Armia litewska wkracza do Kijowa w czasie powstania Chmielnickiego w 1651 roku, widoczne są ruiny Złotej Bramy, rysunek z natury świadka tych wydarzeń Abrahama van Westervelda
Brama była jedną z trzech bram miasta zbudowaną przez Jarosława I Mądrego[2] i po raz pierwszy pisemna wzmianka o niej pojawiła się w 1037 roku[3]. Budowlę tę rozpoczął wznosić Włodzimierz I. Teoretycznie więc Chrobry mógł swój miecz wyszczerbić na tej bramie. Określenie „złota” pojawia się w latopisach w XI w.
Wzorowana na Złotej BramieKonstantynopola. W czasie ataku na Kijów wojsk Batu-chana w 1240 roku cały atak poszedł na przeciwległą, położoną po drugiej stronie miasta bramę Lacką. Uległa częściowemu zniszczeniu rok później, podczas najazdu Mongołów. W źródłach pisanych brama pojawia się dopiero w roku 1499, tuż po nadaniu prawa miejskiego magdeburskiegoPadołowi, ale jako komora celna. W roku 1545 bramy już nie było. W opisie Kijowa z roku 1594 brama nazwana jest „ruiną”, taką relację pozostawił Erich Lassota von Steblau. Rysunki Abrahama van Westervelda z roku 1651, który towarzyszył księciu Radziwiłłowi w podróży, przedstawiają zrujnowaną bramę, ale z zachowanym jeszcze łukiem bramnym. W roku 1755 to, co pozostało z bramy zasypały władze rosyjskie. W roku 1834 bramę odkopano na nowo.
Dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku zrekonstruowano zabytek wg koncepcji Jewgieniji Łopuszynskiej[4].
Oryginalne pozostałości bramy na pocz. XX wieku
Do 1982 roku brama została całkowicie odbudowana z okazji 1500-lecia Kijowa, jednak nie było żadnych dowodów dokumentujących jej oryginalny wygląd i obecna forma jest jedynie realizacją jednej z hipotez[4].
W 1989 roku, wraz z rozbudową kijowskiego metra, w pobliżu bramy została oddana do użytku stacja Zołoti worota nawiązująca architektonicznie do kościołów Rusi Kijowskiej.
Legenda mówi, że w 1018 roku w czasie wyprawy na Ruś KijowskąBolesław I Chrobry uderzył Szczerbcem o bramę wyszczerbiając go, choć pierwsza historyczna wzmianka o budowli zachowała się w latopisie z 1037 roku. Legenda ta w dość niezwykłej interpretacji została użyta w powieści rosyjskiego pisarza Wladimira OrdanskiegoKlucz Dawida.
↑„Lacka Brama, którą latopis wymienia w 1151 roku – była jedną z czterech głównych bram tzw. grodu Jarosława (były jeszcze Węgierska, Złota w następnych doszła również Żydowska), która prowadziła na płd. wsch., w kierunku uroczyska Ugorskie. [w:] Goranin. Latopis kijowski 1118-1158. 1995;
