İznik çinisi, ilk olarak 15. yüzyılda Çin’den gelen mavi ve beyaz seramiklerden etkilenerek ortaya çıkmıştır.[1] O dönemde yapılan BursaYeşil Camii ve türbesinde (1421), Bursa Muradiye Camii'nde (1426) ilk örneklerine rastlanır. 16. yüzyıldaysaOsmanlı Devleti'nin de güçlenmesi ve yeni yapıların ortaya çıkmasıyla İznikçinisi en ihtişamlı günlerini yaşadı. Bu dönemde yapılan Süleymaniye Camii ve Selimiye Camii gibi eserlerde İznik çinisiyle süslemeler yapılmıştır. 17. yüzyılda ise İznik çinisi kaybolmaya başlamış ve 18. yüzyıl başlarında tamamen yok olmuştur. 300 yıl aradan sonra 1985'te Faik Kırım Usta, İstanbul’dan İznik’e gelerek Eşref Eroğlu ve eşi Seyhan Eroğlu ile birlikte bir atölye kurmuştur. İznik çinileri tekrar üretilmeye başlanmıştır. XV. ve XVI. yüzyıllarda OsmanlıTürk medeniyet sanatının zirvelerinden biri olan İznik çinisinin camilerde, saraylarda, Türk ve dünya müzelerinde mevcut örnekleri sergilenmektedir.
İznik Çinisi yapım aşamaları
Desen Tasarımı: İznik çinisi değişik biçimlerde olduğundan (tabak, vazo vb.) öncelikle uygun desen bu yapılacak çalışmaya göre belirlenir.
Desen İğneleme: Yapılacak desen kâğıt üzerinde çizgileri iğneyle delinir.
Hamur Hazırlama: Yapılacak olan çiniye göre kuvars yoğunluğu yüksek hamur karışımı el ile yoğrulur.
Kalıba Dökme: Hazırlanan tahta kalıplara hamur hâlindeki karışım el baskısı yardımıyla basılır.
Kurutma: Baskılar doğal ortamda kurutulur.
Ön Fırınlama: Kuruyan kalıplar için ön fırınlama yapılır.
Dolgu: İznik çinisi yapısına desenin tam olarak uygulanabilmesi için dolgu yapılır.
Desen Aktarımı: Delikli desen kalıbından kömür tozu ile çini kalıbına aktarım yapılır. Çini kalıbında desen belirmiş olur.
Kontürleme: Çizgiler kalem yardımıyla belirginleştirilir.
Boyama: Desenler oksit özelliği taşıyan boyalar ile boyanır.
Sırlama: Boyası yapılan çiniler sırlanır ve kurutmaya bırakılır .
Fırınlama: Sırlanan ürünler fırında belli bir ısıda pişirilir.
Bu yapılan çalışmalarda fırınlama aşamasında çiniler çatlamadığından çini fiyatları çok ucuz olabilir ama böyle (teknoloji) ilerledikçe de çinilerin çatlamaları azalıyor ve üzerlerindeki motifler çok daha otobik oluyor.
