Zygmunt Sarnecki

Data i miejsce urodzenia	20 listopada 1837 Hołodki
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 1922 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki w Krakowie
Rodzice	Wincenty Sarnecki h. Ślepowron i Melania Scipio del Campo h. własnego
Małżeństwo	Wanda Dolińska z Doliny h. Sas
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach

Zygmunt Sarnecki (ur. 20 listopada 1837 w Hołodkach, zm. 10 stycznia 1922 w Krakowie) – dyrektor teatrów, literat, redaktor.

Był synem kapitana gwardii napoleońskiej Wincentego herbu Ślepowron i Melanii Scipio del Campo h. własnego. Miał brata Napoleona i dwie siostry Marię zamężną z Józefem Strumiłło i Rozalię zamężną z Jerzym Bienkiewiczem^[1].

Od dziesiątego roku życia uczęszczał do prywatnej szkoły dla dzieci arystokracji w Odessie. Następnie uczył się w gimnazjum realnym w Warszawie (1852–1858). W wieku 19 lat nawiązał współpracę z „Gazetą Codzienną”. Jako jej korespondent wyjechał w 1859 do Francji i Włoch. W Paryżu poznał m.in. Karola Libelta i Cypriana Kamila Norwida, uczęszczał także na wykłady z literatury i historii na Sorbonie. Po powrocie do kraju w 1862 ożenił się z Wandą Dolińską, która wniosła mu w posagu Bychawę, gdzie osiadł. Po utraceniu Bychawy z powodu długów w 1869 Sarnecki założył wraz z Józefem Tekslem w Lublinie teatr, którego był dyrektorem od 2 maja do 22 lipca 1872. Potem wydzierżawił Teatr Polski w Poznaniu (1872–1873), gdzie wystawił ok. 70 premier, m.in. „Halkę” Stanisława Moniuszki. W 1873 przeniósł się z zespołem do Kalisza. W tym samym roku osiadł w Warszawie i był wydawcą i redaktorem dziennika „Echo” do 1881. W okresie 1884–1885 mieszkał w Paryżu. W latach 1885–1886 był kierownikiem artystycznym teatru w Krakowie. Po 1886 zajmował się działalnością literacką. W 1888 został wydawcą dwutygodnika „Świat”. W latach 1901–1903 we Lwowie wydawał dziennik "Przedświt"^[2].

W 1904 założył salon sztuki „Ars” w Krakowie, początkowo umiejscowiony przy ulicy Brackiej, później przeniesiony do lokalu u zbiegu linii A-B i św. Jana^[3].

Zmarł w schronisku dla starców 9 stycznia 1922 w Krakowie. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Rakowickim.

Publikował szkice literackie, recenzje teatralne, i artykuły o malarstwie w wielu polskich pismach m.in. „Biesiada Literacka”, „Czas”, „Kłosy”, „Kurier Warszawski”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Wędrowiec”.

Ogłosił lub wystawił na scenie sztuki m. in:

• „Zemsta pani hrabiny” (1867),
• „Febris aurea” (1869),
• „Urocze oczy” (1893),
• „Harde dusze” (1897),
• „Evviva Tarte” (1899),

powieści i nowele:

• „Różni ludzie” (1883),
• „Owale i profile” (1884),
• „Złote serce”.

• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)
• Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927)