Kapansanan

Para sa ibang mga gamit, tingnan ang Kapansanan (paglilinaw).
Pansandaigdaigang Sagisag ng Aksesibilidad.

Ang isang taong may kapansanan[1] (Ingles: disability, handicap) ay isang mamamayan na may pisikal na kapinsalaan o kasiraan sa anumang bahagi ng kaniyang katawan. Ito ang nagiging sanhi ng pagiging kaiba niya sa ibang mga tao. May mga likas na kapansanan at mga kapansanang dahil din sa mga karanasang katulad ng mga sakuna. Halimbawa na nito ang mga pagkabulag o pagkawala ng isang paa o kamay.[2]

Kasaysayan

Malupit ang mga isinaunang mga primitibong tao sa sinumang may kapansanan sapagkat hindi sila ganap na nakakatulong sa angkan o tribo katulad ng sa paghahanap o paghuli ng mga makakain. Dati ring pinaniniwalaan, kung kakaiba ang isang tao dahil sa kaniyang kapansanan, na mayroon siyang kaugnayan sa mga diyablo o masasamang mga espiritu. Itinatakwil at pinalalayas sila sa kanilang mga tahanan, bayan o tribo, maging mga bata pa lamang.[2]

Mga uri

May mga kapansanan na lumitaw na sa panahon pa lamang ng pagsilang o bago pa isilang (tinatawag na konhenital, o mga sanhi ng henetiko). May mga sanggol na iniluwal na walang mga kamay o paa, may pinsala sa utak, mga kasungian na nagiging sanhi ng kahirapan sa pagsasalita kapag malaki na ang bata, at may mga bata rin na may kapansanan sa mga glandula na tumutulong sa paglaki at pagtaas. Ilan sa mga halimbawa ng mga kapansanang likas o konhenital ang cerebral palsy, may sungi sa nguso, o hiwa sa ngalangala.[2]

Mayroon din namang mga kapansanang dahil sa mga sakit na nagiging sanhi ng mga pang-habang-buhay na epekto. Katulad ang mga paralisado, kung saan hindi mapagalaw ang mga masel, na sanhi ng polio o atake sa puso. Mayroon namang nagiging lampa at lumpo dahil sa arthritis. May mga nabubulag dahil sa glaucoma.[2]

Meron din namang dahil sa mga aksidente: mga hindi maigalaw ng maayos ang kamay dahil sa pagiging biktima ng sunog, o mga naging imbalido o paralisado dahil sa pagkakapinsala ng kurdong panggulugod noong makaranas ng pagkabundol ng sasakyan o pagkabangga ng sasakyang minamaneho. At mayroon pang mga naputulan ng mga binti dahil sa pagsabog ng mga paputok o bomba habang nagtatrabaho sa minahan.[2]

Marami ring mga taong may-kapansanan ang nabibilang sa mga taong tumatanda dahil sa kanilang edad.[2]

Kasulukuyang pananaw

Sa makabagong panahon, nalalaman na mga tao na kailangang tulungan natin ang mga may-kapansanan. Maaaring mapabuti ang mga pisikal na depektong ito sa pamamagitan ng siruhiya o panggagamot na pisikal. May mga pasadya at espesyal na mga pagsasanay na makatutulong sa mga may-kapansanan para magamit nila ang mga bahagi ng katawan na may kahinaan o kapinsalaan. Sa ngayon, tinatanaw na ngayon ang mga may-kapansanan bilang mga "tao na may kapansanan" at hindi bilang "isang may-kapansanang tao" sapagkat, katulad ng mga walang-kapansan, mayroon din silang mga talento at abilidad. Mas gusto ng mga may kapansan na respetuhin sila at bigyan ng paggalang, sa halip na kaawaan. Mas ibig nila na ituring silang isang taong "katulad din ng iba o karamihan".[2]

