I Сулейман

I Үтүөкэн Сулейма́н (Кануни́; осман. سليمان اول — Süleymân-ı evvel, туур. Birinci Süleyman, Kanuni Sultan Süleyman; 1494 сыл сэтинньи 6 -- 1566 сыл балаҕан ыйын 5/6) — Осман империятын онус султаана (1520—1566), уонна 1538 сылтан 89-с халива.

Сулейман Омсан династиятын биир саамай улуу султаанын быһыытынан билиниллэр; кини салайар кэмигэр Оттоман Портата сайдыы муҥутуур чыпчаалыгар тахсыбыта. Европаҕа кинини үксүгэр Үтүөкэн Сулейман (нуучч. -- Сулейман Великолепный) диэн ааттыыр буоллахтарына, мусульман дойдуларыгар Кануни Сулейман дииллэр. Сорох дьон ардыгар «Kanuni» (араб. القانونى‎) диэн турок тылын «Сокуонньут», "Сокуону оҥорооччу" диэн сыыһа тылбаастыыллар.

Хаһан төрөөбүтэ

Сулейман хаһах хайда төрөөбүтэ араас источниктарга атын атыннык ыйыллар. Ол гынан баран, сүрүннээн, икки даатаны ыйаллар: 1494 сыл сэтинньи 6 күнэ эбэтэр 1495 сыл муус устар 27 күнэ[1]. Көмүллэн сытар сиригэр баар мэҥэ бэлиэҕэ 1496 сыл муус устар 27 күнэ диэн ыйыллар.

Кини Трабзон куоракка төрөөбүтэ. Аҕата Селим диэн шехзаде этэ. Сулейман ийэтэ, Хафса-султан, биир биллэр уонна тэрийбит сабаҕа быһыытынан Менгли I Гирей диэн Кырыым хаанын кыыһа буолар[2]. 1512 сыллаахха диэри Каффаҕа бейлербей этэ[3]. 1520 сыллаахха аҕата Селим I султаан өлөр кэмигэр Сулейман Манис (Магнесия) наместнига этэ. Кини Осман судаарыстыбатын 26 сыл усталаах туоратыгар салайбыта. Уолси кардинал Венецияҕа Генрих VIII Тюдор хоруол посолугар эппитэ баар: "Сулейман султаан сүүрбэ алта эрэ саастаах уонна кини чөл өйдөөх; кини кэлин эмиэ аҕатын курдук дьаһаныан сөп диэн куттаныахха сөп"[4].

Капитолияҕа Сулейман барельевэ Сулеймана
Сулейман I Осман империятын салайар тиһэх сылынааҕы каарта

Сулейман I олоҕун устатын тухары үгүс сири сэриилээн ылбыта, бэриннэрбитэ, Осман империятын сирин уотун кэҥэппитэ. Ол гынан барана 1566 сыллаахха уон үһүс тиһэх кыргыһыытыгар аттаммыта уонна ол сыл атырдьах ыйын 7 күнүгэр Илиҥҥи Венгрия Сигетвара куоратын төгүрүктээһин кэмигэр ыалдьыбыта. Үтүкэн Сулейман балаҕан ыйын 5 күнүгэр бэйэтин шатеругар сытан өлбүтэ выступил в последний — тринадцатый военный поход. Войско султана 7 августа приступило к осаде Сигетвара в Восточной Венгрии. Сулейман I Великолепный скончался ночью 5 сентября в своём шатре во время осады крепости.

Султаан өлүгүн Стамбулга тиэйэн аҕалбыттара уонна тапталлаах ойоҕо Роксалана мавзолейын таһыгар көмпүттэрэ. Ол гынан баран сорох устуоруктар суруйалларынан, Үтүөкэн Сулейман сүрэҕин уонна ис уорганнарын өлбүт сиригэр, шатера турбут сирин оннугар, көмпүттэр.

Сулейман I мэтириэтэ

Култуураҕа

  • 2003 сыллаахха Турцияҕа «Хюррем Султан» диэн дьоҕус сэрийээл уһуллубута.
  • 1996—2003 сс Украинаҕа «Роксолана» диэн сэрийээл тахсыбыта.
  • 2011—2014 сс. «Великолепный век» диэн турок сэрийээлэ тахсыбыта..
  • Бертрис Смолл «Гарем» арамаана (1978).
  • «Assassin’s Creed: Revelations» (2011) биидьийэ ооньууга тэттиктык көстөн ааһар.
  • Sid Meier’s Civilization уонна «Age of Empires III» стратегия оонньууларга Осман империятын лиидэрэ буолар.
  • «Assasin's Creed Revelation». оонньууга Сулейман 17 саастаах оонньуу биир дьоруойа буолар.

