2024 İzlanda genel seçimleri, 30 Kasım 2024 tarihinde düzenlenen,[1] ve Alþingi'nin 63 yeni üyesini belirlemiş olan seçimlerdir.
2024 İzlanda genel seçimleri|
|
|
Katılım | %80,18 ( 0,09) |
---|
|
Birinci parti
|
İkinci parti
|
Üçüncü parti
|
|
|
|
|
Lider
|
Kristrún Frostadóttir
|
Bjarni Benediktsson
|
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir
|
Parti
|
Sosyal Demokrat İttifak
|
Bağımsızlık Partisi (İzlanda)
|
Rönesans (İzlanda)
|
Liderlik tarihi
|
28 Ekim 2022
|
29 Mart 2009
|
12 Ekim 2017
|
Liderin bölgesi
|
Kuzey Reykjavík seçim bölgesi
|
Güneybatı seçim bölgesi
|
Güneybatı seçim bölgesi
|
Son seçim
|
6
%9,93
|
16 sandalye, %24,39
|
5 sandalye, %8,33
|
Sandalye
|
15 sandalye
|
|
|
Değişim
|
9
|
2
|
6
|
Aldığı oy
|
44.091
|
41.143
|
33.606
|
Oran
|
%20,08
|
%19,36
|
%15,8
|
Değişim
|
%10,15
|
%5,3
|
%7,47
|
|
|
Dördüncü parti
|
Beşinci parti
|
Altıncı parti
|
|
|
|
|
Lider
|
Inga Sæland
|
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
|
Sigurður Ingi Jóhannsson
|
Parti
|
Halk Partisi (İzlanda)
|
Merkez Parti (İzlanda)
|
İlerici Parti (İzlanda)
|
Liderlik tarihi
|
27 Ocak 2016
|
24 Eylül 2017
|
2 Ekim 2016
|
Liderin bölgesi
|
Güney Reykjavík seçim bölgesi
|
Kuzey Reykjavík seçim bölgesi
|
Güney seçim bölgesi
|
Son seçim
|
6 sandalye, %8,85
|
3 sandalye, %5,45
|
13 %17.27
|
Sandalye
|
10
|
8
|
5
|
Değişim
|
4
|
5
|
8
|
Aldığı oy
|
29.288
|
25.700
|
16.578
|
Oran
|
%15,82
|
%12,1
|
%7,80
|
Değişim
|
%6,97
|
%6,65
|
%9,47
|
|
|
Genel Bakış
2024 yılında, 30 Kasım'da İzlanda'da Althing'in 63 üyesini seçmek için parlamento seçimleri yapıldı. Kristrún Frostadóttir liderliğindeki merkez-sol Sosyal Demokrat İttifakı, iktidardaki Bağımsızlık Partisi'ni geride bırakarak 15 sandalye ile en fazla oyu aldı.[2] Seçim, Bağımsızlık Partisi, İlerici Parti, Sol-Yeşil Hareket ve Korsan Partisi'nin tarihindeki en kötü performansı sergilerken, Viðreisn, Halk Partisi ve Merkez Partisi her birinin tarihindeki en iyi performansını gösterdi. Bu durum, İzlandalıların 2008 sonrası ekonomik krizden sonraki her hükümete karşı oy verdikleri bir eğilimin devamı olarak görülüyor.[3]
İzlanda Sol-Yeşil Hareketi ve Korsan Partisi, her ikisi de kurulduğundan bu yana ilk kez hiçbir sandalye kazanamayarak parlamentodaki temsillerini kaybetti.[4]
Seçim sistemi
Althing'in 63 üyesi, altı çok üyeli seçim bölgesinde açık liste orantılı temsil yoluyla seçilir. 54 sandalye, seçim bölgesi düzeyinde partiler arasında dağıtılır ve herhangi bir seçim barajı bulunmaz, ayrıca seçim sonucuyla orantılılık sağlamak amacıyla ulusal düzeyde parti listelerine 9 dengeleme sandalyesi atanır; bu dengeleme için yüzde 5'lik bir eşik gereklidir. 54 seçim bölgesi sandalyesi, her seçim bölgesinde D'Hondt yöntemiyle dağıtılır. Seçim listeleri partiler tarafından belirlenir; ancak seçmenler, adayların sırasını değiştirme veya belirli adayları tamamen çıkarmak gibi seçeneklere sahip olsalar da, bu genellikle sonuç üzerinde herhangi bir etki yapmaz.[5]
Parlamenter sandalye başına seçmen sayısı, İzlanda'daki seçim bölgeleri arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Sandalye sayısı, 1999'da yasayla belirlenmiş olup, her seçimden önce yalnızca en çok temsil edilen seçim bölgesindeki seçmen sayısı, en az temsil edilen seçim bölgesindeki seçmen sayısının yarısına ulaştığında güncellenir. Anayasaya göre, bu durumda bir seçim bölgesi sandalyesi, en çok temsil edilen seçim bölgesinden en az temsil edilen seçim bölgesine aktarılmalıdır. Bu durum, 1999'dan bu yana iki kez gerçekleşmiş olup, her iki durumda da bir seçim bölgesi sandalyesi Kuzeybatı seçim bölgesinden (büyük bir kırsal bölge) Güneybatı seçim bölgesine (başkentle komşu olan, nispeten küçük bir alan) aktarılmıştır. 2021 seçimlerinde, Güneybatı'daki her sandalye için uygun seçmen sayısı 5671,5 iken, Kuzeybatı'da her sandalye için uygun seçmen sayısı 2693,5 idi. Anayasaya göre, bu durum, bir seçim bölgesi sandalyesinin Kuzeybatı'dan Güneybatı'ya aktarılmasını gerektiriyor ve bu durum bir sonraki parlamento seçiminden önce gerçekleşecek.
Koalisyon Kurulması
Seçim sonuçlarına göre hiç bir parti çoğunluk için gereken 32 vekili toplayamadı. Bunun üzerine Başbakan ve Sosyal Demokrat İttifakın başkanı Kristrún Frostadóttir, Inga Sæland başkanlığındaki Halk Partisi ve Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir yönetiminde Rönesans arasında koalisyon kuruldu.[6] Yeni kabine 21 Aralık 2024'te göreve başladı.[7]
Kaynakça