Sa trabaho

Sa larangan ng trabaho, marami nang isinagawang mga pag-aaral na kadalasang mas mainam na trabahor ang mga may-kapansanan kung ikukumpara sa mga walang-kapansanan, lalo na kung malalagay sa isang gawaing nababagay para sa kaniya. Dahil sa kagustuhan niyang magtagumpay, mas nagiging katangi-tangi ang rekord sa pagpasok sa trabaho at maging sa pag-iingat ng sarili ang isang taong may-kapinsalaan.[2]

Rehabilitasyon

Maraming mga pribado at mga ahensyang pampamahalaan na nagbibigay ng serbisyong pangrehabilitasyon para sa mga may-kapansanan. Marami nang mga taong dumaan sa pagsasanay upang makatulong sa pagbibigay ng serbisyong pangrehabilitasyon sa mga may-kapansanan.[2]

Tingnan din

Sanggunian

  1. ↑ English, Leo James (1977). "Kapansanan". Tagalog-English Dictionary (sa wikang Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 "Rehabilitation of the handicapped". The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), Grolier Incorporated. 1977.

Read other articles:

Cromlech

Cromlech Cromlech adalah struktur megalitikum yang terbentuk dari sekelompok menhir yang membentuk lingkaran atau semi lingkaran.[1] Istilah cromlech dipinjam dari bahasa Keltik crom yang berarti lingkaran dan lech yang berarti tempat.[1] Tempat ditemukannya cromlech dalam jumlah terbanyak adalah bebatuan formasi lingkaran neolitikum di Inggris.[1] Walaupun fungsi dan simbolisme bentuk bebatuan ini masih belum jelas, cromlech dipercaya digunakan sebagai tempat pemujaan...

 

HDMS Flyvefisken (P550)

LNS Žemaitis patrol vessel employed by Lithuanian Naval Force History Denmark NameFlyvefisken Laid down15 August 1985 Launched26 April 1986 Commissioned19 December 1989 Decommissioned30 May 2008 Lithuania NameŽemaitis CommissionedJuly 2008 Identification MMSI number: 277154000 Callsign: LYPA General characteristics [1] Class and typeFlyvefisken-class patrol vessel Displacement 320 tonnes (315 long tons) light 450 tonnes (443 long tons) full load Length54 m (177 ft 2 ...

 

Stazione di Torino Porta Nuova

Torino Porta Nuovastazione ferroviariaLa facciata principale del fabbricato viaggiatori dopo l'opera di restauro LocalizzazioneStato Italia LocalitàTorino Coordinate45°03′45″N 7°40′44″E / 45.0625°N 7.678889°E45.0625; 7.678889Coordinate: 45°03′45″N 7°40′44″E / 45.0625°N 7.678889°E45.0625; 7.678889 LineeTorino-BardonecchiaTorino-GenovaTorino-Milano LL e AVTorino-Fossano-SavonaTorino-PineroloTorino-Cuneo-Limone-Breil sur Roya-Ventimig...

Office français de l'immigration et de l'intégration

Ne doit pas être confondu avec Office français de protection des réfugiés et apatrides. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne s'appuie pas, ou pas assez, sur des sources secondaires ou tertiaires (août 2015). Pour améliorer la vérifiabilité de l'article ainsi que son intérêt encyclopédique, il est nécessaire, quand des sources primaires sont citées, de les associer à des analyses faites par des sources secondaires. Offic...

 

Kristen Ghodsee

American ethnographer and professor Kristen GhodseeKristen Ghodsee in 2011BornKristen Rogheh Ghodsee (1970-04-26) April 26, 1970 (age 53)NationalityAmericanAlma materUniversity of California at BerkeleyUniversity of California at Santa CruzAwardsGuggenheim FellowshipScientific careerFieldsEthnographyGender theoryFeminismWomen's studiesAnthropologyInstitutionsUniversity of Pennsylvania Websitekristenghodsee.com Part of a series onAnthropology OutlineHistory Types Archaeological Biolo...

 

العلاقات البوتسوانية الفيجية

العلاقات البوتسوانية الفيجية بوتسوانا فيجي   بوتسوانا   فيجي تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البوتسوانية الفيجية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين بوتسوانا وفيجي.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقارنة...

