅŸekilde, bir panoya (veya benzeri) yazılmalıdır.
  • Herkesin fikrini bir kağıda veya post-it kâğıtlarına yazması saÄŸlanır veya bir kiÅŸi bütün fikirleri tahtaya yazar. Bu yazılanların toplantıya katılanların görebileceÄŸi bir ÅŸekilde düzenlenmesi yapılır.
  • Bir kiÅŸi toplantı'yı yönlendirmek için seçilir, bu kiÅŸi herkesin fikrini belirtmesini, saçma veya komik gözükse de tüm fikirlerin açığa çıkmasını saÄŸlamalıdır. Toplantı yönlendiricisi, toplantının odağını kaybetmemesi için uÄŸraÅŸ vermelidir.
  • Belli bir süre sonunda fikir üretme sürecine son verilir.
  • Fikirler, konularına ve ana sorun ile iliÅŸkilerine göre sınıflandırılmalıdır. Bu iÅŸlemi toplantı yönlendiricisi yapar. Fikirlerin tartışılması bu aÅŸamada yapılır, ek fikirler üretilmesi mümkündür.
  • Ana konu ve ilgili sorunları ile ilgili fikirler aÅŸamalı olarak tartışılır.
  • Liste tekrar gözden geçirilmeli ve herkesin listeyi anlaması saÄŸlanmalıdır. Bu sırada yinelenen veya saçma fikirler listeden çıkarılmalıdır.

Kaynakça

  1. ^ Öztürk, A., (2009), Kalite yönetimi ve planlaması, Ekin Yayınevi, Bursa, ISBN 978-9944-141-79-6, s.370.