Бэлиэтээһиннэ

  1. Yılmaz Öztuna Kanûnı̂ Sultan Süleyman. — Kültür Bakanlığı, 1989. — P. 163. — ISBN 9751703743, 9789751703743
  2. M. Th Houtsma First encyclopaedia of Islam: 1913-1936. — BRILL, 1993. — С. 522. — ISBN 9004097961, 9789004097964
  3. Екатерина Николаевна Кушева Народы Северного Кавказа и их связи с Россией: вторая половина XVI - 30-е годы XVII века. — Изд-во Академии наук СССР, 1963. — С. 201.
  4. Кинросс Лорд Расцвет и упадок Османской империи. — М.: КРОН-ПРЕСС, 1999. — С. 214. — ISBN 5-232-00732-7

Литэрэтиирэ

Сигэлэр

Read other articles:

EvoTypePrivately held companyIndustryOutdoor recreationRetailSporting goodsFounded2001; 22 years ago (2001) in Seattle, United StatesFounderBryce PhillpsHeadquartersSeattle, Washington, United StatesNumber of locations18 (2022)Area servedCanadaJapanUnited StatesKey peopleBryce Phillips (founder, CEO)Number of employees750 (2022)Websitewww.evo.com Evo (stylized as evo) is an American sporting goods and outdoor recreation retailer. The company was founded in 2001 and...

В Википедии есть статьи о других людях с фамилией Казинец. Исай Павлович Казинец Имя при рождении Исай Пинхусович Казинец Дата рождения 9 апреля 1910(1910-04-09) Место рождения Геническ Дата смерти 7 мая 1942(1942-05-07) (32 года) Место смерти Минск Гражданство  СССР Род деятел�...

Moroccan author (c. 1494-c. 1554) For the novel by Amin Maalouf, see Leo Africanus (novel). Leo Africanus/al-Hasan Muhammad al-Wazzan al-FasiPortrait of a Humanist, c. 1520. The identity of the sitter is unknown but suggested possibly to be Leo Africanus [1]Bornal-Hasan Muhammad al-Wazzanc. 1494GranadaDiedc. 1554 (aged c. 60)TunisOccupation(s)Diplomat, geographer, traveler and scientistNotable workDescription of Africa Johannes Leo Africanus (born al-Hasan Muhammad al-Wazzan al-Fasi, ...

Émile Souvestre Charles Émile Souvestre (Morlaix, 15 aprile 1806 – Montmorency, 5 luglio 1854) è stato uno scrittore e storico francese. Indice 1 Biografia 2 Bibliografia 3 Altri progetti 4 Collegamenti esterni Biografia Quarto figlio dell'ingegnere Jean-Baptiste Souvestre e di Marie-Françoise Boudier, studiò al Collegio reale di Pontivy e poi s'iscrisse alla Facoltà di diritto di Rennes. Nel 1825 pubblicò le sue prime poesie nel giornale locale Le Lycée armoricain. Laureato nel 182...

Cet article est une ébauche concernant un zoologiste ou un botaniste et un peintre français. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Consultez la liste des tâches à accomplir en page de discussion. Félix de Vuillefroy-CassiniFonctionPrésidentSociété entomologique de France1894-1895BiographieNaissance 2 mars 1841Ancien 1er arrondissement de ParisDécès 1er février 1916 (à 74 ans)Maisons-Laf...

Піта Лімджароенрат тай. พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ Нині на посадіНародився 5 вересня 1980(1980-09-05) (43 роки)Бангкок, ТаїландВідомий як бізнесмен, політикКраїна ТаїландAlma mater Thammasat Universityd, Гарвардський університет і Массачусетський технологічний інститутПолітичн

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف الدَّرَّاسات النمطيَّة الدراس البني المرتبة التصنيفية جنس[1][2]  التصنيف العلمي النطاق: حقيقيات النوى المملكة: الحيوانات الشعبة: الحبليات الطائفة: الطيور الرتبة: العصفوريات الفصيلة: المحاكيات الجنس: الدَّرَّاسات النمطيَ�...

Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Sunset Strip – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR (June 2006) The Strip terkenal karena iklan dinding-ke-dindingnya Sunset Strip merupakan nama yang diberikan pada sebagian Sunset Boulevard sep...

Historic house in Virginia, United States United States historic placeFairfield FarmsU.S. National Register of Historic PlacesVirginia Landmarks Register Fairfield, February 2007Show map of Northern VirginiaShow map of VirginiaShow map of the United StatesLocationE of jct. of Rtes. 340 and 610, near Berryville, VirginiaCoordinates39°11′5″N 77°55′8″W / 39.18472°N 77.91889°W / 39.18472; -77.91889Area560 acres (230 ha)Built1770ArchitectAriss, JohnArchitec...

Predator 2SutradaraStephen HopkinsProduser Joel Silver Lawrence Gordon (producer) John Davis (American producer) Ditulis olehJim ThomasJohn ThomasPemeranDanny GloverGary BuseyMaria Conchita AlonsoRuben BladesBill PaxtonCalvin LockhartKevin Peter HallSinematograferPeter LevyDistributor20th Century FoxTanggal rilisNovember 21, 1990Durasi108 min.Negara Amerika Serikat Bahasa Inggris Anggaran$35,000,000Pendapatankotor$57,169,413 (worldwide) [1]PrekuelPredatorSekuelAlien vs. PredatorIMDbIn...

