Radijaciona terapija (radioterapija, radijaciona onkologija, RT, RTx, XRT) jeste medicinska upotreba jonizirajuće radijacija, generalno u okviru tretmana raka da bi se kontrolisale ili ubile malignećelije. Radijaciona terapija može da bude delotvorna kod brojnih tipova kancera, ako su locirani na jednoj oblasti tela. Ona se takođe može koristiti kao deo adjuvantne terapije, za sprečavanje ponovne pojave tumora nakon hirurškog uklanjanja primarnog malignog tumora (na primer, u ranim stupnjevima raka dojke). Radijaciona terapija se sinergistički koristi sa hemoterapijom, pre, tokom, i nakon hemoterapije kod podložnih tipova raka.[1]
Radijaciona terapija se često primenjuje na kancerogene tumore zbog njene sposobnosti da kontroliše ćelijski rast. Jonizirajuća radijacija deluje putem oštećivanja DNK kanceroznog tkiva, što dovodi do ćelijske smrti. Da bi se poštedela normalna tkiva (kao što je koža ili organi kroz koje radijacija mora da prođe da bi se tretirao tumor), usmereni radijacioni snopovi se isporučuju iz nekoliko pravaca pod takivim uglovima izlaganja da se ukrštaju u tumoru, čime se isporučuje znatno veća apsorbovana doza tumoru neko okolnom zdravom tkivu. Osim samog tumora, radijaciona polja mogu isto tako da obuhvate limfne čvorove, ako su oni klinički ili radiološki povezani sa tumorom, ili ako se smatra da postoji rizik od subkliničkog malignog širenja. Neophodno je da se obuhvati mmargina normalnog tkiva oko tumora da bi se uzele u obzir neizvesnosti u kalibraciji instrumenta i unutrašnje pomeranje tumora. Te neizvesnosti mogu da budu uzrokovane unutrašnjim kretanjem (na primer, disanje ili punjenje bešike) i pomeranjem spoljašnjih oznaka na koži relativno na poziciju tumora.
Radijacina onkologija je medicinska specijalnost koja se bavi propisivanjem radijacije. Ona nije istovetna sa radiologijom, upotrebom radijacije u medicinskoj vizualizaciji i dijagnostici. Radijaciju može da propiše radijacioni onkologist sa ciljem lečenja ili kao adjuvantnu terapiju. Ona se takođe može koristiti kao palijativni tretman (kad lečenje nije moguće, pri čemu je cilj lokalna kontrola bolesti ili olakšavanje simptoma) ili kao terapeutski tretman (kad je terapija korisna za produžavanje života). Radioterapija se često kombinuje sa hirurškim intervencijama, hemoterapijom, hormonskom terapijom, imunoterapijom ili nekom od kombinacijom ova četiri pristupa. Najzastupljeniji tipovi kancera se mogu tretirati radijacionom terapijom na neki način. Precizna namena tretmana zavisi od tipa tumora, njegove lokacije, i stupnja, kao i od opšteg zdravlja pacijenta. Totalna telesna iradijacija (TBI) je tehnika radijacione terapije koja se koristila za pripremu tela da primi transplant koštane srži. Brahiterapija, u kojoj je radijacioni izvor unutar ili pored lečene oblasti, je još jedna forma radijacione terapije kojom se minimizuje izlaganje zdravog tkiva tokom procedura tretiranja kancera dojke, prostate i drugih organa.
