|
|
| Opšte
|
| Ime, simbol, atomski broj
|
Nikl, Ni, 28
|
| Pripadnost skupu
|
prelaznih metala
|
| grupa, perioda
|
VIIIB, 4
|
| gustina, tvrdoća
|
8908 kg/m3, 4,0
|
| Boja
|
srebrnobela
|
| Atomske osobine
|
| atomska masa
|
58,6934 u
|
| atomski radijus
|
135 (149) pm
|
| kovalentni radijus
|
163 pm
|
| van der Valsov radijus
|
bez podataka
|
| elektronska konfiguracija
|
[Ar]3d84s2
|
| e- na energetskim nivoima
|
2, 8, 16, 2
|
| oksidacioni brojevi
|
2, 3
|
| Osobine oksida
|
srednje bazni
|
| kristalna struktura
|
regularna zidno
centrirana
|
| Fizičke osobine
|
| agregatno stanje
|
čvrsto
|
| temperatura topljenja
|
1728 K
(1455 °C)
|
| temperatura ključanja
|
3186 K
(2913 °C)
|
| molska zapremina
|
6,59×10-3 m3/mol
|
| toplota isparavanja
|
370,4 kJ/mol
|
| toplota topljenja
|
17,47 kJ/mol
|
| pritisak zasićene pare
|
237 Pa (1726 K)
|
| brzina zvuka
|
4970 m/s (293,15 K)
|
| Ostale osobine
|
| Elektronegativnost
|
1,91 (Pauling)
1,75 (Alred)
|
| specifična toplota
|
440 J/(kg*K)
|
| specifična provodljivost
|
14,3×106S/m
|
| toplotna provodljivost
|
90,7 W/(m*K)
|
| I energija jonizacije
|
737,1 kJ/mol
|
| II energija jonizacije
|
1753 kJ/mol
|
| III energija jonizacije
|
3395 kJ/mol
|
| IV energija jonizacije
|
5300 kJ/mol
|
| Najstabilniji izotopi
|
| izotop
|
zast.
|
v.p.r.
|
n.r.
|
e.r. MeV
|
p.r.
|
| 56Ni
|
(veš.)
|
6,077 dana
|
z.e.
|
2,136
|
56Co
|
| 58Ni
|
68,077%
|
stabilni izotor sa 30 neutrona
|
| 59Ni
|
(veš.)
|
7,6×104 godina
|
z.e.
|
1,072
|
59Co
|
| 60Ni
|
26,233%
|
stabilni izotor sa 32 neutrona
|
| 61Ni
|
1,14%
|
stabilni izotor sa 33 neutrona
|
| 62Ni
|
3,634%
|
stabilni izotor sa 34 neutrona
|
| 63Ni
|
(veš.)
|
100,1 godina
|
β-
|
2,137
|
60Cu
|
| 64Ni
|
0,926%
|
stabilni izotor sa 34 neutrona
|
|
Tamo gde drugačije nije naznačeno,
upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
|
Objašnjenja skraćenica:
zast.=zastupljenost u prirodi,
v.p.r.=vreme polu raspada,
n.r.=način raspada,
e.r.=energija raspada,
p.r.=proizvod raspada,
z.e=zarobljavanje elektrona
|
Nikl (Ni, latinski - niccolum) je metal VIIIB grupe.
Ima 14 izotopa čije se atomske mase nalaze između 53-67, od kojih je postojano 5 (58,60,61,62,64).
Rasprostranjenost
Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 80 ppm (eng. parts per million) u obliku minerala garnierita i pantlandita.
Godine 1751 otkrio ga je Axel Fredrik Cronstedt.
Nikl gradi niz kompleksnih jedinjenja kao na primer nikolcen
Biološki značaj
Nikl je mikroelementi prisutan u mnogim enzimima. Dnevno bi ga trebalo minimalno unositi u količini 0,3 miligrama.
Osobine
Nikl je srebrnobele boje blistav metal otporan na koroziju. Koristi se za prevlačenje drugih metala radi zaštite.
Legure nikla i bakra se koriste za izradu kovanog novca, pribora za jelo... Nikl se takođe dodaje čeliku i drugim legurama da bi povećao njihovu otpornost na koroziju
