PROFILPELAJAR.COM

Zygmunt Łabędzki
Łoś
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	2 maja 1919 ; Tesłuhów
Data i miejsce śmierci	21 października 2016 ; Warszawa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa; ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	; ;

Zygmunt Łabędzki ps. „Łoś” (ur. 2 maja 1919^[1] w Tesłuhowie, zm. 21 października 2016 w Warszawie^[2]) – polski uczestnik II wojny światowej, pułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, działacz kombatancki^[1].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Michał i Józefy z d. Szczepańskiej^[3]. Po egzaminie maturalnym (1938) wysłany na przeszkolenie do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie^[3]. Uczestnik polskiej wojny obronnej września 1939, potem w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie ZWZ i AK^[3]. Ukończył kurs dywersji (Kedyw)^[1] i miał brać udział w akcjach dywersyjnych^{[w jakich konkretnie?]}.

W 1942, w stopniu podchorążego członek dowództwa oddziału AK Stanisława Łokuciewskiego ps. „Mały”^[4].

Od 2 września 1944^[3] był żołnierzem 1 Armii Wojska Polskiego, z którą dotarł do Berlina. Od 30 grudnia 1944 mianowany dowódcą kompanii sztabowej DOW Lublin, następnie oficerem łącznikowym sztabu 1 Armii WP^[3]. W 1948, był współzałożycielem Koła Łowieckiego nr 1 Hubertus w Opolu^[5]^[6], a w 1954 został pierwszym dowódcą Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego^[7]^[8]. Absolwent wydziału samochodowo-ciągnikowego i maszyn rolniczych Politechniki Warszawskiej^[9].

Działacz kombatancki, między innymi członek Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych działającej przy Szefie Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, prezes Stowarzyszenia Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari^[1]^[9].

Rzekoma akcja przeciwko oddziałom SS

Został odznaczony ^{[w którym roku?]}^[a] srebrnym Krzyżem Virtuti Militari – według własnych słów – za akcję przeprowadzoną w lipcu 1944, podczas której miał dowodzić 70-osobowym oddziałem, który dokonał rozbicia 800-osobowej kolumny SS i żandarmerii niemieckiej pod Urzędowem koło Lublina. Spośród Niemców 200 miało zostać zabitych, 250 rannych, a 350 trafiło do niewoli, poległ zaś 1 partyzant^[10].

W rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca. W dniu 24 lipca 1944 do miejscowości wjechał tabor kilkudziesięciu wozów konnych, na których znajdowali się nieumundurowani Ukraińcy, eskortowani przez 20-30 osobowy konny oddział „własowców”. Gdy tabor zaatakowali partyzanci, uzbrojona eskorta zbiegła z pola walki, reszta w taborach pozostała. Zginęło około 10 Ukraińców, a około 180 wzięto do niewoli^[11]. Nie wiadomo, czy Łabędzki brał udział w tej walce.

Domniemane represje

Według życiorysu opublikowanego w 2008 roku w "Zeszytach Historycznych" Stowarzyszenia Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (którego Łabędzki był współzałożycielem i wieloletnim wiceprezesem, a od 2011 r. prezesem^[12]), po kampanii wrześniowej 1939 dostał się do niewoli sowieckiej, skąd uciekł^[3], w 1942 był aresztowany i więziony przez 3 miesiące przez gestapo w Hrubieszowie, po czym został wykupiony z więzienia^[3].

Z kolei po wojnie, w listopadzie 1945 miał zostać zwolniony z wojska w wyniku tzw. „czystki” byłych żołnierzy AK^[3], a w latach 1953-54 podobno był aresztowany, więziony i przesłuchiwany przez 9 miesięcy (choć w tym samym 1954 roku Łabędzki został pierwszym dowódcą Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego).

Odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[13]^[9]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[13]^[9]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[13]^[9]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)^[9] (trzykrotnie)^[13]
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami^[13]^[9]
Złoty Krzyż Zasługi^[13]^[9]
Krzyż Partyzancki^[13]^[9]
Krzyż Armii Krajowej^[13]^[9]
Medal za Warszawę 1939–1945^[13]^[9]
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945^[13]
Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”^[13]^[9]
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk^[13]^[9]
Medal „Za udział w walkach o Berlin”^[13]^[9]
Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”^[13]
Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”^[13]^[9]
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”^[13]^[9]
Medal „Pro Memoria”^[13]^[9]
Medal „Pro Patria” (2012)^[14]
Odznaka za Rany i Kontuzje (dwukrotnie)^[13]
Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”^[13]
Odznaka Grunwaldzka^[13]
Złoty Medal Zasługi Łowieckiej (PZŁ)^[13]
Srebrny Medal Zasługi Łowieckiej (PZŁ)^[13]
„Honorowy Żeton Zasługi” – Złom (PZŁ)^[6]
Medal Św. Huberta (PZŁ)^[6]

Uwagi

↑ Wg artykułu "Uroczystość przy Pomniku Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej" opublikowanego 27 lipca 2016 r. na portalu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: "Uhonorowani zostali: Danuta Gałkowa VM, Wacław Sikorski „Bocian” VM i Zygmunt Łabędzki „Łoś”, przewodniczący Klubu Kawalerów Virtuti Militari".