Zygmunt Zawadowski, ps. „de Ribeiras” (ur. 3 czerwca 1899 we Lwowie, zm. 1 września 1978 na pokładzie samolotu w rejsie pomiędzy Londynem i Genewą) – polski prawnik, urzędnik konsularny i dyplomata, minister spraw zagranicznych w Rządzie RP na uchodźstwie (1976–1978).
Życiorys
Syn Ignacego, przedsiębiorcy naftowego, i Olgi z d. Kulczyckiej. Był zatrudniony w charakterze nadzwyczajnego pomocnika kancelaryjnego w Sądzie Krajowym we Lwowie (1917-1918)[1]. W młodości był członkiem POW. U kresu I wojny światowej w listopadzie 1918 uczestniczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej i został wówczas ranny. Brał udział także w wojnie polsko-bolszewickiej w randze ppor. rezerwy (1920)[1]. Uczestniczył w akcji plebiscytowej na Spiszu i Orawie (1920). Był urzędnikiem Banku Ziemskiego S.A. we Lwowie (1921-1922)[1]. Ukończył studia prawnicze z tytułem doktora praw na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1922) i w tym samym roku rozpoczął pracę w polskiej służbie zagranicznej, m.in. pracował w konsulacie w Pradze (1922), pełnił funkcje attaché konsularnego (1922-1925), następnie kierownika agencji konsularnej RP w Koszycach (1925–1928)[2], kierownika wicekonsulatu w Użgorodzie (1928–1930), wicekonsula w kons. w Kijowie (1930–1932), pracował w Departamencie Politycznym MSZ (1932–1933), kierował konsulatem w Essen (1934–1936), ponownie pracował w Departamencie Politycznym MSZ (1936–1938). W sierpniu 1938 został mianowany kierownikiem referatu centralno-europejskiego Wydziału Politycznego MSZ. Od sierpnia 1939 był zastępcą Komisarza Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, 1 września 1939 został zatrzymany przez władze niemieckie, a następnie zwolniony. Przez Litwę dotarł do Francji. Po wybuchu II wojny światowej pracował dla rządu RP na uchodźstwie, m.in. jako radca/z-ca kier. referatu MSZ (1939–1940), urzędnik ambasady w Madrycie odpowiadając m.in. za pomoc dla polskich więźniów obozu w Miranda de Ebro (1940–1942), był radcą ambasady w Lizbonie (1942), oraz radcą ambasady w Kujbyszewie (1942–1943), kilkakrotnie zastępując w charakterze chargé d’affaires ad interim ambasadora Tadeusza Romera. W Teheranie kierował likwidacją ambasady w ZSRR. W październiku 1943 został kierownikiem Konsulatu RP w Bejrucie, następnie został posłem RP w Libanie (1944–1956) i Syrii (1944–1946). W kolejnych latach tolerowano jego pobyt w Bejrucie w charakterze nieoficjalnego przedstawiciela władz emigracyjnych, zachowując mu przywileje dyplomatyczne. Liban opuścił ostatecznie w 1971. Był ministrem spraw zagranicznych w rządzie Kazimierza Sabbata (1976–1978) i założycielem Instytutu Wschodniego „Reduta”.
↑ abcKrzysztof Smolana (opr.): Urzędnicy Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny, tom 1, Ministerstwo Spraw Zagranicznych/Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Warszawa 2020.
↑Paweł Ceranka, Krzysztof Szczepanik (opr.): Urzędy konsularne Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945 : informator archiwalny, Ministerstwo Spraw Zagranicznych/Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych Warszawa 2020.
Krzysztof Tarka: Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna Rządu RP na Uchodźstwie 1945–1990, Oficyna Wydawnicza „Rytm” Warszawa 2003
Jacek Pietrzak: Dyplomacja polska wobec sprawy niepodległości Syrii i Libanu w latach II wojny światowej, [w:] „Dzieje Najnowsze”, rocznik XXXVI – 2004, 2
Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918–1945 Tom IV, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2007
Jacek Pietrzak: Polscy uchodźcy na Bliskim Wschodzie w latach drugiej wojny światowej. Ośrodki, instytucje, organizacje, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego Łódź 2012
Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 35, s. 98, grudzień 1978. Koło Lwowian w Londynie.
