Cupá

Como ler uma infocaixa de taxonomiaCupá
Taxocaixa sem imagem
Classificação científica
Reino: Plantae
Divisão: Magnoliophyta
Classe: Magnoliopsida
Ordem: Vitales
Família: Vitaceae
Género: Cissus
Espécie: C. gongylodes
Nome binomial
Cissus gongylodes
(Burchell ex Baker) Planch.

Cupá (Cissus gongylodes) é uma liana ou tepadeira da família Vitaceae nativa das florestas de Brasil, Bolivia, Paraguai, Peru e norte da Argentina, domesticada e cultivada há séculos pelos indígenas Jê (Caiapós, Xerentes, Timbiras).

Descripção

Se caracteriza por trepar pelos troncos das árvores. A liana da variedade silvestre alcanza um máximo de 1 cm de diámetro, enquanto que a melhorada pelos indios chega a ter 8 cm. Apresenta ramos herbáceos, de 3a 4 mm de espessura, sarmentosos, com muitas gavinhas. Pecíolos grossos, herbáceos, glabros, 10 a 15 cm de comprimento. Folhas herbáceas, lisas na face superior. foliolo~ ternados,; o folíolo terminal é deltóide-rombóideode, de 17,5 a 20 cm de longitude e 15 a 17 cm de largura. Inflorescência cimosa.[1]

Os Kayapó cultivam três variedades: branco ou kupá yaca, que é o mais grosso; amarelo (kupá ngrâ ñicá) e vermelho (kupá kamrek). Os indígenas plantam estacas o galhos, os enterram verticalmente uns 20 cm, com mais 20 cm para fora, geralmente encostadas numa árvore alta, no que esperan se enredará a nova planta, que pode producir alimento até por 40 anos.

A liana tem gavinhas muito grossas que os indígenas preparam em fornos de terra. Os adultos os consumen asados o cocidos. Sua composición é: humidade 73% a 77%; proteína 1,2%; carbohidratos 18%; gorduras 1%. Contém ácido tartárico.[1]

Taxonomia

Cissus gongylodes foi descrita por (Baker) Burch. ex Baker e publicada em Monographiae Phanerogamarum 5: 550–551, no ano 1887.[2]

Etimologia

Cissus: nome genérico que deriva do grego κισσος ( kissos ), que significa "hera".[3]

gongylodes: epíteto

Sinónimos
  • Cissus cervii Dunaiski
  • Cissus gongylodes (Burch. ex Baker) Planch.
  • Cissus gongylodes var. lobata J.F.Macbr.
  • Cissus tricuspis (Baker) Burch. ex Planch.
  • Vitis gongylodes Baker
  • Vitis tricuspis Burch. ex Baker[4]

Referências

  1. ↑ a b Kerr, Warwick; Darrell A. Posey e Wilson Wolter filho. «Cupá, ou cipó-babão, alimento de alguns índios amazônicos». Acta Amazónica. 8 (4). Manaus: Instituto Nacional de Pesquisas da Amazónia 
  2. ↑ «Cupá». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado em 2 de outubro de 2013 
  3. ↑ Eggli, Urs (2002). Illustrated Handbook of Succulent Plants. 5: Dicotyledons. [S.l.]: Springer. p. 452. ISBN 978-3-540-41966-2 
  4. ↑ «Cupá en PlantList». www.theplantlist.org 

Bibliografia

  • Kerr, Warwick E. (1987) "Agricultura e seleções genéticas de plantas"; Suma Etnológica Brasileira 1: 169-170.
  • Nimuendaju, Curt (1946) The Eastern Timbira: 59. Berkeley and Los Angeles: University of California Publications in American Archeology and Ethnology 41. (em inglés)
  • Forzza, R. C. & et al. 2010. 2010 Lista de espécies Flora do Brasil. http://floradobrasil.jbrj.gov.br/2010/.
  • Foster, R. C. 1958. A catalogue of the ferns and flowering plants of Bolivia. Contr. Gray Herb. 184: 1–223.
  • Funk, V. A., P. E. Berry, S. Alexander, T. H. Hollowell & C. L. Kelloff. 2007. Checklist of the Plants of the Guiana Shield (Venezuela: Amazonas, Bolivar, Delta Amacuro; Guyana, Surinam, French Guiana). Contr. U.S. Natl. Herb. 55: 1–584.
  • Lombardi, J. A. 2000. Vitaceae: Gêneros Ampelocissus, Ampelopsis e Cissus. Fl. Neotrop. 80: 1–250.
  • Serrano, M. & J. Terán. 2000. Identific. Esp. Veg. Chuquisaca 1–129. PLAFOR, Intercooperación, Fundación Ceibo, Sucre.