Wilson Centre redirects here. For the US think tank, see Woodrow Wilson International Center for Scholars. Waitemata District Health BoardLocation of the Waitemata DHB (green) in New ZealandFormation1 January 2001; 22 years ago (2001-01-01)FounderNew Zealand GovernmentDissolved1 July 2022; 17 months ago (2022-07-01)Legal statusActivePurposeDHBServicesHealth and disability servicesChairpersonJudy McGregorParent organizationMinistry of HealthWebsitewww.waitem...

Digital services department of the Executive Office of the President of the US United States Digital ServiceAgency overviewFormedAugust 11, 2014 (2014-08-11)Headquarters736 Jackson Place, Washington, D.C., U.S.38°53′59″N 77°02′17″W / 38.899614°N 77.038026°W / 38.899614; -77.038026Agency executiveMina Hsiang, AdministratorParent departmentExecutive Office of the President of the United StatesWebsitewww.usds.gov The United States Digital Servic...

1985 crime non-fiction book by Nicholas Pileggi Wiseguy: Life in a Mafia Family Hardcover editionAuthorNicholas PileggiCountryUnited StatesLanguageEnglishSubjectHenry Hill, Mafia, criminals, case studiesGenreTrue crime, non-fictionPublisherSimon & SchusterPublication date1985Media typePrint (hardcover & paperback), eBook, audio cassette, audio CD, Audible Audio Edition, Amazon KindlePages256 pp (hardcover)ISBN0-671-44734-3OCLC12558700Dewey Decimal364.15092 Wiseguy: Life in a Mafi...

David A. Cherry David A. Cherry (lahir 14 Desember 1949[1]) adalah seorang artis asal Amerika Serikat, utamanya dalam genre fiksi ilmiah dan fantasi. Ia sebelas kali dinominasikan untuk Penghargaan Hugo,[2] dan 18 kali untuk Penghargaan Chesley (dengan 8 kemenangan),[3] dan ia sempat menjadi presiden Association of Science Fiction and Fantasy Artists.[1] Referensi ^ a b Frank, Jane (2009). Science Fiction and Fantasy Artists of the Twentieth Century: A Biograph...

Guerres entre les dynasties Jin et Song Carte de la Chine en 1141. Les territoires contrôlés par la dynastie Jin sont en bleu, ceux contrôlés par la dynastie Song en orange et ceux contrôlés par les Xia Occidentaux sont en vert Informations générales Date 1125–1234 Novembre 1125–1142, Conquête du nord de la Chine par les Jin 1161–1165, Campagne contre les Song de Wanyan Liang 1206–1208, Guerre de revanche des Song 1217–1224, Reprise de la guerre entre les Jin et les Song ap...

2000 Filipino filmLive ShowTheatrical release posterDirected byJose Javier ReyesWritten byJose Javier ReyesStarring Klaudia Koronel Hazel Espinosa Ana Capri Daria Ramirez Marcus Madrigal Simon Ibarra Nikka Valencia Oliver Hartmann Martin Gonzalo Paolo Rivero CinematographyEduardo JacintoEdited byVito N. CajiliMusic byJesse LucasProductioncompanyAvailable LightDistributed byRegal EntertainmentRelease date2000Running time110 minutesCountryPhilippinesLanguageFilipino Live Show, originally titled...

2018 studio album by Earl SweatshirtSome Rap SongsStudio album by Earl SweatshirtReleasedNovember 30, 2018 (2018-11-30)GenreHip hopLength24:39Label Tan Cressida Columbia Producer Adé Hakim Black Noise Darryl Anthony Denmark Sage Elsesser Shamel of SOTC Thebe Kgositsile Earl Sweatshirt chronology Solace(2015) Some Rap Songs(2018) Feet of Clay(2019) Singles from Some Rap Songs Nowhere2goReleased: November 8, 2018 The MintReleased: November 20, 2018 Some Rap Songs is the ...

森肇 娘の森律子と 森 肇(もり はじめ、1864年7月10日(元治元年6月7日[1]) - 1927年(昭和2年)1月23日)は、日本のジャーナリスト、政治家・衆議院議員(中央倶楽部、当選3回)[2]、弁護士[3][4][5]。族籍は愛媛県士族[1][6]。 経歴 現在の愛媛県松山市柳井町で生まれた(原籍は同県温泉郡朝美村)[3]。伊予国松山藩士である&...

2014 saw the death of Virna Lisi. The Italian film industry produced over two hundred feature films in 2014. This article fully lists all non-pornographic films, including short films, that had a release date in that year and which were at least partly made by Italy. It does not include films first released in previous years that had release dates in 2014. Also included is an overview of the major events in Italian film, including film festivals and awards ceremonies, as well as lists of thos...

1990 live album by Art Farmer & Frank MorganCentral Avenue ReunionLive album by Art Farmer & Frank MorganReleased1990RecordedMay 26–27, 1989VenueKimball's East, Emeryville, CAGenreJazzLength62:00LabelContemporaryC 14057ProducerHelen KeaneArt Farmer chronology Ph.D.(1989) Central Avenue Reunion(1990) Soul Eyes(1990) Frank Morgan chronology Reflections(1989) Central Avenue Reunion(1989) Mood Indigo(1989) Central Avenue Reunion is a live album by Art Farmer and Frank Morgan rec...