Balga (Almanca: Burg Balga; Rusça: Замок Бальга), Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nda Töton Tarikatı'na ait bir ortaçağ kalesi.^[1] Kale kalıntıları, Vistül Lagünü'nün kıyısında, Kaliningrad'ın 30 km (19 mi) güneybatısında, Bagrationovsky Bölgesi'nin Pogranichny beldesinde, Mamonovo'nun kuzeyinde yer alır.

Balga tepesi, Honeda adlı Eski Prusyalı (Varmiya) bir Varmiyalı kalesinin bulunduğu yerdi. Kale, 1237'de Prusya Haçlı Seferi'nde Wettin Margrav'ı Meissen'li III. Henry tarafından kuşatıldı, fakat başarısız oldu. Kale 1239'da Büyük Mareşal Dietrich von Bernheim tarafından yeniden kuşatıldı ve ele geçirildi. Balga, bugünkü Kaliningrad Oblastı'nda Töton Tarikatı tarafından inşa edilen en eski Ordensburg'dur. Kale, 1239'da Vistül Lagünü'ndeki deniz trafiğini kontrol etmek için inşa edildi. Brunswick-Lüneburg Dükü I. Otto'nun yardımıyla Töton Tarikatı, Varmiya ve Natangiya kıyı şeridi boyunca Eski Prusyalıları teker teker yendi. Bu pagan halkların boyun eğdirilmesi, Pomeranya Dükü II Swietopelk'in Tötonlar'a savaş açmasını sağladı.^[2] 1250'den itibaren Balga, Kommende Balga'nın idari merkezi ve Töton Tarikatı'nın Balga Komturu'nun ikametgâhıydı. Balga'nın Komtur'u olmuş Winrich von Kniprode, Ulrich von Jungingen ve Heinrich Reuß von Plauen gibi Komtur'lar, Töton Tarikat'ında en yüksek mertebe olan Büyük Üstat mertebesine ulaşacaktı.

1499'da Büyük Üstat Friedrich von Sachsen, Kommende'yi feshetti. Prusya Saygı'sı üzerine Balga, 1525'te Leh vasalı Prusya Dükalığı'nın bir parçası oldu ve kale, Samland Piskoposu Polentz'li George'un ikametgâhı oldu.

1627'den itibaren, Polonya-İsveç Savaşı sırasında İsveç Kralı Gustavus Adolphus'un emriyle, stratejik açıdan önemli liman kenti Pillau'daki (Baltiysk) yıldız kalesinin inşası için yapı malzemesi elde etmek üzere kalenin bazı kısımları yıkıldı. Balga, 1525'ten itibaren Prusya Dükalığı'na ve 1701'den itibaren Prusya Krallığı'na bağlıydı ve 1772 ile 1829 arasında Doğu Prusya eyaleti'nin bir parçasıydı. Eyalet, Batı Prusya ile Prusya Eyaleti olarak 1878'e kadar birleşik kaldı ve ardından bir kez daha ayrıldı ve Balga, 1945'e kadar Doğu Prusya'da kaldı.

2. Dünya Savaşı sırasında kale kalıntıları, Alman Wehrmacht ile Doğu Prusya Taarruzu sırasında ilerleyen Sovyet Kızıl Ordusu arasındaki son savaşlardan birinin yeriydi. Alman savunucuları, çok sayıda aracı harabelerin yanındaki lagünde batırarak imha etti ve savaş, kale kalıntılarına büyük ölçüde zarar verdi. Savaşın ardından Balga, Doğu Prusya'nın Potsdam Konferansı'nda Sovyetler Birliği'ne tahsis edilen kesiminde bulunuyordu ve SSCB'nin Kaliningrad Oblastı olarak düzenlenen bölgesine dahil edildi. Balga'nın etrafındaki bölge, kalenin önceki sakinlerinin ve 2. Dünya Savaşı'nda ölen Alman ve Sovyet askerlerinin geride bıraktığı değerli eşyaları çıkarmak umuduyla mezar soyguncuları ve hazine avcıları için popüler bir yer haline geldi.

Balga aynı zamanda yakındaki bir köyün adıydı ve bölge üzerindeki Sovyet egemenliğinden sonra adı Vesyoloye olarak değiştirildi.^[3] Çevredeki tarihi binaların çoğu günümüze ulaşmamıştır. Şu anda kale olarak gözüken yapı, gün yüzüne çıkarılmış temeller ve II. Dünya Savaşı'ndan önce restore edilmiş dış avlunun kalıntılarıdır.Köy günümüzde terk edilmiş vaziyettedir.

• Rusya'daki kalelerin listesi