Ligações externas

Wikispecies
Wikispecies
O Wikispecies tem informações sobre: Cupá

Read other articles:

God is A Woman

God Is a WomanSingel oleh Ariana Grandedari album SweetenerDirilis13 Juli 2018 (2018-07-13)Format Unduhan digital streaming Genre Pop hip hop Durasi3:17LabelRepublicPencipta Ariana Grande Ilya Salmanzadeh Max Martin Savan Kotecha Rickard Göransson ProduserIlyaKronologi singel Ariana Grande Bed (2018) God Is a Woman (2018) Breathin (2018) Video musikGod Is a Woman di YouTube God Is a Woman adalah lagu oleh penyanyi asal Amerika Serikat, Ariana Grande. Lagu ini dirilis pada 13 Juli 2018, ...

 

Danau Letas

Danau LetasGunung GharatDanau LetasPeta Gaua, dengan Danau Letas di tengahLetakGauaKoordinat14°17′S 167°32′E / 14.283°S 167.533°E / -14.283; 167.533Koordinat: 14°17′S 167°32′E / 14.283°S 167.533°E / -14.283; 167.533Jenis perairanDanau kawahAliran keluar utamaAir terjun SiriTerletak di negaraVanuatuPanjang maksimal63 km (39 mi)Lebar maksimal36 km (22 mi)Area permukaan19 km2 (7,3 sq mi)Kedalaman r...

 

Musée du Louvre

Pour les articles homonymes, voir Louvre. Musée du LouvreLogo du musée du LouvreLa cour Napoléon avec la pyramide.Informations généralesNom local Musée du LouvreType Musée d'artOuverture 10 août 1793[1], il y a 230 ans, 231 joursGestionnaire Service des Musées de FranceSurface 360 000 m2 dont 72 735 m2 de galeriesVisiteurs par an 7 100 000 (2016)[3]8 100 000 (2017)[4]10 200 000 (2018)[5]9 600 000 (2019)[6]2 7...

العلاقات البنمية التونسية

العلاقات البنمية التونسية بنما تونس   بنما   تونس تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البنمية التونسية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين بنما وتونس.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقارنة بنما تونس المساحة (�...

 

Zhou Jieqiong

Dalam artikel ini, nama keluarganya adalah Zhou. Zhou JieqiongZhou pada Juni 2018Nama asal周洁琼LahirZhou Jieqiong16 Desember 1998 (umur 25)Taizhou, Zhejiang, ChinaNama lainPinkyKyulkyungPendidikanSchool of Performing Arts SeoulPekerjaanSingerdanceractressKarier musikGenreK-popC-popInstrumenVocals, Pipa,[1][2][3][4][5][6] Guitar,[7] Piano,[8] Drums[9]Tahun aktif2016–sekarangLabelPledisYMC[a] &...

 

Club Sportivo Firenze 1922-1923

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Club Sportivo Firenze. Club Sportivo FirenzeStagione 1922-1923Sport calcio Squadra CS Firenze Seconda Divisione5º posto nel girone F. StadioVelodromo delle Cascine 1921-1922 1923-1924 Si invita a seguire il modello di voce Questa pagina raccoglie le informazioni...

Olfactores

Clade of animals comprising vertebrates and tunicates OlfactoresTemporal range: Cambrian Stage 3–Present,518–0 Ma[1] PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N (Possible Ediacaran record, 555 Ma[2]) Example of Olfactores Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Subkingdom: Eumetazoa Clade: ParaHoxozoa Clade: Bilateria Clade: Nephrozoa Superphylum: Deuterostomia Phylum: Chordata Clade: OlfactoresJefferies, 1991 Subgroups Tunicata Vertebrata †Zhongxinisc...

 

Shahram Amiri

Shahram AmiriShahram Amiri kembali ke Iran, 2010Lahir(1977-10-08)8 Oktober 1977Kermanshah, IranMeninggal3 Agustus 2016(2016-08-03) (umur 38)Tempat tinggalIsfahan, IranKebangsaanKurdi, IranWarga negaraIranDikenal atasProgram nuklir IranKarier ilmiahBidangFisikaInstitusiOrganisasi Energi Atom Iran Shahram Amiri (8 November 1977 – 3 Agustus 2016) adalah seorang ilmuwan nuklir Iran yang hilang dari Iran pada 2009–2010, dan kemudian dihukum mati oleh Iran pada Agustus 2016....