Charity Shield FA 1978

Charity Shield FA 1978TurnamenCharity Shield FA Nottingham Forest Ipswich Town 5 0 Tanggal12 Agustus 1978StadionStadion Wembley, London← 1977 1979 → Charity Shield FA 1978 adalah pertandingan sepak bola antara Nottingham Forest dan Ipswich Town yang diselenggarakan pada 12 Agustus 1978 di Stadion Wembley, London. Pertandingan ini merupakan pertandingan ke-56 dari penyelenggaraan Charity Shield FA. Pertandingan ini dimenangkan oleh Nottingham Forest dengan skor 5–0.[1] Pe...

 

Kabupaten Malang

Untuk kota bernama sama, lihat Kota Malang. Malang beralih ke halaman ini. Untuk kegunaan lain, lihat Malang (disambiguasi). Kabupaten MalangKabupatenTranskripsi bahasa daerah • Hanacarakaꦏꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦩꦭꦁ • Abjad Pegonكابوڤاتين مالاڠ • Osob KiwalannetapubaK ngalaMSearah jarum jam: Candi Kidal, Candi Singosari, Pantai Balekambang, panorama Gunung Semeru dari Turen, dan panorama Gunung Arjuno dari Singosari Lamban...

 

USS Arcturus (AKA-1)

Cargo ship of the United States Navy For other ships with the same name, see USS Arcturus and SS Mormachawk. USS Arcturus (AKA-1) History United States NameUSS Arcturus NamesakeArcturus, a star in the constellation Boötes BuilderSun Shipbuilding & Drydock Co., Chester, Pennsylvania Laid down26 July 1938, as Mormachawk Launched18 May 1939 Acquired20 September 1940 Commissioned26 October 1940, as USS Arcturus (AK-18) Decommissioned3 April 1946 ReclassifiedAKA-1 (attack cargo ship), 1 Febru...

2020 United States House of Representatives elections in Colorado

House elections in Colorado Not to be confused with 2020 Colorado House of Representatives election. 2020 United States House of Representatives elections in Colorado ← 2018 November 3, 2020 2022 → All 7 Colorado seats to the United States House of Representatives   Majority party Minority party   Party Democratic Republican Last election 4 3 Seats won 4 3 Seat change Popular vote 1,679,052 1,378,248 Percentage 53.05% 43.55% Swing 0.39% 0.59...

 

Shaktikanta Das

Governor of the Reserve Bank of India (RBI) Shaktikanta Das25th Governor of the Reserve Bank of IndiaIncumbentAssumed office 12 December 2018PresidentRam Nath KovindDroupadi MurmuPrime MinisterNarendra ModiPreceded byUrjit PatelSherpa of India to the G20In office27 November 2017 – 11 December 2018Appointed byAppointments Committee of the CabinetPrime MinisterNarendra ModiMinisterArun JaitleyGovernorUrjit PatelPreceded byArvind PanagariyaMember of the Fifteenth Finance...

 

Imperatori bizantini

Imperatore dei RomaniStemma utilizzato dagli imperatori paleologi Nome originale(EL) Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ Αὔγουστος, Βασιλεὺς τῶν Ῥωμαίων, Autokràtōr Kàisar Àugoustos, Basilèus tôn Rhōmàiōn(LA) Imperator Caesar Augustus, Imperator Romanorum StatoImpero romano d'OrienteImpero romano d'Occidente (per alcuni periodi) Istituito11 maggio 330 daCostantino I PredecessoreImperatore romano Soppresso29 maggio 1453 daMehmed II SuccessoreQaysar-ı Ru...

Belgrano Norte Line

Commuter rail service in Buenos Aires This article is about the commuter rail line. For the national railway company, see General Manuel Belgrano Railway. Belgrano Norte LineTrain operated by Ferrovías, pictured in 2020OverviewService typeUrban railStatusOperatingLocaleBuenos Aires ProvincePredecessorCórdoba Central RailwayFirst service1948; 76 years ago (1948)Current operator(s)FerrovíasFormer operator(s)FEMESAAnnual ridership16,375,539 (2019)[1]WebsiteOfficial s...

