2010 Beyaz Rusya devlet başkanlığı seçimi, 19 Aralık 2010 tarihinde Beyaz Rusya'da yapılan devlet başkanlığı seçimi.[1][2] Seçim başlangıçta 2011 yılı başında planlanmıştı, ancak 14 Eylül 2010 tarihinde olağanüstü toplanan Beyaz Rusya Ulusal Meclisi seçimlerin 19 Aralık 2010 tarihinde olmasına karar verdi.[3]
On adaydan, görevdeki Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, oyların% 79,67'siyle Merkez Seçim Komisyonu tarafından kazanan ilan edildi.[4][5]Andrei Sannikov ikinci en yüksek oyu aldı. Seçimden sonraki gece düzenlenen protesto gösterileri çevik kuvvet polisi tarafından bastırıldı ve yüzlerce protestocu ve Sanovov da dahil olmak üzere yedi devlet başkanı adayı Devlet Güvenlik Komitesi tarafından göz altına alındı.[6][7]
2004 referandumunun ve eş zamanlı 2004 parlamento seçimlerinin ardından yapılan protestolar sırasında, seçim ve referandum sonuçlarını protesto eden bazı göstericiler tutuklandı ve muhalefet adayları polis tarafından darp edildi.[10]2006 devlet başkanlığı seçimlerinin ardından "Jeans Devrimi" adı verilen protestolar sırasında çok daha fazla gösterici tutuklandı.[11][12][13]
1994'te yürürlüğe giren yeni anayasa iki kez değiştirildi: ilk değişiklik 1996'da yapıldı ve devlet başkanlığın gücünü artırdı ve iki meclisli bir parlamento oluşturdu. 2004 yılında iki dönem başkanlık limiti kaldırıldı. AGİT'e göre, Beyaz Rusya hükûmetinin yürütme organının diğer kurumlar üzerinde önemli yetkileri vardı. Buna karşılık Beyaz Rusya Anayasası'nın 6. maddesi, güçler ayrılığı ilkesini içermektedir. Ayrıca, Beyaz Rusya siyasi sisteminde önceki parlamentoda muhalefet milletvekili bulunmayan küçük siyasi yapılar yeni seçimde sandalye kazandılar.[14]
Üç dönemdir başkan olan Lukaşenko, Şubat 2007'de basına hitap ederken, sağlığı izin verirse 2011'de yeniden aday olacağını belirtti.[15] 2004 yılındaki referandumun sonucuna göre, Lukaşenko Beyaz Rusya'nın ilk devlet başkanı ilan edildi ve bu nedenle herhangi bir süre sınırı yoktu. 4 Mayıs 2010'da Reuters ile yaptığı bir röportajda "Aday olup olmayacağıma henüz karar vermedim. Ancak beni aday olmayı reddetmeye zorlayacak hiçbir faktör yok." ifadelerini kullandı.[16][17]
Kampanya sırasında görevdeki Aleksandr Lukaşenko'ya karşı düzenlenen bir dizi Rus medya saldırısı gerçekleşti.[44] NTV Rusya televizyonu Temmuz ayı boyunca muhalefet liderleri Yury Zacharanka ve Viktar Hanchar, iş insanı Anatol Krasoŭski ve gazeteci Dzmitry Zavadski'nin şüpheli şekilde ortadan kaybolmasını vurgulayan ve aynı zamanda Lukaşenko'nun yayınladığı bir bildirideki 'Godfather' başlıklı çok bölümü bir belgesel yayınladı. Bu kısımda Adolf Hitler'e övgüler içerdiği iddiası vardı.[45] Lukaşenko medya saldırısının "kirli propaganda" olduğunu belirtti.[46]
Kampanya resmî olarak 19 Kasım'da başladı ve adaylar ülke çapında bire bir toplantılar düzenlediler ve Beyaz Rusya devlet medyası aracılığıyla TV ve Radyo yayınlarına başladılar.[47] Her aday 4 Aralık'a kadar Beyaz Rusya TV ve Radyo'da 30 dakikalık iki yayın yapma hakkına sahipti ve canlı medya tartışmasına katılma hakları vardı.[48]
Aleh Byabenin'in ölümü
Eylül 2010'un ilk haftasında, aday Andrei Sannikov'un kampanyası sırasınde kendisinin basın sekreteri Aleh Byabeninasılmış şekilde bulundu.[49] Biabienin, Sannikov'un kampanyasının önemli bir üyesiydi ve aynı zamanda bir muhalefet grubu ve web sitesi ve seçim sırasında muhalefet adayları hakkında bilgi içeren önemli kuruluşlardan olan Charter97'nin direktörü ve kurucu ortağıydı.[50] Resmî soruşturma olayın intihar olduğunu belirtti, ancak Sannikov olaya dair şüphelerini dile getirdi; Biabienin'in iyi bir zihinsel sağlıkta olduğunu, intihar notunun olmadığını ve vücutta açıklanamayan yaralanmalar olduğunu söyledi.[50]
Görüş anketleri
Merkez Seçim Komisyonu, dokuz muhalefet adayının toplam oyunun görevdeki Lukaşenko'nun alacağı oyların yarısından daha azını alacağını söyledi.[51] Bağımsız anketlerin düzenlenmesine izin verilmedi.
Minsk'te protestocuları çevreleyen özel polis güçleri
Minsk şehir merkezindeki Ekim Meydanı'nda, seçimlerden sonraki akşam büyük bir protesto mitingi düzenlendi. Bu meydan tarihsel olarak tartışmalı 2006 cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra gerçekleşen Jeans Devrimi'nin şiddetli bir şekilde bastırılması gibi büyük protestoların yapıldığı yerdi. Çevik kuvvet polisi olaydan önce meydanı kordon altına almıştı ve insanlar bunun yerine yakındaki Özgürlük Meydanı'nda toplanmıştı. Yaklaşık yüz kişiyle birlikte mitinge yürürken, devlet başkanı adayları Uladzimir Nyaklyayew ve Mikola Statkevich, siyah giyimli silahlı adamlar tarafından saldırıya uğradı.[13][52] Nyaklyayew bilinç kaybına uğradı ve kafa travmaları nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Statkievič daha sonra Belarus özel kuvvetleri tarafından saldırıya uğradığını iddia etti.[53][54]
Protestolar sırasında yaklaşık 40.000 olduğu belirtilen[55] kişi Lukaşenko'ya karşı protesto gösterileri düzenledi, “Dışarı!”, “Yaşasın Belarus!” gibi sloganlar attı.[56] Bir grup protestocu, çevik kuvvet polisi protestocuları kontrol etmeden önce bir hûkümet binasının camlarını ve kapılarını kırmaya çalıştı.[57] Aday Vital Rymasheuski "sarhoş provokatörleri" suçladı.[58] Bir protestocuya göre göstericiler büyük ölçüde barışçıldılar ve hükûmet binasına saldıran ayrı bir grup idi.[58]
Lukaşenko protestocuları eleştirerek onları "haydutluk" ile suçladı "vandalların ve holiganların insan yüzlerini kaybettiğini" söyledi. Lukaşenko "Basitçe canavarlara dönüştüler. Kanun uygulayıcılarımızın nasıl davrandığını gördünüz. Sağlam durdular ve sadece yasanın sınırları içinde hareket ettiler. Ülkeyi ve insanları barbarlık ve yıkımdan korudular. Beyaz Rusya'da devrim ya da suç olmayacak. ifadelerini kullandı. Ayrıca, seçimi daha demokratik hale getirmek uğraştıklarını da sözlerine ekledi.[13][59]
.jpg)