 

Wade Robson

Australian dancer and choreographer This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Wade Robson – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2021) (Learn how and when to remove this mess...

Roy Evans

English footballer and manager (born 1948) For other people named Roy Evans, see Roy Evans (disambiguation). This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the ...

 

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

Sipirok, Tapanuli Selatan

Untuk desa di Kabupaten Padang Lawas Utara, lihat Sipirok, Portibi, Padang Lawas Utara.SipirokKecamatanKantor Kecamatan SipirokPeta lokasi Kecamatan SipirokSipirokPeta lokasi Kecamatan SipirokTampilkan peta IndonesiaSipirokSipirok (Indonesia)Tampilkan peta IndonesiaKoordinat: 1°36′13″N 99°16′22″E / 1.603523°N 99.272660°E / 1.603523; 99.272660Negara IndonesiaProvinsiSumatera UtaraKabupatenTapanuli SelatanPemerintahan • CamatParlindungan Hara...

2016年美國總統選舉

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

 

Foi chrétienne

L'Adoration de la Sainte Trinité par Albrecht Dürer (1511). La foi chrétienne (catholique, orthodoxe, protestante) est la croyance en la Trinité divine (Dieu unique en trois personnes : le Père, le Fils, le Saint-Esprit) et en la certitude de la rédemption des péchés apportée par la Passion et la Résurrection de Jésus. La foi est l’une des trois vertus théologales, avec l'espérance et la charité. Elle est exprimée de manière synthétique dans les différentes versions d...

القوات الجوية السادسة عشرة

القوات الجوية السادسة عشرة   الدولة الولايات المتحدة  الإنشاء 2019  جزء من Air Combat Command المقر الرئيسي قاعدة لاكلاند الجوية  الاشتباكات Kosovo Campaign الموقع الرسمي الموقع الرسمي  القادة القائد الحالي Lt. Gen. Timothy D. Haugh تعديل مصدري - تعديل   القوات الجوية السادسة عشرة (الق�...

 

Giovanni Verga

Giovanni Verga REDurata mandato11 dicembre 1920 –27 gennaio 1922 Legislaturadalla XXV (nomina 3 ottobre 1920) alla XXVI GruppoparlamentareIndipendente Tipo nominaCategoria: 20 Sito istituzionale Dati generaliPartito politicoSinistra storica (corrente crispina) (1890-1896)Destra storica (1896-1911)Associazione Nazionalista Italiana (1911-1922) ProfessioneScrittore Firma Giovanni Carmelo Verga di Fontanabianca (Catania, 2 settembre 1840[1][2] – Catania, 27...

 

Bom Jesus do Itabapoana

Questa voce sull'argomento centri abitati del Rio de Janeiro è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Bom Jesus do Itabapoanacomune Bom Jesus do Itabapoana – Veduta LocalizzazioneStato Brasile Stato federato Rio de Janeiro MesoregioneNoroeste Fluminense MicroregioneItaperuna AmministrazioneSindacoMaria das Graças Ferreira Motta (PMDB) TerritorioCoordinate21°08′06″S 41°40′47″W21°08′06″S, 41°40′47″W (Bom Jes...

Ranggawarsita

Artikel ini sudah memiliki daftar referensi, bacaan terkait, atau pranala luar, tetapi sumbernya belum jelas karena belum menyertakan kutipan pada kalimat. Mohon tingkatkan kualitas artikel ini dengan memasukkan rujukan yang lebih mendetail bila perlu. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Raden Ngabehi Rangga WarsitaNama asalꦫꦢꦺꦤ꧀ꦔꦧꦺꦲꦶꦫꦺꦴꦁꦒꦮꦂꦰꦶꦠPelafalan[radɛn ŋabɛhi rɔŋgɔ warsitɔ]LahirBagoes Boerhan(1802-03-14...

 

Philistines

Ancient people who lived on the south coast of Canaan This article is about the ancient people. For their polity, see Philistia. For the derogatory term, see Philistinism. For other uses, see Philistines (disambiguation). Not to be confused with Palestinians. Kingdom of the Philistines in the 9th century BC The Philistines (Hebrew: פְּלִשְׁתִּים, romanized: Pəlīštīm; LXX: Koinē Greek: Φυλιστιείμ, romanized: Philistieím; Latin: Philistaei) were an ancient...