 

Daryl Boyle

Canadian-German ice hockey player Ice hockey player Daryl Boyle Born (1987-02-24) February 24, 1987 (age 37)Sparwood, British Columbia, CanadaHeight 6 ft 1 in (185 cm)Weight 191 lb (87 kg; 13 st 9 lb)Position DefenceShoots RightDEL teamFormer teams Schwenninger Wild WingsNorfolk AdmiralsRockford IceHogsPeoria RivermenAugsburger PantherEHC MünchenNational team  GermanyNHL draft UndraftedPlaying career 2008–present Daryl Boyle (born February 2...

 

Flory–Schulz distribution

Flory–Schulz distribution Probability mass functionParameters 0 < a < 1 (real)Support k ∈ { 1, 2, 3, ... }PMF a 2 k ( 1 − a ) k − 1 {\displaystyle a^{2}k(1-a)^{k-1}} CDF 1 − ( 1 − a ) k ( 1 + a k ) {\displaystyle 1-(1-a)^{k}(1+ak)} Mean 2 a − 1 {\displaystyle {\frac {2}{a}}-1} Median W ( ( 1 − a ) 1 a log ⁡ ( 1 − a ) 2 a ) log ⁡ ( 1 − a ) − 1 a {\displaystyle {\frac {W\left({\frac {(1-a)^{\frac {1}{a}}\...

Six Sigma

Business process improvement technique Not to be confused with Sigma 6 (disambiguation) or 5S (methodology). Part of a series of articles onMachine industry Manufacturing methods Batch production Job production Flow production Lean manufacturing Agile manufacturing Industrial technologies PLM RCM TPM VDM QRM TOC Six Sigma TQM ZD Information and communication ISA-88 ISA-95 ERP IEC 62264 B2MML Process control PLC DCS SCADA vte Six Sigma (6σ) is a set of techniques and tools for process improve...

 

Micrometre

Unit of length; one millionth of a metre Micron redirects here. For other uses, see Micron (disambiguation). Microscale redirects here. For other uses, see Microscale (disambiguation). For the measuring instrument, see Micrometer (device). μm redirects here. For the chemical unit μM, see Micromolar. micrometreA 6 μm diameter carbon filament above a 50 μm diameter human hairGeneral informationUnit systemSIUnit oflengthSymbolμmConversions 1 μm in ...... is equal to ......

 

Partito Radicale Serbo della Republika Srpska

Questa voce o sezione sull'argomento partiti politici bosniaci non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Commento: Totale assenza di fonti da oltre 10 anni. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Partito Radicale Serbo della Republika Srpska(SR) Српска радикална странка Републике Српске LeaderMilanko Mihajlica Stato Bosnia ed Erzegovina Sed...

Heinrich Brunner

Heinrich Brunner Heinrich Brunner (Wels, 21 giugno 1840 – Bad Kissingen, 11 agosto 1915) è stato uno storico austriaco. Storico di diritto germanico. Studiò presso le Università di Vienna, Gottinga e Berlino. Dal 1866 insegnò presso le Università di Leopoli, Praga, Strasburgo e Berlino. Dal 1872 si dedicò allo studio delle prime leggi e delle istituzioni dei Franchi e dei popoli affini dell'Europa occidentale. In seguito divenne una delle maggiori autorità della moderna legislazione ...

 

Raseglurant

Chemical compound RaseglurantClinical dataATC codeNoneIdentifiers IUPAC name 2-[(3-Fluorophenyl)ethynyl]-4,6-dimethyl-3-pyridinamine CAS Number757950-09-7PubChem CID10331863ChemSpider8507323UNII66UCJ8Z8L1CompTox Dashboard (EPA)DTXSID40226707 Chemical and physical dataFormulaC15H13FN2Molar mass240.281 g·mol−13D model (JSmol)Interactive image SMILES Fc2cccc(C#Cc1nc(cc(c1N)C)C)c2 InChI InChI=1S/C15H13FN2/c1-10-8-11(2)18-14(15(10)17)7-6-12-4-3-5-13(16)9-12/h3-5,8-9H,17H2,1-2H3Key:MEDCLNYI...