Bereket köyünün eski adı Klarceti'dir. Klarceti (კლარჯეთი) Gürcüce bir yer adı olup Osmanlı cebe defterinde Kılarced (كیلارجد) ve Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca bir kaynakta Gilarcit ve Kılarçet (قیلارچت) olarak geçer.[4][5] Tarihsel Klarceti bölgesinin adı bu köydeki kaleden gelir.
Klarceti köyü, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Tikmaneti (თიკმანეთი), Barvereti (ბარვერეთი), Talaheti (ტალახეთი), Barabareti (ბარბარეთი), Çaçati (ჭაჭათი), Naplati (ნაფლატი) gibi günümüze de ulaşmış olan Gürcüce yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[6]
Klarceti köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre, Ardanuç livasına bağlı Ardanuç nahiyesinin 58 köyünden biriydi. Nüfus açısından nahiyenin en büyük köyüydü ve nüfusu, tamamı Hristiyan olan 89 haneden oluşuyordu. Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergidi vermekle yükümlü hane reisleri Andri, Minasa, Maharebel, Gabriel, Gogiça, İordane, Davit, Kvirike, Alkazar, Teodor, Sultan, İason, Badri, Zakar, Cemşid gibi Gürcü adlar taşıyordu. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre ise, Klarceti köyünün nüfusu 37 haneye düşmüştü ve sadece 2 hane Hristiyan olarak kalmıştı.[7][8]
Klarceti köyü, Osmanlı idaresinin vergi ve askere alama amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında "Gilarcit" adıyla Çıldır Eyaleti'ne bağlı Ardanuç sancağının köylerinden biriydi. Köyde 71 hanede 145 erkek tespit edilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyünün nüfusunun yaklaşık 290 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[9]
Klarceti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Klarcet(Кларджетъ) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlıydı. Bu kazada yer alan Sahre nahiyesinin dört köyünden biriydi ve bu nahiyenin idari merkeziydi. 1886 tarihli nüfus tespitinde, 221'i erkek ve 202'si kadın olmak üzere, Klarceti köyünde 84 hanede 423 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmişti.[10]
Klarceti köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde "Kılarcet" adıyla Ardanuç nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 41 hanede 155 kişi yaşıyor ve nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu.[12] Klarceti veya Kılarcet Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Bereket olarak değiştirildi.[13] Bereket köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 498 kişiden oluşuyordu.[14] 1965 genel nüfus sayımında Bereket köyünün nüfusu 713 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 303 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
Klarceti köyünde bulunan en önemli tarihsel yapı, Klarceti Kalesi'dir. Klarceti bölgesi adını bu kaleden almıştır. Köydeki diğer tarihsel yapılar, günümüze sağlam ulaşmamış olan iki kilisedir. Bunlardan biri, kalenin güneybatısında bulunuyordu. Bu kiliseden 1904 yılında Niko Mari de söz etmiştir. Tek nefli bir köy kilisesi olan yapıdan geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Tikmaneti mahallesinde, Tikmanet Camii'nin olduğu yerde ikinci bir kilise olduğu bilinmektedir. Bu kiliseden kalma ve üzerinde Gürcüce yazı bulunan kesme taşlar caminin güney duvarının inşasında kullanılmıştır.[16][17]
Coğrafya
Bereket köyü, Artvin il merkezine 58 km, Ardanuç ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır.[18]
^ab"5393 sayılı Belediye Kanunu"(PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından(pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
^Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 305.
