Betül Kaçar, Türk astrobiyolog ve profesör.
Yeryüzünde kalıntı bırakan mikro-boyuttaki canlıların biyolojik yapısını anlamak için çalışmalar yapan Kaçar; laboratuvarda canlandırdığı geçmişe dair biyolojik yaşamı, güneş sistemi ve dışındaki gezegenlerden elde edilen veriler ile karşılaştırarak evrendeki yaşamın izlerini arayan bir bilim insanıdır.[1] 2021 yılından bu yana çalışmalarını Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde sürdürmektedir.[2] Geçmişteki elementlerin, dünya gezegenindeki yaşam üzerine yarattığı etkileşimi inceleyen bir NASA Merkezi'nin de yöneticisidir.[3]
Yaşamı
İstanbul'da dünyaya geldi. Giresunlu bir ailenin çocuğu olan Betül Kaçar'ın çocukluğu Giresun'un Bulancak ilçesinde geçti.[4]
Çavuşoğlu Koleji'nden mezun olduktan sonra yüksek öğrenimini 2004 yılında Marmara Üniversitesi Kimya Bölümünde tamamladı. 2003'te, Marmara Üniversitesi'nde öğrenciliği sırasında Amerikan Howard Hughes Tıp Enstitüsü (HHMI)'ne başvurduğu proje ile lisans öğrencileri yaz araştırma bursu alarak ABD'deki araştırmalarına başladı[4]
Üniversiteden mezun olunca Atlanta'daki Emory Üniversitesi'nde doktora programına başladı. Parkinson ve alzheimera neden olan proteinler üzerine hem Emory Üniversitesi Kimya Bölümü hem de Emory Tıp Fakültesi'nde çalışmalar yaptı.
Doktora çalışmaları sırasında evrim ve astrobiyoloji konularına ilgi duydu; 2010 yılında doktorasını tamamladıktan sonra çalışmalarını Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)'ya başvurarak doktora sonrası çalışmalarını NASA'da sürdürdü. Çalışmaları NASA Genç Araştırmacı ödülü, NASA Astrobiyoloji Enstitüsü ödülü ve NASA Egzobiyoloji Araştırmacı ödülüne değer görüldü.[1][5] Bu ödüller sayesinde ABD'de ve Avrupa'da birçok laboratuvarı ziyaret etme ve araştırma yapma fırsatı buldu.[6] 2011 yılında NASA Astrobiyoloji Enstitüsü'nün desteğiyle kurulan SAGANet adlı astrobiyoloji eğitim platformunun kurucuları arasında yer aldı.
2014 ve 2017 yılları arasında Harvard Üniversitesi'nde Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü'nde Araştırma Görevlisi olarak bağımsız bir araştırma grubuna liderlik etti. 2018 -2021 arasında Arizona Üniversitesi'nde Astronomi ve Moleküler Biyoloji bölümünde öğretim üyesi olarak görev yaptı.[7] Kaçar, 2016 yılından itibaren ABD'deki göreviyle eş zamanlı olarak Japonya hükûmeti tarafından kurulan Yer-Yaşam Enstitüsü (ELSI) adlı uluslararası enstitüde de öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2021 yılında Wisconsin-Madison Üniversitesi Bakteriyoloji bölümünde çalışmaya başladı.[2]
"Yaşamın kökenlerine ve evrimine ışık tutmak için genom mühendisliği, protein biyokimyası ve paleobiyoloji gibi filogenetik yeniden yapılandırmanın tüm araçlarını birleştiren bir laboratuvara öncülük etmesi" nedeniyle, 2021 yılında Uluslararası Yaşamın Kökeni Araştırmaları Derneği (ISSOL) gelecek vadeden genç bilim insanlarına verilen Stanley Miller Erken Kariyer Ödülü'ne değer görüldü.[8][9] Kaçar, antik genler konusunda yaptığı bilimsel çalışmaları dolayısıyla, Genom Yazarları Birliği ve Rosalind Franklin Derneği'nin verdiği “2022 Rosalind Franklin Madalyası” ödülünde ikinciliğe layık görüldü.[10]
Betül Kaçar, Aralık 2022 tarihinde Lex Fridman Show'a konuk olduğu programda 'yaşamın kökenleri', 'antik dna' ve 'uzayda olası yasam formlarinin biçimleri' üzerine konuştu.[11]
Kaynakça
Dış bağlantılar