Bakü tramvay hattı, 1889 ila 2004 yılları arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de kullanılan toplu taşıma sistemidir.
Tarihi
Erken dönem
Bakü'de ilk tramvay 1887 yılında hizmete açılmıştır. Bu tramvay enerjisini kabloyla sağlamaktaydı. Yolcu taşımacılığında kullanılmıştır. Daha sonra Chernogorodskaya olarak anılan bu tramvayın yanı sıra, 7 Nisan (19 Nisan) 1889'da 1524 mm.lik rayları kullanan atlı bir tramvay hattı daha hizmete açılmıştır.[1] Daha sonra Chernogorodskaya hattı da atlı hattın sahibi tarafından satın alınmış ve atlı hatta çevrilmiştir.
Yaklaşık beş ay kadar sonra 24 Eylül (6 Ekim) 1889'da buharlı bir tramvay hattı, atlı tramvay hattına bir takviye olarak hizmete sunuldu[2] ancak buhar tramvayı çok kar edemedi, 1894'te kapatıldı ve bir başka atlı tramvay hattına dönüştürüldü.
20. yüzyılın başında atlı tramvaylar Rus İmparatorluğunun gelişen petrol endüstrisi ile rekabet edememiştir. 1903'te belediye elektrikli tramvay hattı için ilk kez teklif almıştır. 1922 yılına kadar da kent bürokrasisi, belediye ve kent konseyi elektrikli tramvay hakkında projeler üretmeye ve bütçe hazırlamaya başlamıştır.
Bu esnada atlı tramvay şebekesi 1 Ekim 1923'te kapatılana kadar hizmet vermeye devam etmiştir.[1]
Elektrikli tramvay
8 Şubat 1924'te Bakü'de elektrikli tramvay hattı hizmete açılmıştır. Bu hat Ocak 2004'e kadar toplu taşımada kullanılmıştır.[3]
2012 yılının Şubat ayında Azerbaycan hükûmeti sekiz yıl önce kullanımdan kalkan ve sökülen Bakü tramvay hattını yenilemeyi planladıklarını açıklamıştır. Baku White City kalkınma projesinin bir parçası olarak merkezi Bakü Bulvarı'nda olacak şekilde sahil şeridine yeni bir tramvay hattı döşenmesi planlanmaktadır. Eski tramvay şebekesinin aksine bu hattın mesafelerin önemli ölçüde kısaltılması ve bu hattın ana yollardan uzak tutularak, karayolu trafiği ile çakışmasının önlenmesi planlanmaktadır.[4][5]
Hatlar
1972 yılından itibaren, elektrikli tramvay şebekesinin hatları aşağıdaki gibidir:
№ 1 – Semashko Hastanesi— 1. and 5. bölgeler.
№ 2 – Semashko Hastanesi — Musabekovo.
№ 3 – Bakü Tren İstasyonu — 8. km.
№ 4 – Bakü Tren İstasyonu — Lenin Tekstil Fabrikası.
№ 5 – Semashko Hastanesi— Vorovski İlçesi.
№ 10 – Bakü Tren İstasyonu — Inglab Sokağı.
№ 12а – Bakü Tren İstasyonu — Fabriciuss Sokağı — Semashko Hastanesi— Bakikhanov Sokağı— Fizuli Meydanı— Bakü Tren İstasyonu (Ring).
№ 12б – Bakü Tren İstasyonu — Fizuli Meydanı — Bakikhanov Sokağı– Semashko Hastanesi— Fabriciuss Sokağı— Bakü Tren İstasyonu (Ring).
№ 14 – Bakü Tren İstasyonu — Chapayev Sokağı— Aga Nematulla Sokağı— Kolkhoz Market.
1980'lerin sonunda, şebeke hatları aşağıdaki gibidir:
№ 1 – Khatai Metro İstasyonu — 1. bölge.
№ 2 – Tren İstasyonu - Fabriciuss, Inglab ve Chapayev sokakları — Tren İstasyonu (Ring).
№ 3 – Tren İstasyonu - Aurora Metro İstasyonu (Qara Qarayev).
№ 4 – Tren İstasyonu - Eski Ahmetli.
№ 5 – Vorovski İlçesi - Montin Market.
№ 6 – Khatai Metro İstasyonu - Montin Market.
№ 7 – Tren İstasyonu - Fabriciuss, Inglab ve Chapayev Sokakları - Tren İstasyonu (Ring).
^ab"8. Баку (конка)" [8. Baku (Horse)]. Горэлектротранс (Electrotrans) website (Rusça). Дмитрий Зиновьев (Dmitry Zinoviev). 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2012.
^"472. Баку (паровой трамвай)" [472. Baku (steam tramway)]. Горэлектротранс (Electrotrans) website (Rusça). Дмитрий Зиновьев (Dmitry Zinoviev). 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2012.
^"9. Баку (трамвай)" [9. Baku (tramway)]. Горэлектротранс (Electrotrans) website (Rusça). Дмитрий Зиновьев (Dmitry Zinoviev). 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2012.
^"Tramvay Bakıya qayıdır" [Trams to return to Baku]. ANS PRESS website (Azerice). Azad Əliyev (Azad Aliyev). 15 Şubat 2012. 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2012.
